Bitwa pod Kozianami

Bitwa pod Kozianami

Wojna polsko-bolszewicka
Czas	28–31 maja 1920
Miejsce	pod Kozianami
Terytorium	Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich
Przyczyna	I ofensywa Frontu Zachodniego
Wynik	zwycięstwo Polaków
Strony konfliktu
Polska  Rosyjska FSRR
Dowódcy
płk Stanisław Oktawiusz Małachowski A.I. Tarasow-Radionow
Siły
28 pułk piechoty 30 pułk piechoty 21 pułk piechoty 53 Dywizja Strzelców 8 Dywizja Strzelców (6.?)
Straty
170 jeńców 7 ckm-ów
brak współrzędnych

Bitwa pod Kozianami – walki grupy płk. Stanisława Nałęcza-Małachowskiego z oddziałami 53. i 8 Dywizji Strzelców w czasie majowej ofensywy wojsk Michaiła Tuchaczewskiego w okresie wojny polsko-bolszewickiej.

Przebieg działań

Działania wojsk przed bitwą

14 maja 15 Armia Augusta Korka i Grupa Północna Jewgienija Siergiejewa uderzyły na pozycje oddziałów 8 Dywizji Piechoty i 1 Dywizji Litewsko-Białoruskiej w ogólnym kierunku na Głębokie, a 16 Armia Nikołaja Sołłohuba wykonała uderzenie pomocnicze w kierunku Mińska^[1]. W rejonie Lepla i Uszacza oddziały 1 Dywizji L-B i 13 pułku piechoty z 8 Dywizji Piechoty nie wytrzymały uderzenia 4., 11., 56. i 5 Dywizji Strzelców i rozpoczęły odwrót^[2]. 21 maja 1 Armia gen. Stefana Majewskiego została wzmocniona ściągniętą z rejonu Wilna 10 Dywizją Piechoty. Dywizja ta obsadziła linię obronną między Szarkowszczyzną a Kozianami. Umożliwiło to wycofującym się 8 DP i 1 DLB oderwanie się od przeciwnika i zreorganizowanie oddziałów^[3]. 23 maja rozpoczął się ogólny odwrót wojsk polskich na linię Dryssa – Przedbrodzie – Duniłowicze – Budsław – rzeka Serwecz – Milcza – rzeka Omniszewka^[4].

Walki grupy płk. Małachowskiego

Grupa płk. Małachowskiego obsadzała front między jeziorem Bohin a linią kolejową Głębokie – Święciany. Kozian broniły kompanie techniczne 28. i 30 pułku piechoty oraz pododdziały 13 pułku ułanów^[5].

28 maja sowiecka 8 Dywizja Strzelców (6.?) uderzyła na Kiziany i zepchnęła Polaków na skraj miasteczka. W tym czasie walcząca na południe od grupy płk. Małachowskiego polska 8 Dywizja Piechoty wycofała się do rejonu Miadziołek i tym samym sowiecka 53 Dywizja Strzelecka wyszła na skrzydło grupy Małachowskiego^[6].

Pod Kozianami skoncentrowały się: 28., 30. i 21 pułk piechoty. Polskie pułki do wieczora toczyły ciężkie walki z nacierającym przeciwnikiem. Nocą z 28 na 29 maja grupa otrzymała rozkaz odwrotu na linię „starych okopów niemieckich”^[6].

30 maja na Koziany koncentrycznie uderzyły 28 i 30 pułk piechoty^[7]. II/30 pp obszedł ugrupowanie nieprzyjaciela i uderzył na jego tyły^[8]. Spowodowało to wybuch paniki i jego bezładną ucieczkę^[6].

Bilans walk

Oddziały grupy płk. Małachowskiego odzyskały Koziany. Uchwycono także nieuszkodzony most na Dziśnie oraz tabory wyładowane żywnością i amunicją. Koziany stanowiły dogodną rubież do natarcia w ramach czerwcowej polskiej kontrofensywy nad Berezyną.

Sowieci stracili 170 jeńców i 7 cekaemów^[6]

Przypisy

Bibliografia

• Janusz Cisek, Konrad Paduszek, Tadeusz Rawski: Wojna polsko-sowiecka 1919–1921. Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2010.
• Otton Laskowski (red.): Encyklopedia wojskowa. T. I. Warszawa: Wydawnictwo Towarzystwa Wiedzy Wojskowej i Wojskowego Instytutu Naukowo-Wydawniczego, 1931.
• Tadeusz Makowski: Zarys historii wojennej 30-go pułku Strzelców Kaniowskich. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1928, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
• Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko – rosyjskiej 1919 – 1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.
• Wacław Zaborowski: Zarys historii wojennej 28-go pułku Strzelców Kaniowskich. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1928, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.