Biestrzynnik

Biestrzynnik
	wieś
	; Leśne jezioro w Biestrzynniku
Państwo	Polska
Województwo	opolskie
Powiat	opolski
Gmina	Ozimek
Liczba ludności (2005)	732
Strefa numeracyjna	77
Kod pocztowy	46-043
Tablice rejestracyjne	OPO
SIMC	0501067
	Położenie na mapie gminy Ozimek Biestrzynnik
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Biestrzynnik
	Położenie na mapie województwa opolskiego Biestrzynnik
	Położenie na mapie powiatu opolskiego Biestrzynnik
	50°44′14″N 18°12′47″E/50,737222 18,213056

Artykuł	50°44′14″N 18°12′47″E
- błąd	39 m
WD	50°44'14.27"N, 18°12'45.93"E
- błąd	0 m
Odległość	24 m

Biestrzynnik (niem. Ringwalde^[2]) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie opolskim, w gminie Ozimek^[3]^[4], nad strugą Libawą.

W latach 1975–1998 wieś położona była w ówczesnym województwie opolskim.

W Biestrzynniku znajdują się m.in.: publiczna szkoła podstawowa, pomnik upamiętniający mieszkańców miejscowości poległych na obu wojnach światowych (odpowiednio 19 i 51) i stawy powyrobiskowe^[5]^[6].

Nazwa

Nazwa miejscowości wywodzi się od śląskiego określenia na pierścień – biestrzyń i jest związana być może z pierwotnym układem zabudowy miejscowości. Natomiast według niemieckiego językoznawcy Heinricha Adamy’ego nazwa pochodzi od słowa "trzcina"^[7]. Heinrich Adamy w swoim dziele o nazwach miejscowości na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu wymienia jako najstarszą zanotowaną nazwę miejscowości Biestrzynik podając jej znaczenie "Schilfrohrort" czyli po polsku "Miejscowość trzcin"^[7].

Na przestrzni wieków nazwa ulegała zmianie, a odnotowane warianty to: Biestrzinick (1679), Biestynnik (1742), Biessdrzinnick (1783), Biestrczinek (1845), Biestrzinnik (1864). W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie Śląska wydanym w 1830 roku we Wrocławiu przez Johanna Knie wieś występuje pod nazwą Biestrzinnik^[8].

W 1932 roku niemiecka administracja zmieniła nazwę miejscowości na nową, całkowicie niemiecką - Ringwalde^[9]^[10]^[11].

Integralne części wsi

Integralne części wsi Biestrzynnik^[3]^[12]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0501073	Paliwoda	część wsi

Historia

Najstarsza znana wzmianka o miejscowości (występującej wówczas pod nazwą Biestrzinick^[11]) pochodzi z 1679 r. i mówi ona o tym, że 12 mieszkańców Biestrzynnika zapłaciło proboszczowi ze Szczedrzyka po 1 srebrnym groszu^[13]. Mieszkańcy zajmowali się wypalaniem węgla drzewnego i wydobywaniem piasku dla okolicznych hut; w Biestrzynniku znajdowała się huta szkła „Solarnia”^[5].

W 1823 r. w miejscowości wybudowano szkołę katolicką; przy budowie pomagali także mieszkańcy okolicznych miejscowości, dlatego do szkoły uczęszczali także uczniowie z Dylaków, Kadłuba Turawskiego i Szczedrzyka^[13]. W drugiej połowie XIX w. w Biestrzynniku znajdował się m.in. młyn wodny^[5].

Podczas plebiscytu w 1921 r. z 284 osób głosujących 125 (ok. 44,0%) oddało głos za przynależnością do Polski^[13]. W 1933 r. powołano w miejscowości jednostkę straży pożarnej. Remiza dla jednostki została wybudowana w 1909 r.; w późniejszym okresie podjęto budowę nowej, większej remizy, jednak nie została ona ukończona. W okresie rządów NSDAP planowano budowę drogi, prowadzącej od Ozimka, przez Biestrzynnik, do Kadłuba Turawskiego. Na wytyczonej trasie wysypano wstępnie kamienie i wybudowano most nad Libawą, jednak ostatecznie plany uległy zmianie i droga przechodzi przez sąsiednie Dylaki^[6]. W 1938 r. erygowano parafię katolicką w Dylakach, włączając do niej m.in. Biestrzynnik; wcześniej miejscowość należała do parafii w Szczedrzyku^[5]^[14].

W 1973 r. otwarto w Biestrzynniku nową szkołę. W 1975 r. mieszkanki miejscowości utworzyły zespół folklorystyczny Dzióbki^[6].

Demografia

W latach 1723–1725 w Biestrzynniku było 8 mieszkańców, posiadających 6,5 łana ziemi. W 1865 r. w miejscowości było 11 wolnych zagrodników, 48 chałupników i 41 chałupników wygonowych. W 1902 r. w Biestrzynniku prenumerowano 4 egzemplarze prasy polskiej.

Rok	1783	1845	1885	1890	1900	1910	1925	1933	1939	1946	1960	1965	2005
Liczba mieszkańców	245^[a]	675^[b]	877	878^[c]	474	468^[d]	497^[e]	538	581	490	714^[f]	823^[g]	732^[h]

(Źródła:^[13]^[11]^[15]^[5].)

Zabytki

Katalog zabytków sztuki w Polsce z 1968 r. wymienia znajdującą się w miejscowości drewnianą chałupę (nr 36), konstrukcji wieńcowej (zrębowej), pobieloną, zbudowaną na przełomie XVIII i XIX w. 2-traktową, z sienią przy dłuższym boku, z dachem 2-spadowym (siodłowym) krytym strzechą.

Uwagi

↑ 11 zagrodników, 18 chałupników i 11 czynszowników. Liczba dzieci: 162 (ok. 66,1%).
↑ 5 rzemieślników. Liczba domów mieszkalnych: 76 i leśniczówka.
↑ W tym 848 osoby (ok. 96,6%) posługiwało się językiem polskim.
↑ Liczba budynków mieszkalnych: 69.
↑ Liczba budynków: 74.
↑ W tym 369 osób (ok. 51,7%) to kobiety; w wieku produkcyjnym 58,5%; z rolnictwa utrzymywało się 74,9% ogółu. Liczba zamieszkanych budynków: 133.
↑ W tym 415 osób (ok. 50,4%) to kobiety.
↑ Stan na 31 grudnia 2005 r.

Przypisy

↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 65 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ M. Choroś, Ł. Jarczak, S. Sochacka: Słownik nazw miejscowych Górnego Śląska. Opole – Kluczbork: 1997, s. 27.
↑ ^a ^b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ Główny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. [dostęp 2014-01-07].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Radosław Trzciński: Oficjalna witryna Gminy i Miasta Ozimek (woj. opolskie) :: Miejscowości – Antoniów. [dostęp 2012-02-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-05)]. (pol.).
↑ ^a ^b ^c Anna Woszek: Moje miejsce na ziemi – Biestrzynnik. 2011. [dostęp 2011-02-26]. (pol.).
↑ ^a ^b HeinrichH. Adamy HeinrichH., Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 43, OCLC 456751858 (niem.).
↑ Knie 1830 ↓, s. 42.
↑ Ortsliste genealogienetz.de
↑ Ring – pierścień, Walde – las.
↑ ^a ^b ^c Biestrzynnik. [dostęp 2012-02-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-09-01)]. (pol.).
↑ GUS. Rejestr TERYT
↑ ^a ^b ^c ^d Poznajemy wsie. Wsie powiatu opolskiego. W: Józef Madeja: Powiat opolski. Szkice monograficzne. Opole: Instytut Śląski w Opolu, 1969, s. 323–324. (pol.).
↑ Diecezja Opolska – Parafie i kapłani – Parafie – Dylaki. [dostęp 2012-02-26]. (pol.).
↑ Michael Rademacher: Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Oppeln. 2006. [dostęp 2012-02-26]. (niem.).

Bibliografia

Johann GeorgJ.G. Knie Johann GeorgJ.G., Alphabethisch-Statistisch-Topographische Uebersicht aller Dörfer, Flecken, Städte und andern Orte der Königl. Preuß. Provinz Schlesien ..., Breslau: Graß, Barth und Comp., 1830, OCLC 751379865 (niem.).
Chrzanowski Tadeusz, Kornecki Marian, Katalog zabytków sztuki w Polsce, tom VII: Województwo opolskie, zeszyt 11: Miasto Opole i powiat opolski; Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk – Pracownia Inwentaryzacji Zabytków, Warszawa 1968
Madeja Józef, Powiat opolski. Szkice monograficzne; Instytut Śląski w Opolu, Opole 1969

Linki zewnętrzne

Biestrzynnik, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 223 .

[15] 11 zagrodników, 18 chałupników i 11 czynszowników. Liczba dzieci: 162 (ok. 66,1%).

[16] 5 rzemieślników. Liczba domów mieszkalnych: 76 i leśniczówka.

[17] W tym 848 osoby (ok. 96,6%) posługiwało się językiem polskim.

[18] Liczba budynków mieszkalnych: 69.

[19] Liczba budynków: 74.

[20] W tym 369 osób (ok. 51,7%) to kobiety; w wieku produkcyjnym 58,5%; z rolnictwa utrzymywało się 74,9% ogółu. Liczba zamieszkanych budynków: 133.

[21] W tym 415 osób (ok. 50,4%) to kobiety.

[22] Stan na 31 grudnia 2005 r.

[poczta-1] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 65 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[2] M. Choroś, Ł. Jarczak, S. Sochacka: Słownik nazw miejscowych Górnego Śląska. Opole – Kluczbork: 1997, s. 27.

[R2013-3] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)

[teryt1-4] Główny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. [dostęp 2014-01-07].

[owgimo-a-5] Radosław Trzciński: Oficjalna witryna Gminy i Miasta Ozimek (woj. opolskie) :: Miejscowości – Antoniów. [dostęp 2012-02-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-05)]. (pol.).

[mmnz-6] Anna Woszek: Moje miejsce na ziemi – Biestrzynnik. 2011. [dostęp 2011-02-26]. (pol.).

[Adamy-7] HeinrichH. Adamy HeinrichH., Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 43, OCLC 456751858 (niem.).

[CITEREFKnie183042-8] Knie 1830 ↓, s. 42.

[9] Ortsliste genealogienetz.de

[10] Ring – pierścień, Walde – las.

[nohi-a-11] Biestrzynnik. [dostęp 2012-02-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-09-01)]. (pol.).

[teryt-12] GUS. Rejestr TERYT

[powopszkice-13] Poznajemy wsie. Wsie powiatu opolskiego. W: Józef Madeja: Powiat opolski. Szkice monograficzne. Opole: Instytut Śląski w Opolu, 1969, s. 323–324. (pol.).

[14] Diecezja Opolska – Parafie i kapłani – Parafie – Dylaki. [dostęp 2012-02-26]. (pol.).

[23] Michael Rademacher: Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Oppeln. 2006. [dostęp 2012-02-26]. (niem.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[a]

[b]

[c]

[d]

[e]

[f]

[g]

[h]

[15]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne