Białoruska Socjaldemokratyczna Hramada

Partia „Białoruska Socjaldemokratyczna Hramada” (biał. Партыя «Беларуская сацыял-дэмакратычная Грамада») – partia polityczna na Białorusi, opozycyjna wobec władzy prezydenta Alaksandra Łukaszenki. Jej przewodniczącym był Stanisłau Szuszkiewicz, a organem kierowniczym jest Centralna Rada.

Deklarowanym celem BSH jest stworzenie humanitarnego, demokratycznego społeczeństwa na fundamencie gospodarki mieszanej i różnorodności struktur politycznych; prawna i socjalna ochrona ludzi pracy; potwierdzenie zasad wolności ludzkiej, socjalnej sprawiedliwości i solidarności^[1].

Nazwa partii jest myląca – programie przyjętym na 2. zjeździe w 1999 określono, że BSH jest partią centroprawicową. Nie trzyma się, jak to określono w programie, ustalonej wśród partii socjaldemokratycznych zasady gospodarki regulowanej przez państwo, natomiast występuje za gospodarką mieszaną, przede wszystkim rynkową. Ponadto, dużą rolę w programie poświęcono sprawie odrodzenia narodowego i wzmocnieniu niezależności państwowej Białorusi, co także jest cechą partii prawicowych. BSH jest typową przedstawicielką tzw. białoruskiej opozycji demokratycznej.

Partia była współzałożycielem utworzonej 9 stycznia 2011 roku Narodowej Koordynacyjnej Rady Opozycji, której zadaniem jest domagać się uwolnienia ludzi aresztowanych z przyczyn politycznych, informować obywateli Białorusi i wspólnotę międzynarodową, domagać się powrotu Białorusi na drogę prawa i demokracji, a także tworzyć warunki do przeprowadzenia w kraju wolnych i demokratycznych wyborów^[2].

Historia

• 1991 – stworzenie Białoruskiej Socjaldemokratycznej Hramady, na przewodniczącego wybrany został Michaił Tkaczou^[3];
• 1992–1995 – szefem partii był Aleh Trusau;
• 1996 – zjednoczenie z Partią Zgody Ludowej, stworzenie Białoruskiej Socjaldemokratycznej Partii (Ludowa Hramada), na czele z Mikałajem Statkiewiczem;
• 1998 – odnowienie Białoruskiej Socjaldemokratycznej Hramady na czele ze Stanisławem Szuszkiewiczem;
• 15 lutego 1998 – przyjęcie statutu BSH przez Zjazd Założycielski;
• 27 maja 1998 – oficjalna rejestracja partii przez władze;
• 18 kwietnia 1999 – przyjęcie przez drugi zjazd nowej redakcji statutu partii;
• 30 sierpnia 1999 – ponowna rejestracja partii (procedura dotyczyła wówczas wszystkich partii).

W 2002 roku partia liczyła 1271 członków^[4]. Pod koniec listopada 2016 roku Szuszkiewicz podał, że partia miała oficjalnie około 3600 członków „i ostatnio nawet wstępowała do niej młodzież”, faktycznie jednak w całym kraju działało ok. 100-150 aktywistów^[5].

Pod koniec listopada 2016 roku lider partii Stanisłau Szukiewicz ogłosił, że BSH nie będzie więcej wynajmować biur, ponieważ nie jest w stanie ponosić tak wysokich kosztów. Według białoruskiego prawa posiadanie siedmiu biur jest wymagane dla utrzymania rejestracji partii, oznaczałoby to zatem, że ugrupowanie zostanie zlikwidowane. Szuszkiewicz zapowiedział przekształcenie partii w „komitet organizacyjny na rzecz jej odtworzenia”, co pozwoliłoby zbierać się w prywatnych mieszkaniach. Wskazywał także na swój zbyt zaawansowany wiek, by kierować partią, oraz wyrażał żal, że sterów nie przejmuje młodsze pokolenie^[5]. Tym niemniej, według stanu na 2021 roku, BSH nadal znajdowała się na oficjalnej liście zarejestrowanych partii^[1].

Zobacz też

• Białoruska Socjaldemokratyczna Partia (Hramada)

Przypisy