Bitwa o zamek Utsunomiya

Bitwa o zamek Utsunomiya
— Wojna boshin —
Plan zamku Utsunomiya z okresu Edo
Czas	10–14 maja 1868
Miejsce	Utsunomiya
Wynik	zwycięstwo stronnictwa cesarskiego
Strony konfliktu
Japonia Japonia
Dowódcy
Keizo Kagawa Masaharu Ijichi Shigekata Takenaka Keisuke Ōtori Toshizō Hijikata inni
Siły
nieznane 2 000 żołnierzy
Straty
nieznane nieznane
Położenie na mapie Japonii miejsce bitwy
36°33′16,92″N 139°53′06,36″E/36,554700 139,885100

Bitwa o zamek Utsunomiya (jap. 宇都宮城の戦い Utsunomiya-jō no tatakai) – starcie zbrojne, które miało miejsce podczas wojny boshin w maju 1868 roku pomiędzy armią cesarską a wojskami siogunatu, kiedy te ostatnie uciekały na północ ku Nikkō i Aizu.

Tło

Wczesną wiosną 1868 roku byli poplecznicy sioguna Yoshinobu Tokugawy dowodzeni przez Keisuke Ōtoriego i Toshizō Hijikatę opuścili Edo i zebrali się w Kōnodai. Wśród nich były niewielkie kontyngenty z Aizu pod Noborinosuke Akizukim oraz Kuwany pod Naofumi Tatsumim, jak również garstka shinsengumi^[1]. Wielu było samurajami, ale nie brakowało i przedstawicieli innych klas społecznych, zwłaszcza wśród podwładnych Ōtoriego. Ich celem była Utsunomiya, miasto zamkowe na drodze do Nikkō i Aizu, będących miejscami o znaczeniu strategicznym. Daimyō Utsunomiyi, Tadatomo Toda, był nieobecny, gdyż z polecenia sioguna udał się do Kioto, aby złożyć list z prośbą o przebaczenie i możliwość poddania się^[2]. Po dotarciu do Ōtsu Toda został aresztowany przez siły sojuszu Satsuma-Chōshū – przewożony przez niego list mógłby skomplikować plany sojuszu wymierzone przeciwko Tokugawie^[2]. Owo wydarzenie pozostawiło Utsunomiyę w rękach emerytowanego poprzednika Tadamoty, Tadayukiego Tody.

Wydarzenia prowadzące do bitwy

W dniach poprzedzających atak siły byłego siogunatu przemieszczały się w szybkim tempie od zamku do zamku, zaś Hijikata zajął dwie domeny w prowincji Hitachi – Shimotsumę i Shimodate, odpowiednio 7 i 8 maja. Będąc małymi domenami nie mogły znacząco uzupełnić zapasów. Hijikata nie osiągnął zamierzonych celów^[3]. Niemal jednocześnie w Utsunomiyi wybuchła chłopska rewolta, dając siłom siogunatu okazję do ataku, z której skorzystali^[2]. Wojska Ōtoriego rozpoczęły szturm zamku 10 maja, mając przeciw sobie siły cesarskie złożone z oddziałów z domen: Matsumoto, Kurohane, Mibu, Iwamurata, Susaka, Hikone, Ogaki, Kasama oraz Utsunomiya^[4]. Zamek upadł tego samego dnia – Tadayuki Toda zbiegł do domeny Tatebayashi^[4]. Ōtori wkroczywszy do zamku rozkazał rozdać zapasy ryżu buntującym się od kilku dni chłopom^[2].

Podjęto starania, aby umocnić pozycję wojsk Ōtoriego. Połączeni z ludźmi Hijikaty, wśród których znajdował się oddział byłego członka shinsengumi Shinpachiego Nagakury^[5] ruszyli na północ do Mibu, gdzie zamierzali się ukryć. Dotarłszy na miejsce spostrzegli, że wojska Satsumy zdążyły zająć zamek. Zszokowani przybyciem wroga, satsumici wycofali się za mury i przygotowali obronę – napastnicy zamierzali podpalić podgrodzie, ale na ich nieszczęście rozpętała się potężna burza, czyniąc przedsięwzięcie niemożliwym. Pomimo wysiłków oddział nie był w stanie zająć zamku i wycofał się do Utsunomiyi straciwszy 60 ludzi, w tym 8 oficerów^[4].

Z południa armia cesarska, z oddziałami z Satsumy i Ōgaki na przedzie^[4] kroczyła na północny wschód drogą Mibu-kaidō; 14 maja udało jej się przeprowadzić kontratak, który na nowo ustanowił władzę cesarza nad zamkiem Utsunomiya^[2].

Pokonane, siły Ōtoriego wycofały się na północ, przez Nikkō do Aizu^[4].

Konsekwencje

Choć samurajowie z Aizu wcześniej skłaniali się ku pokojowemu rozstrzygnięciu konfliktu, przybycie dużych ilości lojalistów siogunatu z Utsunomiyi zmusiło ich do podjęcia zbrojnego oporu:

W późniejszych latach Ōtori napisał relację z bitwy, zatytułowaną "Nanka Kikō", która ukazała się w "Kyū Bakufu", współprowadzonym przez siebie magazynie poświęconym dokumentacji historii siogunatu.

Przypisy

Bibliografia

• Akira Abe, “Utsunomiya-han”, in Hanshi Daijiten, tom 2 (Kantō). Tokio: Yūzankaku, 1989.
• Akira Kikuchi, Shinsengumi Hyakuichi no Nazo. Tokio: Shin Jinbutsu Ōraisha, 2000.
• Shinpachi Nagakura, Shinsengumi Tenmatsu-ki. Tokio: Shin Jinbutsu Ōraisha, 2003
• Keisuke Ōtori. "Nanka Kikō". Kyū Bakufu 1 (1898), 20-58.
• Kenjō Tsunabuchi, red. Matsudaira Katamori no Subete Tokio: Shin Jinbutsu Ōraisha, 1984.
• Kenjirō Yamakawa. Aizu Boshin Senshi. Tokio: Tōkyō Daigaku Shuppankai, 1931.