Bronisław Grosser

Grób Bronisława Grossera na cmentarzu żydowskim w Warszawie

Bronisław Grosser (ur. 1883 w Miechowie, zm. 19 grudnia 1912 w Warszawie) – polski działacz Bundu, publicysta i uczestnik polskiego ruchu niepodległościowego żydowskiego pochodzenia.

Życiorys

Urodził się w Miechowie w zasymilowanej rodzinie żydowskiej, która nie podtrzymywała żadnych związków z kulturą żydowską. W 1888 wraz z rodziną przeprowadził się do Warszawy. W 1896 zainteresował się spuścizną przodków oraz zaczął się uczyć języka hebrajskiego. Podczas nauki w III Gimnazjum w Warszawie związał się z ruchem socjalistycznym. W 1903 wstąpił do Bundu. Wkrótce, zagrożony aresztowaniem wyemigrował do Szwajcarii, gdzie w latach 1904–1905 w Genewie wydawał partyjne pismo w języku polskim „Głos Bundu”. Współpracował z przebywającymi na emigracji działaczami Socjaldemokracji Królestwa Polskiego i Litwy oraz Polskiej Partii Socjalistycznej.

Po powrocie do kraju rozpoczął aktywną działalność polityczną. Opowiadał się za istnieniem odrębnego ruchu socjalistycznego wśród Żydów oraz współpracą Polaków i Żydów, ostro potępiał nacjonalizm wśród tych dwóch narodów. Swoje poglądy opublikował m.in. w artykule Pro domo sua w wileńskim piśmie „Wiedza” (1910). W 1912 ukończył studia prawnicze na uniwersytecie w Sankt Petersburgu oraz został wybrany do Komitetu Centralnego Bundu. W tym samym roku zachorował na tyfus i zmarł. Jest pochowany na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej w Warszawie (kwatera 33, uliczka 7)^[1][2]. Jego pogrzeb stał się wielką demonstracją żydowskich robotników. W okresie międzywojennym jego imieniem nazywano wiele instytucji kulturalnych tworzonych przez Bund.

Jego żoną była Czesława Grosserowa (1883-1937) - działaczka socjalistyczna i komunistyczna.

Przypisy

Bibliografia

• Alina Cała, Hanna Węgrzynek, Gabriela Zalewska: Historia i kultura Żydów polskich. Słownik. Warszawa: Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, 2000. ISBN 83-02-07813-1.
• Henryk Kroszczor: Cmentarz Żydowski w Warszawie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983, s. 15. ISBN 83-01-04304-0.