Biała Woda (województwo dolnośląskie)

Biała Woda
— wieś —
Kaplica św. Anny w Białej Wodzie
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	kłodzki
Gmina	Bystrzyca Kłodzka
Wysokość	700-840[1] m n.p.m.
Liczba ludności (III 2011)	0[2]
Strefa numeracyjna	74
Kod pocztowy	57-512
Tablice rejestracyjne	DKL
SIMC	0990787
Położenie na mapie gminy Bystrzyca Kłodzka Biała Woda
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Biała Woda
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Biała Woda
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego Biała Woda
50°16′05″N 16°47′38″E/50,268056 16,793889

Biała Woda (niem. Weißwasser) – zanikła, opuszczona wieś, w Polsce w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Bystrzyca Kłodzka.

Położenie

Biała Woda położona była w południowo-zachodniej Polsce, w południowo-wschodniej części pasma Krowiarek, na terenie Śnieżnickiego Parku Krajobrazowego, w górnym biegu górskiego potoku Biała Woda, około 7,2 km na południowy zachód, od centrum miejscowości Stronie Śląskie, w granicach administracyjnych wsi Marianówka^[3]. Teren wsi pomiędzy Suchoniem a Przełęczą Puchaczówka, na wysokości około 700-840 m n.p.m.^[1]

Podział administracyjny

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.

Historia

Wieś do 1945 roku nosiła nazwę Weißwasser. Początki wsi nie są dokładnie poznane. Prawdopodobnie po wykarczowaniu lasu na stoku Czarnej Góry i okolicznych wzniesieniach, przy ówczesnym szlaku handlowym, prowadzącym z Bystrzycy Kłodzkiej do Moraw powstała osada, która położona była na obszarze obecnej wsi. Powyżej miejscowości po wschodniej stronie w okolicy Przełęczy Puchaczówka w średniowieczu znajdował się posterunek pogonny, konnej straży granicznej^[1]. W roku 1840 we wsi mieszkało 100 osób w 18 gospodarstwach, funkcjonował młyn wodny i gorzelnia^[1]. W XIX i XX wieku wieś funkcjonowała jako letnisko^[1]. Mimo znacznej wysokości, dzięki specyficznemu mikroklimatowi udawały się tutaj uprawy sadownicze^[1]. Po 1945 roku wieś opuszczona przez Niemców została zasiedlona przez mieszkańców wschodnich terenów przedwojennej Polski, włączonych do Związku Radzieckiego^[1].
Polityka osiedleńcza doprowadziła do bardzo niekorzystnych zmian, nowi mieszkańcy nie posiadali umiejętności gospodarowania w trudnych warunkach górskich, oraz nie potrafili kontynuować letniskowych tradycji wsi. Stało się to przyczyną postępującego upadku rolnictwa we wsi. Ze względu na trudne warunki górskie i klimatyczne po 1947 roku rozpoczął się proces wyludniania^[3]. Do 1947 roku na wschodnim skraju wsi czynne było schronisko "Domek Czarnogórski", po którym zachowały się szczątkowe fragmenty. Przy schronisku znajdował się ogród skalny z roślinnością skalną podobny do Ogrodu Bajek w Międzygórzu.

Charakterystyka

Była to średniej wielkości, górska wioska łańcuchowa, położona w śródgórskiej kotlinie, wciętej od strony zachodniej między Masyw Śnieżnika a pasmo Krowiarek o luźnym układzie zabudowań, dostosowanym do ukształtowania terenu, wykorzystujący pod zabudowę terasy. Wieś rozciągnięta była na długości około 2 km. Zabudowania wsi rozlokowane były nad rzeką Biała Woda w górnym jej biegu, u zachodniego podnóża Masywu Śnieżnika. Zabudowa wsi składała się z pojedynczych budynków gospodarczych i mieszkalnych rozlokowanych na wysokości od 760 do 820 m n.p.m. Była to wieś, o charakterze typowo rolniczym. Wokół wsi rozciągają się rozległe użytki rolne i górskie łąki, leżące głównie na zboczach Czarnej Góry. W bliskim otoczeniu wsi występowały, niewielkie pasy zieleni z drzew liściastych w formie przydomowych nasadzeń, oraz wzdłuż potoku i miedz. W większej odległości wieś otaczały od zachodu, północy i południa górskie lasy mieszane regla dolnego z przewagą świerka oraz buka. Od wschodu zabudowania podchodziły prawie pod Przełęcz Puchaczówka. Były to w przeważającej większości zabudowania mieszkalne i mieszkalno-gospodarcze o cechach charakterystycznych dla budownictwa ludowego ziemi kłodzkiej z połowy XIX wieku, oraz kilka zabudowań przypominających styl tyrolski.
Obecnie teren wsi jest w całości wyludniony, a po zabudowaniach zostały tylko fragmenty obejść gospodarczych porośnięte samosiewem. Jedynym ocalałym budynkiem jest murowana kaplica św. Anny z pierwszej połowy XIX wieku, posiadająca drewniany przedsionek^[3]. Przed kaplicą stoi kamienny krzyż z tablicą upamiętniającą remont budowli^[3].

Kaplica św. Anny w Białej Wodzie

Przypisy

Bibliografia

• Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 16: Masyw Śnieżnika i Góry Bialskie. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1993, ​ISBN 83-7005-341-6​
• WaldemarW. Brygier WaldemarW., TomaszT. Dudziak TomaszT., IwonaI. Chomiak IwonaI., Ziemia Kłodzka, Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2010, ISBN 978-83-89188-95-3, OCLC 751422625 .

Linki zewnętrzne

• Strona internetowa gminy
• Stare zdjęcia