Bihale

Artykuł50°4′18″N 23°1′37″E
- błąd39 m
WD50°5'N, 23°2'E
- błąd2327 m
Odległość1453 m
Bihale
wieś
Ilustracja
Bihale – zabytkowa cerkiew z 1821
Państwo Polska
Województwo podkarpackie
Powiatlubaczowski
GminaWielkie Oczy
Liczba ludności (2020)279[1]
Strefa numeracyjna16
Kod pocztowy37-631[2]
Tablice rejestracyjneRLU
SIMC0613027[3]
Położenie na mapie gminy Wielkie Oczy
Mapa konturowa gminy Wielkie Oczy, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Bihale”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Bihale”
Położenie na mapie powiatu lubaczowskiego
Mapa konturowa powiatu lubaczowskiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Bihale”
Ziemia50°04′18″N 23°01′37″E/50,071667 23,026944

Bihale (w latach 1977–1981 Zawodzie) – wieś w gminie Wielkie Oczy, powiecie lubaczowskim, w województwie podkarpackim, położona na Płaskowyżu Tarnogrodzkim w dolinie Lubaczówki[4][3].

Na przełomie XVI i XVII wieku Biehale położona była w województwie bełskim[5]. Wieś klucza łukawieckiego biskupów przemyskich[6]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa przemyskiego.

We wsi znajduje się drewniana cerkiew greckokatolicka z 1821 r., po 1948 r. użytkowana jako kościół parafialny Parafii Opieki Matki Bożej Uzdrowienia Chorych.

Części wsi

Integralne części wsi Bihale[4][3]
SIMCNazwaRodzaj
0613033Glinkiczęść wsi
0613040Niwaczęść wsi
0613056Sopleprzysiółek

Kościół

Cerkiew Greckokatolicka

Parochia w Bihalach została erygowana przez Jana Płazę, starostę Lubaczowskiego w 1588 roku, który w dokumencie z 22 maja 1588 roku sprzedał popowstwo z półłankiem ziemi, Janowi popowiczowi z Krowicy. Pierwsza cerkiew została zbudowana przez Jaroszyńską (dziedziczkę wsi). Cerkiew ta spłonęła w 1821 roku, i w tym samym roku została zbudowana nowa cerkiew drewniana, przez miejscowego gospodarza Ilko Pochodaja. W 1825 roku zbudowano kopułę, a w 1843 roku dachy wyłożono gontami, w 1872 roku pomalowano polichromie[7]. W 1830 roku parochia była wzmiankowana w Schematyzmie Greckokatolickiej Eparchii Przemyskiej: Bihale Parochia. Eccl. ad Protectionem B.M.V. Patronus Titl. D. Joannes Eques de Potoczki Epp. Prem. Parochus Vacat. In Matre Numerus Animarum Gr. Cath. 427. In Filiali Nowa Grobla cum Czerniawka 205, In Filiali Łukawiec c. Eccl. ad S. Demetrium M. 552. Summa 1184[8]. Parochia istniała do 1945 roku.

Kościół Rzymskokatolicki

Pozostała cerkiew została w 1948 roku zaadaptowana na kościół filialny Rzymskokatolickiej parafii w Łukawcu. 22 sierpnia 1978 roku została utworzona Samodzielna Expozytura w Zawodziu (Bihale). Parafia Bihale została erygowana 1 marca 1979 roku przez bp Marian Rechowicza (Administratora apostolskiego) w Lubaczowie[9]. Do parafii liczącej 590 wiernych należą: Bihale, Glinka, Hamernia, Niwa, Nowa Grobla, Ruda, Sople.

Proboszczowie parafii Bihale.
1978–1985. ks. Mieczysław Kornaga.
1985–1996. ks. Władysław Gudz.
1996–2005. ks. Piotr Gałczyński.
2005–2008. ks. Jerzy Tworek.
2008–2019. ks. Michał Grela.
2019– nadal ks. Mieczysław Startek.

Oświata

Początki szkolnictwa w Galicji według Austriackich Szematyzmów Galicji i Lodomerii są datowane na 1869 rok, kiedy to powstała szkoła ludowa filialna w Bihalach, a nauczycielem był Jan Glibowicz[10]. W latach 1870-1872 nie było nauczyciela (posada nieobsadzona), w latach 1873-1874 szkoła w szematyzmach nie jest wymieniana. Ponownie w latach 1875-1880 była posada nieobsadzona. W latach 1870-1892 szkoła w Bihalach była filialna, a od 1893 roku już 1-klasowa[11]. W 1910 roku szkoła posiadała drugiego nauczyciela-pomocnika, którym był Mikołaj Krućka[12].

Kierownicy szkoły w Bihalach
1869: Jan Glibowicz
1870–1872: posada nieobsadzona
1975–1880: posada nieobsadzona[13]
1880–1881: Maria Sohopałka[14]
1881–1883: Jędrzej Buła
1883–1885: Jerzy Szumski
1885–1886: Antoni Maksymowski
1886–1887: Stefan Kmiecik
1887–1891: Leontyna Lityńska[15]
1891–1892: Maria Starzewska
1892–1897: Marian Kwiatkowski
1898–1901: Jan Tabaczek
1901–1903: Paulina Lisikiewicz
1903–1905: Mikołaj Stroński[16]
1905–1906: Maria Feszczyszyn
1906–1914: Emil Skiba

Zobacz

Przypisy

  1. ↑ Raport o stanie gminy za rok 2020. Stan ludności 31.12.2020 str.14 [dostęp 2022-01-15]
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 65 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
  4. ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  5. ↑ Atlas historyczny Rzeczypospolitej Polskiej wydany z zasiłkiem Akademii Umiejętności w Krakowie , [T. 1] , Epoka przełomu z wieku XVI-ego na XVII-sty. Dział II-gi. "Ziemie Ruskie" Rzeczypospolitej , Dział opracowany przez Aleksandra Jabłonowskiego [...], k. 2.
  6. ↑ Maciej Dalecki: Akta dóbr biskupów przemyskich obrządku łacińskiego 1652–1883. Inwentarz archiwalny zespołu, w: Rocznik Historyczno-Archiwalny. T. XI, Przemyśl 1996, s. 102.
  7. ↑ Historia Parafii Bihale. [dostęp 2016-07-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-06)].
  8. ↑ "Schematismus Universi Venerabilis Cleri Dioeceseos Graeco Catholicae Premisliensis pro Anno Domini MDCCCXXX" strona 76
  9. ↑ Parafia Bihale na stronie Diecezji
  10. ↑ "Galizisches Provinzial-Handbuch fűr das Jahr. 1869/Volksschulen/Trivialschulen
  11. ↑ "Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na 1893"/Szkoły Ludowe/powiat Lubaczowski
  12. ↑ "Szematyzm...na rok 1910"
  13. ↑ "Szematyzm...na rok 1875"
  14. ↑ "Szematyzm...na rok 1881"
  15. ↑ "Szematyzm...na rok 1888"
  16. ↑ "Szematyzm...na rok 1905"

Linki zewnętrzne

Gmina Wielkie Oczy
Wsie
Integralne
części wsi

Herb gminy Wielkie Oczy

Media użyte na tej stronie

Subcarpathian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podkarpackie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 50.9 N
  • S: 48.95 N
  • W: 21.03 E
  • E: 23.66 E
POL województwo podkarpackie flag.svg
Flaga województwa podkarpackiego
Bihale, cerkiew Opieki Matki Bożej (HB4).jpg
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Bihale, Cerkiew Opieki Matki Bożej w Bihalach