Biebrzański Park Narodowy
park narodowy | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Siedziba | Osowiec-Twierdza 8 |
Mezoregion | |
Data utworzenia | 9 września 1993 |
Akt prawny | |
Powierzchnia | 592,23 km² |
Powierzchnia otuliny | 668,24 km² |
Ochrona | ścisła 7494 ha |
Odwiedzający | 23 193 (2013)[2] |
53°36′18″N 22°55′36″E/53,605000 22,926667 | |
Strona internetowa |
Biebrzański Park Narodowy – polski park narodowy, utworzony w 1993 roku na terenach Kotliny Biebrzańskiej w województwie podlaskim. Największy Park w Polsce o powierzchni 592,23 km². Siedziba Parku znajduje się w Osowcu-Twierdzy, gmina Goniądz[3].
Położenie
Obejmuje dolinę Biebrzy począwszy od ujścia Niedźwiedzicy do Biebrzy, a skończywszy na ujściu Biebrzy do Narwi[4]. Niemal cały bieg Biebrzy znajduje się na terenie parku (ok. 155 km). Ochronę tego terenu zapoczątkowano w latach międzywojennych, tworząc dwa rezerwaty: Czerwone Bagno (w zmienionych granicach istniejący do dziś) oraz Grzędy.
Historia
- 1989 – Staraniem Towarzystwa Biebrzańskiego powstaje Biebrzański Park Krajobrazowy, obejmujący tereny basenów biebrzańskich – dolnego i środkowego.
- 1993 – Przekształcenie parku krajobrazowego w park narodowy[3].
- 1995 – Wpisanie Parku na listę wodno-błotnych obszarów chronionych Konwencją Ramsar[3].
- 2010 – Włączenie Parku w całości do spisu ostoi ptaków IBA prowadzonego przez BirdLife International[5].
- 19–26 kwietnia 2020 – Pożar strawił ok. 5280 hektarów Parku, co stanowi ok. 9,5% jego powierzchni. Objął szereg cennych przyrodniczo obszarów, m.in. w okolicy Czerwonego Bagna; przyczyną – susza i wypalanie traw[6][7]. Przez ponad tydzień z ogniem walczyło prawie dwa tysiące strażaków, żołnierzy WOT i ratowników. Wykorzystano 6 samolotów gaśniczych i dwa śmigłowce, które wykonały blisko tysiąc zrzutów wody. Cała akcja gaśnicza została sfinansowana z budżetu państwa, w tym ze środków Ministerstwa Środowiska i Lasów Państwowych. Przekazano na ten cel prawie 8 mln zł[8]. Według biegłych, przyczyną pożaru było podpalenie. Prokuratura umorzyła dochodzenie w związku z niewykryciem sprawców[9]. Badania przeprowadzone po pożarze wykazują znaczące spadki populacji 14 gatunków ptaków, m.in. wodniczki, brzęczka, świerszczaka[10].
Walory przyrodnicze
Na terenie Biebrzańskiego Parku Narodowego spotyka się zbiorowiska wodne, bagienne, torfowiskowe, szuwary, a także zbiorowiska leśne (olsy, brzeziny, łęgi). Szczególnie cenna jest duża grupa zbiorowisk mechowiskowych, zawierających liczne gatunki rzadkie i reliktowe (brzoza niska[3], wierzba lapońska, gnidosz królewski), zanikające w innych częściach kraju[11].
Szata roślinna odznacza się ogromną różnorodnością, wysokim stopniem naturalności i obecnością wielu rzadkich gatunków, jak storczyki (storczyk krwisty, obuwik pospolity, podkolan biały, kruszczyk rdzawoczerwony, kruszczyk szerokolistny, tajęża jednostronna), rosiczki (rosiczka okrągłolistna, rosiczka długolistna), widłaki (jałowcowaty, goździsty, wroniec)[11].
Na terenie Biebrzańskiego Parku Narodowego występuje 49 gatunków ssaków, 271 gatunków ptaków, 36 – ryb, 12 – płazów, 5 – gadów. Bezkręgowce są reprezentowane przez ponad 700 gatunków motyli, 448 gatunków pająków, ponad 500 gatunków chrząszczy, 19 gatunków pijawek oraz 42 gatunki chruścików[11].
Na Bagnach Biebrzańskich gniazduje wiele gatunków ptaków związanych ze środowiskiem bagiennym. Występują tu izolowane stanowiska lęgowe gatunków borealnych, a także gatunków, których centrum zasięgu geograficznego znajduje się w strefie tajgi i tundry. Ponadto Kotlina Biebrzańska ma ogromne znaczenie dla wielu gatunków ptaków żerujących oraz wypoczywających w czasie corocznych wędrówek. Dla ptaków siewkowatych, wymagających rozległych, podmokłych obszarów, Biebrza stanowi jedną z najważniejszych ostoi w Europie Środkowej[11].
Najbardziej charakterystyczne lęgowe gatunki ptaków to: batalion (widoczny w emblemacie parku), wodniczka, bekasik[3], dubelt, kszyk, kulik wielki, biegus zmienny, żuraw, rybitwa białoskrzydła i białowąsa, puchacz[3], orlik krzykliwy oraz sowa błotna[11].
Najbardziej charakterystycznym ssakiem Biebrzańskiego PN jest łoś[3], dla którego park jest największą ostoją w Polsce. Ich liczebność wynosi tu około 400 sztuk[12].
Atrakcje turystyczne
- Spływy rzeką Biebrzą
- szlaki rowerowe (103,7 km), w tym Podlaski Szlak Bociani i Green Velo
- ścieżki dydaktyczne:
- ścieżka historyczno-przyrodnicza „Góra Skobla”
- ścieżka przyrodnicza „Kładka”
- ścieżka przyrodniczo-historyczna „Wokół Fortu IV twierdzy Osowiec”
- ścieżka przyrodnicza „Barwik”
- ścieżka przyrodnicza „Grobla Honczarowska”
- ścieżka przyrodnicza „Długa Luka”
- ścieżka przyrodnicza „Biały Grąd”
- ścieżka przyrodnicza „Brzeziny Kapickie”
- ścieżka przyrodnicza „Czerwone Bagno”
- ścieżka przyrodnicza „Borek bartny”
- ścieżka przyrodnicza „Wydmy”
- ścieżka przyrodnicza „Las”
- ścieżka przyrodnicza „Szuszalewo”
- ścieżka przyrodnicza „Szuszalewo – Nowy Lipsk”[13][14].
- Inne atrakcje turystyczne:
- Uroczysko Grzędy
- Carska Droga
- Goniądz – rynek
- Twierdza Osowiec położona na terenie m. Osowiec-Twierdza.
Siedziba BPN Osowiec-Twierdza
Rybitwa białoskrzydła (Chlidonias leucopterus)
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Zarządzenie Ministra Środowiska z dnia 17 stycznia 2018 r. w sprawie zadań ochronnych dla Biebrzańskiego Parku Narodowego. [w:] Dziennik Urzędowy Ministra Środowiska poz. 13 [on-line]. 2018-01-18. [dostęp 2018-09-23].
- ↑ Statystyka ruchu turystycznego w BbPN. Biebrzański Park Narodowy. [dostęp 2018-09-21].
- ↑ a b c d e f g Biebrzański Park Narodowy, [w:] Parki narodowe, t. 1 Polska północna i centralna, De Agostini, 2010, s. 28–31, ISBN 978-83-248-2401-4 .
- ↑ Geoserwis GDOŚ, geoserwis.gdos.gov.pl [dostęp 2018-02-24] .
- ↑ PL044 Biebrza river valley. BirdLife International. [dostęp 2018-09-23]. (ang.).
- ↑ Maciej Zaremba: Pożar w Biebrzańskim Parku Narodowym. Płoną cenne przyrodniczo bagna. „Mamy ogrom zniszczeń”. Wprost, 2020-04-20. [dostęp 2020-04-25].
- ↑ Pożar w Biebrzańskim Parku Narodowym opanowany, ale strażacy dalej walczą. Onet.pl, 2020-04-25. [dostęp 2020-04-25].
- ↑ Katarzyna Szyszko-Podgórska: Pożar w Biebrzańskim Parku Narodowym, [w:] „Przyroda Polska” nr 985, czerwiec 2020, s. 37.
- ↑ Artur Wiatr - dyrektor Biebrzańskiego Parku Narodowego , 19 kwietnia 2020 r. wybuchł pożar, który strawił pięć tysięcy dwieście hektarów Biebrzańskiego Parku Narodowego .
- ↑ Biebrzański Park Narodowy. Kilka gatunków ptaków całkowicie zniknęło po rozległym pożarze. tvn24.pl, 2022-02-24. [dostęp 2022-02-24].
- ↑ a b c d e Biebrzański Park Narodowy. Przyroda. [dostęp 2013-11-06].
- ↑ Zwierzęta. biebrza.org.pl. [dostęp 2020-04-27].
- ↑ Ścieżki edukacyjne Biebrzańskiego Parku Narodowego, Biebrzański Park Narodowy [dostęp 2022-05-14] .
- ↑ Andrzej Kalinowski (red.), Biebrzański Park Narodowy. Przewodnik, Białystok: Fundacja Sąsiedzi, 2019, ISBN 978-83-64505-68-3 .
Linki zewnętrzne
- Strona internetowa Wszechnicy Biebrzańskiej
- Biebrzański Park Narodowy. [w:] Polskie parki narodowe [on-line]. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska.
- Zdjęcia z Biebrzańskiego Parku Narodowego. ga.com.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-17)].
Media użyte na tej stronie
Shiny green button/marker widget.
Autor: Frank Vassen from Brussels, Belgium, Licencja: CC BY 2.0
White-winged Tern Chlidonias leucopterus, Mścichy, Biebrza National Park, Poland
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Bagno Ławki w Biebrzańskim Parku Narodowym. Kładka ścieżki dydaktycznej Długa Luka
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
rezerwat przyrody Czerwone Bagno w Biebrzańskim Parku Narodowym
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ścieżka przyrodnicza Szuszalewo-Nowy Lipsk w Biebrzańskim Parku Narodowym
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Bagno Ławki w Biebrzańskim Parku Narodowym
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Siedziba dyrekcji Biebrzańskiego Parku Narodowego i muzeum
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ścieżka dydaktyczna Barwik w Biebrzańskim Parku Narodowym. Rozlewisko rzeki Kosódka
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Relief ocation map of Podlaskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 54.50 N
- S: 52.17 N
- W: 21.45 E
- E: 24.10 E
(c) Dariusz Kowalczyk, CC BY-SA 3.0
To jest fotografia obszaru chronionego w ramach programu Natura 2000 o identyfikatorze
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ścieżka przyrodnicza Szuszalewo-Nowy Lipsk w Biebrzańskim Parku Narodowym
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Widok na dolinę Biebrzy z wieży widokowej na Górze Skobla (Twierdza Osowiec) w Biebrzańskim Parku Narodowym
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ścieżka przyrodnicza Szuszalewo-Nowy Lipsk w Biebrzańskim Parku Narodowym
Logo Biebrzańskiego Parku Narodowego