Biblioteka

Biblioteka (gr. βιβλιοθήκη bibliotheke; βιβλίον biblion – książka, θήκη thēkē – zbiornik) – instytucja kultury, która gromadzi, przechowuje i udostępnia materiały biblioteczne oraz informuje o materiałach bibliotecznych (swoich i obcych)[1].

W praktyce funkcjonują biblioteki publiczne, biblioteki prywatne, biblioteki kościelne i inne opisane w dalszej części artykułu.

Ogólne zasady działania bibliotek publicznych określa Ustawa z czerwca 1997 z późniejszymi poprawkami. „Biblioteki i ich zbiory stanowią dobro narodowe oraz służą zachowaniu dziedzictwa narodowego. Biblioteki organizują i zapewniają dostęp do zasobów dorobku nauki i kultury polskiej oraz światowej”[2].

Materiały biblioteczne to zbiór dokumentów, które są gromadzone, przechowywane i udostępniane w bibliotekach. Klasyczne zbiory biblioteczne są mocno związane z nośnikami fizycznymi. Materiały dostępne w postaci cyfrowej są gromadzone i udostępniane w tzw. bibliotekach cyfrowych.

Zbiory biblioteczne

W bibliotekach gromadzone są dzieła zwielokrotnione dowolną techniką w celu rozpowszechnienia, a w szczególności:

  • piśmiennicze, jak:
    • książki,
    • broszury,
    • gazety,
    • czasopisma i inne wydawnictwa ciągłe,
    • druki ulotne,
    • afisze,
  • graficzne i graficzno-piśmiennicze, jak:
    • mapy,
    • plakaty,
    • plany,
    • wykresy,
    • tabele,
    • rysunki,
    • ilustracje,
    • nuty,
  • audiowizualne utrwalające dźwięk, obraz lub obraz i dźwięk, jak:
    • płyty,
    • taśmy,
    • kasety,
    • przeźrocza,
    • mikrofilmy,
    • mikrofisze,
    • audiobooki,
  • zapisane na informatycznych nośnikach danych,
  • oprogramowanie komputerowe[3].

Materiał biblioteczny ułożony jest według klasyfikacji bibliotecznej lub tzw. sygnatur („numerus currens”). W niektórych bibliotekach część zbiorów jest wyłączona z publicznego dostępu i materiały stamtąd jest wyszukiwany przez personel biblioteki po złożeniu zamówienia.

Oprócz samych zbiorów często równie istotnym źródłem informacji są ich katalogi.

Pierwotnie funkcję biblioteki pełniły przy okazji archiwa zawierające głównie korespondencję, zapiski transakcji i inwentarze.

Dzieje bibliotek

Biblioteka Narodowa, zbiory specjalne

Przekazy źródłowe informują o istnieniu bibliotek już w trzecim tysiącleciu p.n.e. (np. biblioteki w Egipcie za czasów IV dynastii i w Chinach). W Mezopotamii w VII w. p.n.e. powstała Biblioteka Aszurbanipala zawierająca ponad 5000 dzieł na ponad 30 tys. tabliczkach klinowych. W starożytnej Grecji za najstarsze uchodziły biblioteki tyrana Polikratesa na wyspie Samos oraz Pizystrata w Atenach, które powstały w VI wieku p.n.e. Najsłynniejsze były jednak biblioteki w AleksandriiBiblioteka Aleksandryjska założona przez Ptolemeuszów oraz biblioteka Serapejon przy świątyni Serapisa[4]. Największy zbiór dzieł chrześcijańskich w starożytności zawierała Biblioteka w Cezarei. W okresie helleńskim niektóre z bibliotek posiadały już charakter publiczny. Natomiast w średniowieczu rozwinęły się biblioteki klasztorne i kościelne (XIII–XIV wiek), a następnie uniwersyteckie. Podstawową funkcją tych pierwszych bibliotek było gromadzenie ksiąg, jak również ich wytwarzanie. Biblioteki dworskie (powstawały najczęściej na dworach królewskich) miały bardzo wąski społeczny zasięg.

Zmiany nastąpiły dopiero w XV–XVI w., kiedy rozpowszechnił się druk. W tym czasie powstały liczne biblioteki humanistów, królów, możnowładców, zaczęły powstawać biblioteki mieszczańskie. Okres reformacji bardzo wyraźnie natomiast wpłynął na rozwój bibliotek miejskich. W XVII–XVIII wieku niektóre biblioteki np. możnowładców stawały się bibliotekami publicznymi, były szerzej dostępne i ogólnonarodowe (b. fundacyjne). W Oświeceniu przy instytucjach naukowych zaczęły powstawać pierwsze biblioteki specjalne. Wraz z sekularyzacją zakonów księgozbiory, które się tam znajdowały, zasiliły biblioteki świeckie.

W XVIII–XIX wieku, kiedy nastąpił gwałtowny rozwój nauki, zaczęły powstawać biblioteki towarzystw naukowych. W XIX wieku i początku XX wraz z upowszechnieniem się nauki biblioteki uzyskały rangę instytucji społeczno-kulturalnych o charakterze publicznym. Biblioteki i ich funkcje stawały się coraz bardziej zróżnicowane. Powstały i rozwijały się biblioteki powszechne. Organizowano biblioteki narodowe, parlamentarne, władz i urzędów. Powstają nowe typy bibliotek specjalnych:

  • biblioteki dla niewidomych
  • biblioteki szpitalne
  • biblioteki dla dzieci

Gwałtowny rozwój nauki, techniki, szkolnictwa, wzrost produkcji wydawniczej – to wszystko spowodowało gwałtowny rozwój bibliotek i usług bibliotecznych. Wzrasta stan zbiorów i ich wykorzystanie. Rozwijają się biblioteki szkół wyższych-naukowe i fachowe. Działalność bibliotek w zakresie udostępniania i udzielania informacji rozszerza się, wprowadza się wypożyczanie międzybiblioteczne oraz wolny dostęp do magazynów. Z rozwojem usług bibliotecznych wiąże się rozwój bibliotekarstwa.

Podstawowe zadania bibliotek

  • Gromadzenie, opracowywanie, przechowywanie i ochrona materiałów bibliotecznych;
  • Obsługa użytkowników, przede wszystkim:
    • udostępnianie zbiorów,
    • prowadzenie działalności informacyjnej, zwłaszcza informowanie o zbiorach własnych, innych bibliotek, muzeów i ośrodków informacji naukowej,
    • współdziałanie z archiwami w zakresie działalności informacyjnej,
  • prowadzenie działalności bibliograficznej, dokumentacyjnej, naukowo-badawczej, wydawniczej, edukacyjnej, popularyzatorskiej i instrukcyjno-metodycznej[5].

Typy bibliotek

Miejska Biblioteka Publiczna w Czeladzi
Biblioteka plenerowa przy ul. Klimczaka w Warszawie

Biblioteki dzieli się ze względu na sposób udostępniania zbiorów na:

  • prezencyjne – nie wypożyczające swoich zbiorów na zewnątrz, które są dostępne tylko w jej czytelni
  • biblioteki wypożyczające

Większość bibliotek ma w praktyce charakter mieszany – tzn. posiada zbiory, które można pożyczać i zbiory, które są dostępne wyłącznie w czytelni. Biblioteki przechowują też czasami zbiory, które nie są publicznie dostępne (np. stare druki, rękopisy lub materiały objęte klauzulą tajności).

Podział bibliotek według różnych kryteriów:

ze względu na charakter środowiska czytelniczego i formy wykonywanych usług
  1. biblioteki publiczne
  2. biblioteki naukowe
  3. biblioteki branżowe (fachowe np. pedagogiczne, techniczne, lekarskie, rolnicże itp.)
  4. biblioteki szkolne i uczelniane
  5. biblioteki innych zbiorowości zamkniętych (garnizonowe, szpitalne, sanatoryjne, więzienne itp.)
  6. biblioteki zakładowe
ze względu na zakres tematyczny księgozbioru
  1. biblioteki ogólne
  2. biblioteki specjalne
ze względu na metodę udostępniania
  1. biblioteki prezencyjne
  2. biblioteki wypożyczające
  3. biblioteki zamknięte
ze względu na terytorialny zasięg działania
  1. biblioteki międzynarodowe
  2. biblioteki ogólnokrajowe (np. biblioteki narodowe, centralne, główne)
  3. biblioteki regionalne
  4. biblioteki lokalne

Pod względem formalno-prawnym biblioteki stanowią bądź instytucje samoistne, bądź niesamoistne.

zależnie od podmiotów tworzących, utrzymujących i finansujących wyróżniamy
  • biblioteki sektora publicznego - zorganizowana jako samodzielny podmiot (wyłącznie w przypadku bibliotek rządowych lub samorządowych) w formie publicznej instytucji kultury albo (w przypadku bibliotek pedagogicznych) publicznej placówki oświatowej, ewntualnie jako część (dział, oddział, komórka zakładowa) jakiejkolwiek instytucji publicznej, działająca w strukturach lub pod nadzorem:
  1. instytucji administracji rządowej (biblioteki rządowe);
  2. pozostałych instytucji centralnych takich jak NBP, Kancelaria SejmU lub Biuro RPO, a także sądów (biblioteki państwowe inne niż rządowe)
  3. jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków (biblioteki samorządowe);
  4. uczelni publicznych, instytutów badawczych, PAN i jej instytutów naukowych, instytutów Sieci Łukasiewicz (biblioteki publicznych instytucji nauki i szkolnictwa wyższego)
  5. przedsiębiorstw państwowych;
  • biblioteki z pogranicza sektorów publicznego i niepublicznego - należące do spółek, których akcje lub udziały (ich całość, większość lub pakiet kontrolny) pośrednio lub pośrednio należą do instytucji państwowych lub samorządowych;
  • biblioteki sektora niepublicznego
  1. biblioteki przedsiębiorstw innych niż przedsiębiorstwa państwowe lub spółki handlowe, których całość, większość lub pakiet kontrolny udziałów lub akcji pośrednio lub pośrednio należy do instytucji państwowych lub samorządowych;
  2. biblioteki uczelni niepublicznych
  3. biblioteki społeczne
  4. biblioteki kościelne
  5. biblioteki prywatne osób fizycznych

Zadania poszczególnych rodzajów bibliotek

Wypożyczanie książek z biblioteki
Miejski regał książkowy w Poznaniu realizujący ideę wolnego krążenia książek (bookcrossingu)
Zadania bibliotek dziecięco-młodzieżowych
  1. wypełnianie wolnego czasu
  2. wychowanie
  3. rozwijanie zainteresowań
  4. formy kulturalne (rozszerzania horyzontów, np. kultura regionu)
  5. formy edukacyjne
  6. przygotowanie do korzystania z innych bibliotek
Zadania bibliotek szkolnych
  1. kształcąco-wychowawcze
  2. opiekuńczo-wychowawcze (np. kształtowanie kultury czytelniczej)
  3. kulturalno-rekreacyjne
Zadania bibliotek publicznych
  1. zaspokajanie potrzeb czytelniczych, informacyjnych „nie wiesz? Zapytaj w bibliotece”
  2. upowszechnienie czytelnictwa
  3. kształtowanie kultury czytelniczej – co warto czytać?, jak poszukiwać?, jak czytać z korzyścią?
  4. organizowanie form pracy kulturalnej, rozrywki i rekreacji
  5. uzupełnienie działalności innych rodzajów bibliotek
  6. popularyzacja zbiorów i usług w środowisku- stosowanie marketingu, promowanie swego działania
Zadania bibliotek fachowych
  1. gromadzenie i udostępnianie materiałów bibliotecznych zgodnie z profilem zakładu pracy
  2. działalność inf. W tym zakresie
  3. badania potrzeb użytkowników, wychodzenie im naprzeciw
  4. przysposobienie biblioteczne i informacyjne dla pracowników zakładu, np.: materiały ze szkoleń
  5. prowadzenie doradztwa dokształcającego i doskonalenia pracowników
  6. upowszechnienie czytelnictwa literatury fachowej z danego zakresu
  7. współpraca z innymi bibliotekami
Zadania bibliotek naukowych
  1. warsztat pracy naukowej i dydaktycznej
  2. pomoc w kształceniu studentów, kadry naukowej
  3. praca naukowo-badawcza w zakresie bibliologii, bibliotekoznawstwa i informacji naukowej
Zadania bibliotek narodowych
  1. gromadzenie, archiwizowanie, przechowywanie poloników „dla potomności”
  2. informowanie o zbiorach – publikowanie bibliografii, tworzenie systemu informowania o zbiorach
  3. centralny ośrodek normalizacji – ustalanie przepisów normalizujących pracę bibliotek w całym kraju
  4. aktywny udział w kreowaniu koncepcji i polityki bibliotecznej w kraju, tworzenie sieci bibliotek
Zadania bibliotek centralnych
  1. gromadzą zbiory z jednej dziedziny lub jednolite pod względem formy, np. Centralna Biblioteka Rolnicza, Centralna Biblioteka dla Niewidomych
  2. gromadzenie i udostępnianie zbiorów
  3. ośrodek centralny sieci bibliotek danego typu – jednolity system informacyjny dla tych bibliotek(sieci)
  4. współpraca z bibliotekami sieci i innymi placówkami
Zadania bibliotek specjalnych

Biblioteką specjalną jest biblioteka, która gromadzi, opracowuje i udostępnia dokumenty dotyczące wybranej dziedziny lub dziedzin wiedzy lub w określonej formie[6]. Przykładami takiej bibliotek mogą być biblioteki instytutów naukowych, towarzystw, parlamentów oraz biblioteki teatralne, wojskowe, uczelniane, muzyczne etc.

  1. zadania tak jak w innych
  2. dokumentowanie, upowszechnianie działalności instytucji macierzystej
Zadania bibliotek głównych szkół wyższych

Biblioteki szkół wyższych są bibliotekami naukowymi o charakterze powszechnym.

  1. zadania tak jak w innych
  2. szkolenia pracowników zatrudnionych w sieci, studentów
  3. dokumentowanie i upowszechnianie dorobku naukowego uczelni[7].

Biblioteki w Polsce

BGPŁ w Łodzi – była fabryka wyrobów gumowych Schweikerta (potem Stomil)[8]
Biblioteka Collegium Polonicum w Słubicach

Działalność bibliotek w Polsce regulowały akty prawne z 1946[9], 1968[10], 1997[11].

Biblioteki publiczne

Bibliotekami publicznymi w Polsce są:

  • Biblioteka Narodowa
  • biblioteki samorządowe działające w formie instytucji kultury (jako samodzielna instytucja lub jako jej część)

Pojęcie biblioteki publicznej zdefiniowane jak wyżej należy odróżniać od znacznie szerszego terminu biblioteki sektora publicznego. Nie każda biblioteka samorządowa jest biblioteką publiczną - nie jest nią na przykład biblioteka pedagogiczna, będąca instytucją samorządową, ale działającą w formie placówki oświatowej. Podobnie, nie jest nią biblioteka działająca jako instytucja kultury inna niż samorządowa, z wyjątkiem Biblioteki Narodowej (np. Główna Biblioteka Lekarska).

Biblioteka Narodowa

Wojewódzkie biblioteki publiczne

Czytelnia biblioteki uniwersyteckiej w Grazu w Austrii
Czytelnia La Trobe biblioteki stanu Wiktoria w Melbourne
Biblioteka uniwersytecka w Toronto

Wojewódzkie biblioteki publiczne znajdują się we wszystkich 18 miastach wojewódzkich. Do ich zadań należy – obok gromadzenia, opracowywania i udostępniania materiałów bibliotecznych – pełnienie funkcji ośrodka informacji biblioteczno-bibliograficznej, organizowanie obiegu wypożyczeń międzybibliotecznych oraz opracowywanie i publikowanie bibliografii regionalnych, a także innych materiałów informacyjnych o charakterze regionalnym; badanie stanu i stopnia zaspokojenia potrzeb użytkowników, analizowanie stanu, organizacji i rozmieszczenia bibliotek oraz formułowanie i przedstawianie organizatorom propozycji zmian w tym zakresie, udzielanie bibliotekom pomocy instrukcyjno-metodycznej i szkoleniowej oraz sprawowanie nadzoru merytorycznego, w zakresie realizacji przez powiatowe, miejskie, miejsko-gminne, gminne, lub (wyłącznie w Warszawie) dzielnicowe biblioteki publiczne zadań im wyznaczonych[12].

Przykłady pozostałych bibliotek publicznych

Inne biblioteki w Polsce

Biblioteki szkół wyższych

Biblioteki centralne i główne

  • Biblioteka Sejmowa – 0,45 mln woluminów
  • Centralna Biblioteka Statystyczna w Warszawie – 0,45 mln jednostek bibliotecznych
  • Centralna Biblioteka Rolnicza w Warszawie – 0,43 mln woluminów
  • Centralna Biblioteka Geografii i Ochrony Środowiska PAN w Warszawie – 0,27
  • Centralna Biblioteka NBP w Warszawie
  • Centralna Biblioteka Policyjna w Legionowie
  • Centralna Biblioteka Polskiego Związku Niewidomych w Warszawie
  • Centralna Biblioteka Kultury Fizycznej Sportu i Turystyki AWF w Warszawie
  • Centralna Biblioteka Techniczna NOT w Warszawie
  • Centralna Biblioteka Wojskowa w Warszawie
  • Główna Biblioteka Komunikacyjna w Warszawie
  • Główna Biblioteka Lekarska w Warszawie – 0,59 mln woluminów
  • Główna Biblioteka Pracy i Zabezpieczenia Społecznego w Warszawie

Biblioteki PAN i PAU

Biblioteki pedagogiczne

Inne biblioteki

Wybrane biblioteki na świecie

Największe biblioteki na świecie

  1. Biblioteka Brytyjska – około 150 mln dokumentów, w tym około 14 mln książek
  2. Biblioteka Kongresu Stanów Zjednoczonych – około 147 mln dokumentów, w tym około 33 mln woluminów (książek i inkunabułów)[68]
  3. Chińska Biblioteka Narodowa – około 24 mln woluminów
  4. Biblioteka Rosyjskiej Akademii Nauk – około 20,5 mln woluminów
  5. Biblioteka Narodowa Kanady – około 18,8 mln woluminów
  6. Niemiecka Biblioteka Narodowa – około 18,5 mln woluminów

Podstawy prawne funkcjonowania bibliotek w Polsce

Zobacz też

Przypisy

  1. Czapnik 2011 ↓, s. 36.
  2. Art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o bibliotekach (Dz.U. z 2022 r. poz. 2393).
  3. Ustawa z dnia 7 listopada 1996 r. o obowiązkowych egzemplarzach bibliotecznych (Dz.U. z 1996 r. nr 152, poz. 722).
  4. Lidia Winniczuk: Ludzie, zwyczaje i obyczaje Starożytnej Grecji i Rzymu. Warszawa: PWN, 1983, s. 311–315.
  5. Art. 4 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o bibliotekach (Dz.U. z 2019 r. poz. 1479).
  6. Czapnik 2011 ↓, s. 40.
  7. Zbigniew Żmigrodzki: Bibliotekarstwo. Warszawa: SBP, 2002.
  8. Nasza historia. Biblioteka Główna Politechniki Łódzkiej. [dostęp 2017-10-25].
  9. Dekret z dnia 17 kwietnia 1946 r. o bibliotekach i opiece nad zbiorami bibliotecznymi (Dz.U. z 1946 r. nr 26, poz. 163).
  10. Ustawa z dnia 9 kwietnia 1968 r. o bibliotekach (Dz.U. z 1968 r. nr 12, poz. 63).
  11. Ustawa z dnia 27 czerwca 1997 r. o bibliotekach (Dz.U. z 2019 r. poz. 1479).
  12. Art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o bibliotekach (Dz.U. z 2019 r. poz. 1479).
  13. Biblioteka Śląska, Informacje ogólne, Biblioteka Śląska - Strona główna, 2014–2019 [dostęp 2019-06-01] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-01].
  14. Książnica Pomorska, Historia, Książnica Pomorska, 2009–2019 [dostęp 2019-06-01].
  15. Biblioteka Publiczna m. st. Warszawy, Biblioteka teraz i kiedyś, Biblioteka Publiczna . st. Warszawy – Biblioteka Główna Woj. Mazowieckiego, 2018 [dostęp 2019-06-01].
  16. Książnica Podlaska, O nas, Książnica Podlaska im. Łukasza Górnickiego w Białymstoku, 2010–2015 [dostęp 2019-06-01] [zarchiwizowane z adresu 2017-03-21].
  17. Adam Doman, Zbiory biblioteczne, Biuletyn Informacji Publicznej – Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Witolda Bełzy w Bydgoszczy, 26 stycznia 2018 [dostęp 2019-06-01].
  18. Danetta Ryszkowska, Majątek Biblioteki, BIP WBM – Książnica Kopernikańska w Toruniu, 15 marca 2019 [dostęp 2019-06-01].
  19. Adam Horodecki, Informacje ogólne, Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Łodzi, 2019 [dostęp 2019-06-01].
  20. Statystyka za rok 2017, Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Gdańsku [dostęp 2019-06-01].
  21. Zbiory 2017, Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Gdańsku [dostęp 2019-06-01].
  22. Stan na koniec 2018, [w:] Zbiory [online], Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Zielonej Górze, 2013–2019 [dostęp 2019-06-01].
  23. Biblioteka w liczbach, Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie [dostęp 2022-02-11].
  24. Wskaźniki statystyczne, Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie, 2015 [dostęp 2019-06-01].
  25. Zbiory, Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie [zarchiwizowane 2019-06-01].
  26. Zbiory WiMBP w Gorzowie Wlkp., WiMPB Gorzów Wlkp. [dostęp 2019-06-02] [zarchiwizowane z adresu 2009-01-24].
  27. Karol Krakowiak, Informacje podstawowe, Biuletyn Informacji Publicznej. Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Witolda Gombrowicza w Kielcach, 15 marca 2018 [dostęp 2019-06-01].
  28. Dane statystyczne WBP w Olsztynie na dzień 31.12.2018, Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Olsztynie [dostęp 2019-06-02] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-02].
  29. Raport o stanie Gminy 2020, 31 maja 2020.
  30. Raport o stanie miasta Krakowa za rok 2020, 2021.
  31. Wydział Rozwoju Miasta Urzędu Miasta Poznania, Sytuacja społeczno-gospodarcza, 2013, s. 46.
  32. Książnica Beskidzka w Bielsku-Białej – Książnica Beskidzka w Bielsku-Białej
  33. Miejska Biblioteka Publiczna w Radomiu - Historia, www.mbpradom.pl [dostęp 2019-09-17] (pol.).
  34. Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna im. Pantaleona Szumana - Powiat Pilski, www.powiat.pila.pl [dostęp 2019-09-17] (pol.).
  35. Historia, Miejska Biblioteka Publiczna im. Adama Asnyka w Kaliszu [dostęp 2019-06-03].
  36. O nas..., Biblioteka Publiczna Bemowo [dostęp 2019-06-02].
  37. Dzieje biblioteki, Miejska Biblioteka Publiczna w Koninie [dostęp 2019-06-03] [zarchiwizowane 2013-06-16].
  38. Zbiory biblioteczne UJ w liczbach - Biblioteka Jagiellońska Uniwersytetu Jagiellońskiego, bj.uj.edu.pl [dostęp 2019-09-23] (pol.).
  39. Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2018-07-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-03)].
  40. Sprawozdania Biblioteki Uniwersyteckiej, Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu [dostęp 2019-06-03].
  41. Małgorzata Dąbrowicz, Sprawozdanie z działalności Biblioteki Uniwersyteckiej w 2017 roku, Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu, s. 11 [dostęp 2019-06-03].
  42. Nowe usługi Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu | Nauka w Polsce, naukawpolsce.pap.pl [dostęp 2019-09-23] (pol.).
  43. Sprawozdanie za rok 2018 z działalności Biblioteki Uniwersyteckiej i bibliotek specjalistycznych Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2019, s. 85 [dostęp 2019-06-07].
  44. Zasoby BUŁ, Biblioteka Uniwersytetu Łódzkiego [dostęp 2019-06-02].
  45. Prezentacja Biblioteki, Biblioteka Uniwersytetu Gdańskiego [dostęp 2019-06-03].
  46. Alicja Portacha, Elżbieta Mroczek, Edyta Strzelczyk, Sprawozdanie z działalności Biblioteki Głównej i bibliotek systemu biblioteczno-informacyjnego Politechniki Warszawskiej za rok 2017, Biblioteka Główna Politechniki Warszawskiej – Sprawozdania z działalności, s. 14 [dostęp 2019-06-02].
  47. Sprawozdanie z działalności Biblioteki Głównej w okresie od 1.07.2006 do 30.06.2007, Biblioteka Główna Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie [dostęp 2019-06-03] [zarchiwizowane 2013-05-13].
  48. Biblioteka Główna Politechniki Gdańskiej. bg.pg.gda.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-04-15)]..
  49. Szkoła Główna Handlowa w Warszawie – Zbiory.
  50. Biblioteka Główna i biblioteki specjalistyczne Uniwersytetu Opolskiego - Uniwersytet Opolski, www.uni.opole.pl [dostęp 2019-09-17] (pol.).
  51. Politechnika Wrocławska – Księgozbiór.
  52. Historia, www.polsl.pl [dostęp 2019-09-17].
  53. Działalność jednostek ogólnouczelnianych, Biuletyn Informacji Publicznej. Uniwersytet Kazimierza Wielkiego, s. 5 [dostęp 2019-06-03].
  54. Biblioteki uczelni, Biblioteka Główna Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie [dostęp 2019-06-03].
  55. System biblioteczno-informacyjny w roku akademickim 2104/2015. Sprawozdanie z działalności. Stan na 30 czerwca 2015, Biblioteka Główna Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie [dostęp 2019-06-03].
  56. BG GUMed – Biblioteka dzisiaj.
  57. Biblioteka Uniwersytecka im. Jerzego Giedroycia w Białymstoku
  58. Biblioteka Główna Uniwersytetu Technologiczno - Przyrodniczego im. J.J. Śniadeckich - Bydgoszcz - Biblioteki i czytelnie • pkt.pl, www.pkt.pl [dostęp 2019-09-17] (pol.).
  59. Biblioteka Główna SGGW, Informacje ogólne, Biblioteka Główna SGGW - Informacje ogólne [dostęp 2019-06-01].
  60. Katarzyna Materska, Sprawozdanie z działalności Biblioteki Głównej UKSW w 2017 roku, Biblioteka Główna. Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, 2018 [dostęp 2019-06-02].
  61. O bibliotece, Uniwersytet Techniczno-Przyrodniczy im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu [dostęp 2019-06-03] [zarchiwizowane z adresu 2020-07-26].
  62. Nowy obiekt Uniwersytetu Medycznego w Łodzi [ZDJĘCIA] - Dzienniklodzki.pl, dzienniklodzki.pl [dostęp 2019-09-17] (pol.).
  63. Sprawozdania z działalności bibliotecznej, Biblioteka Akademicka ATH [dostęp 2019-06-03].
  64. Sprawozdanie z działalności Biblioteki Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej za rok 2018, Biblioteka Akademicka ATH [dostęp 2019-06-03].
  65. » Ustawa. Statut. Historia ZNiO - Ossolineum, ossolineum.pl [dostęp 2019-09-23] (ang.).
  66. Małgorzata Kremer, Sprawozdanie z działalności Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie za okres od 1 I do 31 XII 2016 r., „Rocznik Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie”, 62, 2016, s. 289.
  67. Kórnik – Polska cyfrowa, youtube.com, 11 września 2017 [dostęp 2019-06-02].
  68. 2010 At A Glance.
  69. Wykaz obecnie obowiązujących aktów prawnych dotyczących funkcjonowania bibliotek w Polsce [1].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Choix gradue ecritures.jpg
Autor: Morburre, Licencja: CC BY-SA 3.0
Cul-de-lampe, gravure, Choix gradué de 50 sortes d'écritures, éditions Hachette, XIXe siècle (nombreuses éditions, sans date).
Bdg StaryRynek WiMBP 4 07-2013.jpg
Autor: Pit1233, Licencja: CC0
Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Bydgoszczy, budynek przy Starym Rynku
Graz University-Library reading-room.jpg
Autor: Dr. Marcus Gossler, Licencja: CC-BY-SA-3.0
The main reading room of Graz University Library (19th century) on 2 Sep 2003. Picture taken and uploaded by Dr. Marcus Gossler.
State Library of Victoria La Trobe Reading room 5th floor view.jpg
Autor: Diliff, Licencja: CC BY 2.5
A panorama of the State Library of Victoria, Australia's La Trobe Reading Room as viewed from the 5th floor. This is a photo of 4 photos stitched vertically in landscape format. Taken with a Canon 5D and 24-105mm f/4 IS lens.
National Library Ljubljana 2010.jpg
Autor:

Elekhh

, Licencja: CC BY-SA 3.0

Biblioteka Narodowa i Uniwersytecka w Lublanie (słoweń. Narodna in univerzitetna knjižnica = NUK) jest największą biblioteką Słowenii. Zbudowana została według planów, które w latach 1930-1931 sporządził Jože Plečnik. Budowa jej trwała od 1936 do 1941. Zlokalizowana jest w centrum Lublany na miejscu niegdysiejszego późnorenesansowego pałacu arystokratycznego rodu Auerspergów.

BGPŁ.jpg
Autor: HuBar, Licencja: CC BY-SA 2.5
Biblioteka Główna Politechniki Łódzkiej
SGH B 021 reading room 01.JPG
Autor: Wojciech Kaczura, Licencja: CC BY-SA 3.0
SGH Pawilon Biblioteczny - czytelnia
European Parliament Library in Brussels 2018.jpg
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Biblioteka Parlamentu Europejskiego w Brukseli
Miejska Biblioteka Publiczna w Czeladzi.jpg
Autor: Andrzej Hajdas, Licencja: CC BY-SA 3.0
Biblioteka działała do 16 grudnia 1939 r., do czasu, gdy okupacyjne władze niemieckie nakazały zamknięcie biblioteki. Zbiory z zamkniętej placówki Maria Nogajowa ukryła w swoim domu i w domach zaprzyjaźnionych czytelników. Narażając własne życie wysyłała książki Polakom przebywającym na robotach w Niemczech. Zaraz po wyzwoleniu Czeladzi w styczniu 1945 r., biblioteka rozpoczęła swą działalność. Miejsce znalazła w swoim przedwojennym lokum – w domu rodzinnym państwa Kozłowskich przy Placu 11 Listopada 8. Ponieważ miasto odmówiło pomocy finansowej, biblioteką zaopiekował się Związek Samopomocy Chłopskiej, który powierzył Marii Nogajowej ponowną organizację biblioteki. Od 1 stycznia 1949 r. biblioteka przeszła pod Zarząd Miasta i w końcu stała się Miejską Biblioteką Publiczną. Przybywało książek (w 1945 r. – 300 wol., 1949 – 1272, 1950 – 2220, 1951 – 4200), rosły szeregi czytelników ( w 1945 r. – 105, 1949 – 302, 1950 – 417, 1951 – 457) i znowu konieczna była zmiana lokalu. W 1951 r. biblioteka przeniosła się do budynku przy Placu Wolności 4 (dom Państwa Domańskich – obecnie kwiaciarnia), gdzie utworzono placówkę uniwersalną obsługująca dzieci, młodzież i dorosłych. Na kolejny lokal przyszło długo czekać, chociaż rosła liczba mieszkańców ( w 1949 r. – 15.500, 1950 – 19.803, 1955 – 24.425, 1958 – 30.362), rosła liczba czytelników (w 1955 – 207, 1960 – 1958), księgozbiór (w 1960 r. – 22.000 wol.) i lokal o powierzchni 55 m 2 pękał w szwach. Dopiero w 1964 r. pozyskano dodatkowy lokal przy Placu Wolności 32 (dom Baciów), gdzie utworzono wypożyczalnię dla dorosłych, a w dawnym lokalu zorganizowano palcówkę dziecięco-młodzieżową. Sytuacja lokalowa biblioteki uległa generalnej zmianie dopiero w 1971 r., gdy w grudniu oddano do użytku nowy gmach przy ul. 1 Maja 27. Znalazły tu miejsce dyrekcja biblioteki oraz agendy udostępniania: Wypożyczalnia i czytelnia dla dzieci i młodzieży a także Wypożyczalnia dla Dorosłych i Czytelnia dla Dorosłych. Duży wkład w rozwój placówki wniosła ówczesna kierownik Wydziału Kultury - Pani Zofia Hajdas. W 2002 roku w bibliotece zorganizowano wystawę akwarel poświęconych Czeladzi, których autorem była właśnie Pani Hajdas.
Biblioteka Raczyńskich RB3.JPG
Autor: Radomil talk, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Raczyński Library in Poznań, Poland
Biblioteka plenerowa ul Klimaczaka w Warszawie 2020.jpg
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Biblioteka plenerowa przy ul. Klimczaka w Warszawie
Warsaw University Library (8020269030).jpg
Autor: Guillaume Speurt from Vilnius, Lithuania, Licencja: CC BY-SA 2.0
Exterior of the Building of the University Library in Warsaw
Wilanow Library Krasinski Palace in Warsaw.JPG
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Fragment księgozbioru Biblioteki Wilanowskiej w Pałacu Krasińskich w Warszawie
Nm toronto university of toronto library.jpg
Autor: Zanimum, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Biblioteka uniwersytecka w Toronto
Bookcrossing in Poznań.jpg
Autor: Stiopa, Licencja: CC BY-SA 3.0
Bookcrossing, wypożyczanie książek poprzez uliczne regały, bez bibliotecznych formalności ( Poznań, Plac Wolności w marcu 2013 r.)
Biblioteka Główna UWr.jpg
Autor: Marek Śliwecki, Licencja: CC BY-SA 3.0
Biblioteka Główna Uniwersytetu Wrocławskiego
SanDiegoCityCollegeLearningResource - bookshelf.jpg
Autor: Joe Crawford z Moorpark, California, USA, Licencja: CC BY 2.0
San Diego City College Learing Recource City retrieve a book
San Diego City College Learning Resources Center -- retrieve a book -- featuring kali
Soeman HS Library in Pekanbaru, Indonesia, 2010.jpg
Autor:

PekanbaruGuy

, Licencja: CC BY-SA 3.0

Biblioteka im. Soemana H.S. (ang. Soeman Hs Library) – biblioteka prowincji Riau w Pekanbaru w Indonezji.
Opis oryginalny:
ang.: Soeman HS Library, Pekanbaru. The Provincial Library of Riau, Indonesia.