Bitis

Bitis[1]
J.E. Gray, 1842[2]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – żmija gabońska (B. gabonica)
Systematyka
Domenaeukarionty
Królestwozwierzęta
Typstrunowce
Podtypkręgowce
Gromadazauropsydy
Podgromadadiapsydy
Rządłuskonośne
Podrządwęże
InfrarządAlethinophidia
NadrodzinaElapoidea
Rodzinażmijowate
Podrodzinażmije
RodzajBitis
Typ nomenklatoryczny

Vipera arietans Merrem, 1820

Synonimy
  • Cobra Laurenti, 1768[3]
  • Echidna Merrem, 1820[4]
  • Clotho J.E. Gray, 1842[2]
  • Calechidna von Tschudi, 1845[5]
  • Hallowellius Reuss, 1939[6]
  • Macrocerastes Reuss, 1939[6]
  • Keniabitis Lenk, Herrmann, Joger & Wink, 1999[7]
Gatunki

zobacz opis w tekście

Bitis – rodzaj jadowitego węża z podrodziny żmij (Viperinae) w rodzinie żmijowatych (Viperidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Afryce (Algieria, Maroko, Sahara Zachodnia, Mauretania, Senegal, Gambia, Gwinea Bissau, Gwinea, Sierra Leone, Liberia, Wybrzeże Kości Słoniowej, Mali, Burkina Faso, Ghana, Togo, Benin, Niger, Nigeria, Kamerun, Czad, Sudan, Erytrea, Somalia, Etiopia, Sudan Południowy, Republika Środkowoafrykańska, Gwinea Równikowa, Gabon, Kongo, Demokratyczna Republika Konga, Rwanda, Burundi, Uganda, Kenia, Tanzania, Malawi, Zambia, Angola, Namibia, Botswana, Zimbabwe, Mozambik, Eswatini, Lesotho i Południowa Afryka) i na Półwyspie Arabskim (Arabia Saudyjska, Jemen i Oman)[8][9].

Systematyka

Etymologia

  • Cobra: port. cobra „wąż”, od staroport. coobra „wąż”, od łac. coluber „wąż”[10]. Gatunek typowy: Coluber atropos Linnaeus, 1758.
  • Echidna: gr. εχιδνα ekhidna „żmija”[11]. Gatunek typowy: Vipera arietans Merrem, 1820.
  • Bitis: etymologia nieznana, Gray nie wyjaśnił pochodzenia nazwy rodzajowej[2].
  • Clotho: w mitologii greckiej Kloto (gr. Κλωθω Klōthō, łac. Clotho), była jedna z trzech Mojr, która przędła nić ludzkiego żywota; jej siostrami były Lachesis oraz Atropos[10]. Gatunek typowy: Cobra clotho Laurenti, 1768 (= Vipera arietans Merrem, 1820).
  • Calechidna: gr. καλος kalos „piękny”[12]; εχιδνα ekhidna „żmija”[11]. Gatunek typowy: Echidna ocellata von Tschudi, 1845.
  • Hallowellius: Edward Hallowell (1808–1860), amerykański herpetolog i lekarz[6]. Gatunek typowy: Cerastes nasicornis Hallowell, 1847 (= Echidna gabonica Duméril, BIBRON & DUMÉRIL 1854.
  • Macrocerastes: gr. μακρος makros „długi”[13]; rodzaj Cerastes Laurenti, 1768[6]. Gatunek typowy: Coluber nasicornis Shaw, 1792.
  • Keniabitis: Kenia; rodzaj Bitis J.E. Gray, 1842[7]. Gatunek typowy: Bitis worthingtoni H.W. Parker, 1932.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki[8]:

  • Bitis albanica
  • Bitis arietans – żmija sykliwa[14]
  • Bitis armata
  • Bitis atropos
  • Bitis caudalis
  • Bitis cornuta
  • Bitis gabonica – żmija gabońska[15]
  • Bitis harenna
  • Bitis heraldica
  • Bitis inornata
  • Bitis nasicornis – żmija rogatonosa
  • Bitis parviocula
  • Bitis peringueyi – żmija karłowata[15]
  • Bitis rhinoceros
  • Bitis rubida
  • Bitis schneideri
  • Bitis worthingtoni
  • Bitis xeropaga

Przypisy

  1. ↑ Bitis, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. ↑ a b c J.E. Gray: Monographic Synopsis of the Vipers, or the Family Viperidæ. W: J.E. Gray: The zoological miscellany: to be continued occasionally. London: Treuttel, Wurtz and Co., G.B. Sowerby, W. Wood, 1831–1844, s. 69. (ang.)
  3. ↑ J.N. Laurenti: Specimen medicum, exhibens synopsin reptilium emendatam cum experimentis circa venena et antidota reptilium austracorum, quod authoritate et consensu. Viennae: Joan. Thomae, 1768, s. 103. (łac.)
  4. ↑ B. Merrem: Versuch eines Systems der Amphibien. Marburg: J.C. Kreiger, 1820, s. 150. (niem.)
  5. ↑ Herpetologie. W: J.J. von Tschudi: Untersuchungen über die Fauna Peruana. St. Gallen: Druck und verlag von Scheitlin und Zollikofer, 1844–1846, s. 60. (niem.)
  6. ↑ a b c d A.F. Reuss. Berichtigungen und Ergänzungen zu meinen Arbeiten über Toxicophidier, 1938. „Zeitschrift für Aquarien- und Terrarien- Vereine”, s. 13–14, 1939 (niem.). 
  7. ↑ a b P. Lenk, H.W. Herrmann, U. Joger & M. Wink. Phylogeny and taxonomic subdivision of Bitis (Reptilia: Viperidae) based on molecular evidence. „Kaupia”. 8, s. 36, 1999 (ang.). 
  8. ↑ a b P. Uetz & J. Hallermann: Genus: Bitis (ang.). The Reptile Database. [dostęp 2019-11-21].
  9. ↑ R. Midtgaard: Bitis (ang.). RepFocus. [dostęp 2019-11-21].
  10. ↑ a b Jaeger 1944 ↓, s. 54.
  11. ↑ a b Jaeger 1944 ↓, s. 78.
  12. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 37.
  13. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 130.
  14. ↑ W. Juszczyk: Gady i płazy. Wyd. 2. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986, s. 41, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0043-4.
  15. ↑ a b Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 46, 401, 413. ISBN 83-01-14344-4.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Gabon Viper P9240109.JPG
Autor: Picture taken by deror avi on 24th September 2006., Licencja: Attribution
Gabon Viper- Bitis gabonica - Museum of Natural History - Gabon Viper P9240109