Bolesław Szatański

Ten artykuł od 2012-03 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Bolesław Szatański

zdjęcie z lat 30.
Data i miejsce urodzenia	25 kwietnia 1905 Baligród
Data i miejsce śmierci	28 września 1978 Warszawa
Zawód, zajęcie	konstruktor aparatury chemicznej, muzyk
Alma Mater	Politechnika Lwowska
Krewni i powinowaci	żona Maria z d. Czapor, syn Jan
Odznaczenia

Bolesław Szatański, także Jonas-Szatański (ur. 25 kwietnia 1905 w Baligrodzie, zm. 28 września 1978 w Warszawie) – inżynier-mechanik, konstruktor aparatury chemicznej, jeden z ojców normalizacji w powojennym polskim przemyśle chemicznym.

Życiorys

Pierwsze czterdzieści lat życia Bolesława Szatańskiego były nierozerwalnie związane ze Lwowem. Tu uczęszczał do szkół, aktywnie uczestniczył w Obronie Lwowa w 1918/19, tu studiował i uzyskał w 1937 roku dyplom inżyniera na Wydziale Mechaniki Politechniki Lwowskiej. W latach 1937-39 pracował na stanowisku konstruktora w Państwowej Fabryce Związków Azotowych w Mościcach. Do lipca 1944 pozostawał we Lwowie. W obliczu zbliżającej się ofensywy Armii Czerwonej przeniósł się wraz z żoną do Warszawy. Po upadku powstania trafił do Gliwic, gdzie w latach 1945-50 pracował jako kierownik biura konstrukcyjnego a następnie jako generalny projektant w Przedsiębiorstwie Konstrukcji Aparatury Chemicznej PEKACHEM^[1][2]. Pod kierunkiem dyrektora Biura, prof. Tadeusza Hoblera, zaprojektował m.in. linie technologiczne dla zakładów azotowych w Tarnowie-Mościcach, Chorzowie, Jaworznie, Dworach k/Oświęcimia i Kędzierzynie. Znajdujemy wśród nich m.in.: instalacje konwersji CO, centrale chłodnicze, instalacje do półspalania metanu, ekstrakcji olejków eterycznych, produkcji tetrylu i pentrytu, wykraplania tlenków azotu i rektyfikacji chlorobenzenu. Podczas czerwcowego referendum 1946, próba zapewnienia bezstronności prac komisji wyborczej, której był bezpartyjnym członkiem, zakończyła się krótkotrwałym uwięzieniem. Od 1950 roku był zatrudniony w Biurze Projektów Przemysłu Organicznego PROERG w Warszawie^[3] kolejno na stanowisku głównego projektanta, głównego specjalisty-mechanika, a następnie kierownika Działu Normalizacji. Pod koniec lat pięćdziesiątych, mimo namów ze strony prof. Stanisława Bretsznajdera, odrzucił propozycję profesury na Wydziale Chemii Politechniki Warszawskiej, by poświęcić się bez reszty problematyce normalizacji aparatury chemicznej, stając się jednym z największych specjalistów w tej dziedzinie, nie tylko w skali krajowej ale i europejskiej.

Przez blisko trzydzieści lat swoją pracę projektową Bolesław Szatański łączył z działalnością w Stowarzyszeniu Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego, Naczelnej Organizacji Technicznej i Polskim Komitecie Normalizacyjnym. W roli przewodniczącego Komisji Normalizacji Aparatury Chemicznej regularnie reprezentował Polskę na forum międzynarodowym (Austria, Czechosłowacja, NRD, RFN, Wȩgry, ZSRR). Uczestniczył także w pracach komisji ds. normatywów projektowania przy Ministerstwach: Przemysłu Chemicznego oraz Górnictwa i Energetyki. W latach 1953-78 współredagował miesięcznik “Przemysł Chemiczny”^[4], będąc członkiem kolegium redakcyjnego. Równocześnie zaspokajał swoją pasję racjonalizatorską jako autor bądź współautor licznych patentów, zastosowanych z powodzeniem w przemyśle chemicznym.

Przygoda z muzyką

Kilkuletni staż (także w charakterze solisty) w Lwowskim Chórze Technickim, uczestnictwo w przedstawieniach studenckiego teatrzyku "Nasze Oczko" i w audycjach "Wesołej Lwowskiej Fali" zaowocowały pojawieniem się Bolesława Szatańskiego w pierwszym, oryginalnym składzie Chóru Eryana^[5], popularnego przed wojną lwowskiego zespołu rewelersów. W ciągu następnych kilku lat uczestniczył w blisko 1000 koncertów chóru, 250 audycjach radiowych i z górą 100 nagraniach dla wytwórni płytowych Columbia Records, Syrena-Electro i Odeon^[6].

^{Okładka wydanej w latach siedemdziesiątych płyty
Pronitu z największymi przebojami "Chóru Eryana"
W środku: założyciel i lider zespołu, Jan Ernst
Bolesław Szatański: pierwszy z prawej}

Ważniejsze publikacje

• Zasady projektowania naczyń odpornych na ciśnienie zewnętrzne. „Przemysł Chemiczny”, Nr 4, 1952. 
• O tzw. naczyniach "bezciśnieniowych". „Wiadomości PKN”, Nr 7, 1953. 
• Normalizacja a oszczędność w budowie aparatury chemicznej. „Wiadomości PKN”, Nr 9, 1953. 
• Możliwości zmniejszenia zużycia materiałów hutniczych do budowy aparatury chemicznej. „Przemysł Chemiczny”. 6, 1953. 
• Zasady projektowania naczyń odpornych na ciśnienie zewnętrzne. „Wybrane zagadnienia inżynierii chemicznej”, s. 127-194, 1953. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Techniczne. 
• Zasady projektowania naczyń ciśnieniowych. „Wybrane zagadnienia inżynierii chemicznej”, Państwowe Wydawnictwo Techniczne, Warszawa, 1953. 
• Projekt rewizji normy PN/C-60016. Aparaty chemiczne. Nominalne średnice, objętości i długości. „Wybrane zagadnienia inżynierii chemicznej”, Państwowe Wydawnictwo Techniczne, Warszawa, 1953. 
• O pojęciu "ciśnienie nominalne". „Wiadomości PKN”, Nr 7, 1954. 
• W sprawie niejasności w polskich normach. „Wiadomości PKN”, Nr 7, 1954. 
• W sprawie nowych zasad normalizacji kołnierzy rurociągów. „Wiadomości PKN”, Nr 11, 1954. 
• Normalizacja aparatury chemicznej. „Kalendarz Chemiczny”, s. 1003-1150, Państwowe Wydawnictwo Chemiczne, Warszawa, 1954. 
• Schematy chemicznych procesów technologicznych. „Przemysł Chemiczny”, Nr 4, 1955. 
• Hostalen, Supralen i Asplit P i ich zastosowanie. „Przemysł Chemiczny”, Nr 11, 1958. 
• Poland can export complete chemical plant. „Specjalny Zeszyt Przemysłu Chemicznego”, 1959. 
• Uwagi o normalizacji aparatury chemicznej w Polsce. „Normalizacja”, Nr 2, 1960. 
• Normalizacja aparatury chemicznej jako narzędzie postępu technicznego. „Przemysł Chemiczny”, Nr 7, 1960. 
• Branżowy Centralny Ośrodek Aparatury Chemicznej. „Przemysł Chemiczny”, Nr 3, 1962. 
• Nowe podstawy normalizacji płaszczowo-rurowych wymienników ciepła. „Przemysł Chemiczny”, Nr 4, 1962. 
• O działalności normalizacyjnej w zakresie aparatury chemicznej. „Aparatura Chemiczna”, Nr 1, 1962. 
• Ograniczenie liczby średnic rur stalowych na tle zaleceń ISO i RWPG. „Normalizacja”, Nr 6, 1963. 
• Dobór znormalizowanego wymiennika ciepła. „Przemysł Chemiczny”, Nr 6, 1964. 
• Poliparametryczne ujęcie stosowalności elementów naczyń ciśnieniowych pracujących w podwyższonych temperaturach. „Normalizacja”, Nr 4, 1966. 
• Wykaz norm branżowych grupy 22: Aparatura chemiczna. „Przemysł Chemiczny”, Nr 5, 1967. 
• Problemy normalizacji i typizacji wymienników ciepła w Polsce i krajach stowarzyszonych w RWPG. „Aparatura Chemiczna”, Nr 4, 1969. 
• Aktualny stan i perspektywy normalizacji aparatów typu kolumnowego. „Inżynieria i aparatura chemiczna”, Nr 5-6, 1970. 
• Specjalizacja, normalizacja i typizacja w budowie aparatury chemicznej. „Przemysł Chemiczny”, Nr 7, 1971. 

Recenzje książek

• H.Titze: Elemente des Apparate Baues. „Przemysł Chemiczny”, Nr 7, 1968. 
• P.D.Lebiediew: Wymienniki ciepła, urządzenia suszarnicze i chłodnicze. „Przemysł Chemiczny”, Nr 9, 1968. 
• J.Danckaert: L'isolation thermique industrielle. „Przemysł Chemiczny”, Nr 1, 1970. 
• A.Kubasiewicz, R.Koch, R.Kubisa, H.Firewicz: Najnowsze rozwiązania konstrukcyjne w budowie aparatury chemicznej 1967/1968. „Przemysł Chemiczny”, Nr 11, 1970. 
• praca zbiorowa: Najnowsze rozwiązania konstrukcyjne w budowie aparatury chemicznej 1969/1970. „Przemysł Chemiczny”, Nr 4, 1972. 

Wnioski patentowe

• Wiadomości Urzędu Patentowego Nr 1. „Wydawnictwo Urzędu Patentowego PRL”, s. 27, styczeń/luty 1971. ^[7][8]
• Biuletyn Urzędu Patentowego Nr 11. „Wydawnictwo Urzędu Patentowego PRL”, 1973. 
• Biuletyn Urzędu Patentowego Nr 18. „Wydawnictwo Urzędu Patentowego PRL”, s. 100, 1973. ^[9]
• Wiadomości Urzędu Patentowego Nr 3. „Wydawnictwo Urzędu Patentowego PRL”, s. 31, maj/czerwiec 1974. ^[10]
• Wiadomości Urzędu Patentowego Nr 6. „Wydawnictwo Urzędu Patentowego PRL”, s. 362, listopad/grudzień 1974. 

Odznaczenia

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• Złoty Krzyż Zasługi

Przypisy