Bieługa

Bieługa
Huso huso[1]
(Linnaeus, 1758)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

promieniopłetwe

Podgromada

kostnochrzęstne

Rząd

jesiotrokształtne

Rodzina

jesiotrowate

Rodzaj

Huso

Gatunek

bieługa

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]
Status iucn3.1 CR pl.svg
Bieługa w muzeum w Astrachaniu

Bieługa[3], wyz[4] (Huso huso) – gatunek wędrownej, anadromicznej ryby z rodziny jesiotrowatych (Acipenseridae).

Występowanie

Morze Kaspijskie, Morze Czarne, Morze Azowskie, wschodnia część Morza Śródziemnego i Morze Adriatyckie. Na tarło wpływa głównie do rzek: Wołga, Ural, Terek, Kura, Dunaj, Dniestr, Don i Dniepr.

Podgatunki

Wyróżniane są trzy podgatunki:

Opis

Jest jedną z największych ryb spędzających część życia w wodach słodkich. Osiągała do 5 m długości i 1500 kg masy ciała (maksymalna odnotowana masa ciała 2072 kg[5]). Obecnie rzadko spotyka się okazy przekraczające 200 kg. Głowa jest krótka, szeroka, otwór gębowy szeroki, półksiężycowaty, wąsiki są płaskie, mięsiste, zaopatrzone w liczne, cienkie przydatki. Na grzbiecie występuje szereg 11–15 tarczek kostnych, na bokach 40–60 tarczek, a na brzuchu 9–12.

Odżywianie

Młode okazy żywią się głównie bezkręgowcami dennymi, starsze polują na ryby. W Morzu Czarnym jej główną zdobyczą jest sardela europejska, a w Morzu Kaspijskim babki, śledzie oraz różne karpiowate. Największe osobniki mogą pożerać nawet małe foki[6]. Bieługi żerują w nocy, prawdopodobnie wykorzystując elektroreceptory[7].

Rozród

Samce dojrzewają płciowo w wieku 12–14 lat, a samice w wieku 16–18 lat. Żyją do 100 lat. Dorosłe osobniki odbywają tarło raz na 2–4 lata. Do rzeki wchodzi wiosną lub jesienią. Osobniki wchodzące jesienią zimują na gliniastym lub mulistym podłożu w głębokiej wodzie. Trą się w nurcie rzeki na kamienistym dnie. Samica składa od 300 tys. do 7,5 mln ziaren ikry. Wylęg następuje po 8–9 dniach przy temperaturze 12–14°C. Narybek natychmiast rozpoczyna spływ do morza.

Znaczenie gospodarcze

Bieługa ma bardzo duże znaczenie gospodarcze. Szczególnie ceniona jest jej ikra, z której wyrabia się czarny kawior. Na świecie kawior bieługi jest uważany za przysmak. Mniej cenione jest jej mięso. Kawior bieługi już od dawna był trudno dostępny i drogi, a wpisanie jej na listę gatunków zagrożonych spowodowało dalsze zwiększenie jego cen.

W wyniku skrzyżowania bieługi ze sterletem powstał mieszaniec zwany besterem, nadający się do hodowli w stawach.

Przypisy

  1. Huso huso, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. Huso huso, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
  3. G. Nikolski: Ichtiologia szczegółowa. Tłum. Franciszek Staff. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1970.
  4. Krystyna Kowalska, Jan Maciej Rembiszewski, Halina Rolik Mały słownik zoologiczny, Ryby, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973
  5. FishBase za: Frimodt, C. 1995 Multilingual illustrated guide to the world's commercial coldwater fish. Fishing News Books, Osney Mead, Oxford, England. 215 p.
  6. Mały słownik zoologiczny: ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976.
  7. Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997. ISBN 83-01-12286-2.

Bibliografia

  • Huso huso. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. www.fishbase.org [dostęp 20 lutego 2009]
  • Mały słownik zoologiczny: ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976.
  • Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997. ISBN 83-01-12286-2.

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Bieługa - ryba.jpg
Ryba bieługa. Zdjęcie wykonane w muzeum w Astrachaniu.
Білуга (Huso huso).jpg
Autor: Максим Яковлєв, Licencja: CC BY-SA 4.0
Білуга - найбільша серед риб, що мешкає в прісних водах.
Status iucn3.1 CR pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5