Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Węgrowie

Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Węgrowie
Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej
Distinctive emblem for cultural property.svg 230 z dnia 18.11.1959 r.[1]
bazylika mniejsza, kolegiata
kościół parafialny, sanktuarium
Ilustracja
Kościół Wniebowzięcia NMP w Węgrowie
Państwo Polska
Województwo mazowieckie
MiejscowośćWęgrów
Adresul. Strażacka 5
07-100 Węgrów
Wyznaniekatolickie
Kościółrzymskokatolicki
ParafiaWniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Węgrowie
bazylika mniejsza
• nadający tytuł		od 4 kwietnia 1997
Jan Paweł II
WezwanieWniebowzięcia NMP, św. Piotra, św. Pawła, św. Andrzeja i św. Katarzyny
Położenie na mapie Węgrowa
Mapa konturowa Węgrowa, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w WęgrowieSanktuarium Matki Bożej Fatimskiej”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w WęgrowieSanktuarium Matki Bożej Fatimskiej”
Położenie na mapie powiatu węgrowskiego
Mapa konturowa powiatu węgrowskiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w WęgrowieSanktuarium Matki Bożej Fatimskiej”
Ziemia52°23′55,91″N 22°01′10,27″E/52,398864 22,019519

Bazylika pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny oraz świętych: Piotra, Pawła, Andrzeja i Katarzyny w Węgrowie – kościół parafialny i kolegiacki w Węgrowie. Od 1997 bazylika mniejsza.

Historia

Wnętrze

Pierwszy kościół parafialny w Węgrowie został ufundowany w 1414 przez Piotra Pilika herbu Rogala. W 1509 została ufundowana kolejna fara pod wezwaniem św. Barbary.

Obecny kościół parafialny powstał zapewne w stylu gotyckim w pierwszej połowie XVI wieku z fundacji Kiszków. W 1558 Anna z Radziwiłłów Kiszczyna, propagatorka i protektorka protestantyzmu w Wielkim Księstwie Litewskim odebrała kościół katolikom, usunęła proboszcza i przekazała nowo powstałą świątynię założonemu przez siebie zborowi kalwińskiemu. Za sprawą Jana Kiszki i węgrowskiego pastora Piotra z Goniądza w 1565 kościół przeszedł pod władanie zboru braci polskich. Powrócił jednak w ręce ewangelików reformowanych w 1592.

W 1630 kościół parafialny został zwrócony katolikom. W 1703 podczas wojny północnej świątynia spłonęła. Została odbudowana w stylu barokowym według projektu Tylmana z Gameren przez architektów Carlo Ceroniego i Jana Reisnera[2]. W 1707 opiekę nad parafią i kościołem przejęli bartolomici. Nowy kościół został konsekrowany w 1711 przez biskupa łuckiego Aleksandra Benedykta Wyhowskiego.

W 1839 po kasacie kolegium bartolomitów w Węgrowie kościół opuścili księża bartoszkowie, a świątynia została przekazana w ręce duchowieństwa diecezjalnego[2].

9 września 1939 kościół został zbombardowany. Przez okres II wojny światowej był zamknięty. Po zakończeniu działań wojennych przywrócono mu funkcje parafialne.

24 grudnia 1992 biskup drohiczyński Władysław Jędruszuk ustanowił przy kościele Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Węgrowie kapitułę oraz wyznaczył świątynię kolegiatą diecezji drohiczyńskiej. 28 lutego 1996 biskup drohiczyński Antoni Pacyfik Dydycz ogłosił kościół kolegiacki sanktuarium maryjnym na prawie diecezjalnym. 4 kwietnia 1997 papież Jan Paweł II ustanowił kolegiatę węgrowską bazyliką mniejszą.

Opis kościoła

Kościół parafialny w Węgrowie zbudowany jest na planie prostokąta, trójnawowy, przykryty sklepieniem kolebkowo-krzyżowym. Nawy boczne są znacznie węższe od głównej. Fasada świątyni jest typowo barokowa, z trójkątnym szczytem zwieńczonym krzyżem łacińskim oraz figurami świętych apostołów Piotra i Pawła. Po bokach fasady znajdują się dwie charakterystyczne wieżyczki gotyckie pozostałe z dawnego kościoła obronnego.

Wnętrze kościoła

We wnętrzu kościoła znajduje się zespół barokowych fresków wykonanych w duchu kontrreformacji autorstwa florenckiego malarza Michała Anioła Palloniego z lat 1707–1708. W prezbiterium uwagę zwraca wspaniała scena Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny.

Dodatkowe informacje

  • W XVI wieku przy kościele znajdował się cmentarz braci polskich.
  • W 1969 w kościele parafialnym w Węgrowie brał ślub Lech Wałęsa z pochodzącą z podwęgrowskiej wsi Krypy Danutą.
  • W zakrystii kościoła znajduje się kolekcja interesujących portretów z XVIII wieku oraz Lustro Twardowskiego – według legendy magiczny artefakt[3].

Przypisy

  1. ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo mazowieckie. 2020-09-30. [dostęp 2010-04-18].
  2. ↑ a b Wojciech Jerzy Górczyk, KOŚCIÓŁ I PREPOZYTURA BARTOLOMITÓW W WĘGROWIE FUNDACJI JANA DOBROGOSTA KRASIŃSKIEGO, WOJEWODY PŁOCKIEGO, W ŚWIETLE MATERIAŁÓW Z ARCHIWUM DIECEZJALNEGO W DROHICZYNIE, „Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego” [dostęp 2021-09-29].
  3. ↑ W. J. Górczyk, , Jan Dobrogost Krasiński i jego związek z „Lustrem Twardowskiego” „Muzealne Rozmaitości”, 2018.

Linki zewnętrzne

Bazyliki mniejsze w Polsce
Archikatedry
Katedry
Konkatedry
Kolegiaty
Klasztorne
Poklasztorne
Pozostałe

Media użyte na tej stronie

Masovian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
Powiat węgrowski location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu węgrowskiego, Polska
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Węgrów location map.svg
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa miasta Węgrów, Polska
Węgrów kościół 2012.jpg
Autor: Marcin Białek, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny przy Rynku Mariackim w Węgrowie