Budynek zgromadzenia sióstr katarzynek przy ul. Reginy Protmann 4 w Braniewie

Budynek zgromadzenia sióstr katarzynek przy ul. Reginy Protmann 4 w Braniewie
Sierociniec
Symbol zabytku nr rej. 514/96 z 7.08.1996 r.[1]
Ilustracja
Budynek (na wprost) w 2020 roku
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Miejscowość

Braniewo

Adres

ul. bł. Reginy Protmann 4

Ukończenie budowy

1889

Właściciel

Zgromadzenie Sióstr św. Katarzyny Dziewicy i Męczennicy

Położenie na mapie Braniewa
Mapa konturowa Braniewa, w centrum znajduje się punkt z opisem „Budynek zgromadzenia sióstr katarzynek przy ul. Reginy Protmann 4 w Braniewie”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, blisko górnej krawiędzi po lewej znajduje się punkt z opisem „Budynek zgromadzenia sióstr katarzynek przy ul. Reginy Protmann 4 w Braniewie”
Położenie na mapie powiatu braniewskiego
Mapa konturowa powiatu braniewskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Budynek zgromadzenia sióstr katarzynek przy ul. Reginy Protmann 4 w Braniewie”
Ziemia54°22′50,9″N 19°49′24,2″E/54,380806 19,823389

Budynek zgromadzenia sióstr katarzynek przy ul. Reginy Protmann 4 – zabytkowy budynek w Braniewie z 1889 roku. 7 sierpnia 1996 roku został wpisany do rejestru zabytków pod pozycją 514/96[2].

Powstanie sierocińca katarzynek w Braniewie

Druga połowa XIX wieku przyniosła na Warmii prawdziwy rozkwit pracy edukacyjno-wychowawczej sióstr Zgromadzenie św. Katarzyny. Katarzynki zaczęły podejmować pracę w szkołach wielu warmińskich miast[3].

Dodatkowo w drugiej połowie XIX wieku rozpoczęto w diecezji warmińskiej organizowanie zakładów dla sierot (jedną z przyczyn takiej potrzeby była epidemia cholery i duża liczba sierot[4]). W 1866 roku, otrzymawszy zezwolenie od biskupa warmińskiego Josepha Geritza, siostry katarzynki utworzyły w Braniewie pierwszy sierociniec. Miał on 30 wychowanków. Chłopcy uczęszczali do szkoły parafialnej, a dziewczęta do szkoły klasztornej. Ponieważ istniejące budynki klasztorne był niewystarczający dla nowych wyzwań wychowaczo-opiekuńczych, dlatego też po drugiej stronie ulicy Klasztornej powstały kolejne dwa obiekty zakonu – sierocińca w 1889 roku (Klosterstraße 6, dziś ul. Protmann 4)[2], do którego dobudowano w latach 1895–1896 budynek postulatu i nowicjatu (Klosterstraße 8, dziś ul. Protmann 6)[3][5][6]. Od 1911 do sierocinca przyjmowano tylko dziewczynki, chłopców przeniesiono do Lidzbarka Warmińskiego.

Po dojściu w 1933 NSDAP do władzy zaczęto ograniczać działalność sióstr w sierocińcach i je likwidować. Na przełomie 1936/1937 zlikwidowano sierociniec w Królewcu. Sierociniec w Braniewie został zlikwidowany 1 czerwca 1937 roku. Dzieci z braniewskiego sierocinca zostały wywiezione 7 czerwca 1937 roku. Część pomieszczeń sierocinca wykorzystywano na biura kościelne, a po wybuchu II wojny światowej w części zamieszkali księża profesorowie Warmińskiego Seminarium Duchownego, gdy gmach nowego seminarium duchownego został przeznaczony na szpital polowy[5].

Po zakończeniu wojny powróciły dwie siostry katarzynki i jedna świecka krawcowa do przedwojennego domu sierot i zajmowały się opieką nad chorymi oraz usługami krawieckimi. W 1962 budynek został ponownie odebrany siostrom katarzynkom, tym razem przez władze komunistyczne, które przeznaczyły go na obiekt oddziału banku w Braniewie[7].

Katolicki Ośrodek Wsparcia dla Dzieci i Młodzieży

Katolicki Ośrodek dla Dzieci i Młodzieży, rok 2020

W 1992 bank zwrócił zakonowi sióstr katarzynek zajmowany przez 30 lat ich budynek, przeprowadazajac się do nowej lokalizacji. Po remoncie i pracach adaptacyjnych budynek przywrócono po 6 latach do pierwotnego przeznaczenia – tj. w 1998 roku. Współcześnie obiekt byłego sierocińca zajmuje Katolicki Ośrodek Wsparcia dla Dzieci i Młodzieży. Placówka jest prowadzona przez Zgromadzenie Sióstr św. Katarzyny w Braniewie. Zajmuje się zapewnieniem dzieciom i młodzieży, pozbawionym częściowo lub całkowicie opieki rodzicielskiej, całodobowej opieki i wychowania. W skład ośrodka wchodzą: świetlica terapeutyczna dla dzieci objętych pobytem dziennym, placówka socjalizacyjna oraz Punkt Interwencji Kryzysowej. Ośrodek może przyjąć 26 dzieci. Część wychowanków mieszka w zakładzie na stałe, część pozostaje pod opieką w dzień i powraca do rodzinnych domów na noc.Wychowankowie zamieszkują w dwóch odrębnych, rodzinnie urządzonych budynkach[8], gdyż w latach 90. XX w. katarzynki odzyskały od miasta zakupioną przez nie w 1888 roku Wieżę Młyna Kieratowego (tzw. basztę), którą następnie zaadaptowano na pomieszczenia mieszkalne[9]. Ośrodek jest finansowany przez starostwo (w 70 procentach) i przez datki i darowizny (w 30 procentach)[10].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo warmińsko-mazurskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022 [dostęp 2018-11-18].
  2. ↑ a b Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo warmińsko-mazurskie
  3. ↑ a b Towarzystwo Naukowe Pruthenia: Zgromadzenie Sióstr św. Katarzyny – wkład w dziedzictwo kulturowe Warmii, Towarzystwo Naukowe Pruthenia, 6 sierpnia 2017 [dostęp 2020-07-09].
  4. ↑ View of Orphanage in Braniewo in the Times of the Evangelical Parish Priest Johannes Loefflad (1869-1888), czasopisma.uwm.edu.pl [dostęp 2020-07-10].
  5. ↑ a b Małgorzata Napiórkowska Działalność wychowawcza i oświatowa Zgromadzenia Sióstr św. Katarzyny w diecezji warmińskiej w latach 1870—1939
  6. ↑ Braunsberg / Ostpreussen Unsere Schulen, Aloys Latki, Volksschulen, Heft 63, Sommer 1996
  7. ↑ Heimatbrief für den Kreis Braunsberg, Sommer 2016, Das Waiesenhaus der Katharinenschwestern in Braunsberg – ein Bericht von S.M. Magdalena, Braunsberg, s. 213
  8. ↑ Portal DomyDziecka.org, Katolicki Ośrodek Wsparcia dla Dzieci i Młodzieży
  9. ↑ Obronne mury miejskie starego miasta, Braniewo - Zabytek.pl, zabytek.pl [dostęp 2019-10-20] (pol.).
  10. ↑ Heimatbrief für den Kreis Braunsberg 2015 Sommer Nr. 33 Maluela Begett Vorstandsmitglieder der Kreisg. Braunsberg besuchen das Kinderheim der Katharinen-Schwestern

Media użyte na tej stronie

Warmian-Masurian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Warmian-Masurian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.52 N
  • S: 53.07 N
  • W: 19.05 E
  • E: 22.95 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Braniewo County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Braniewo County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 54.46 N
  • S: 54.09 N
  • W: 19.61 E
  • E: 20.40 E
Braniewo location map.svg
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa Braniewa, Polska
Braniewo katarzynki sierociniec baszta.jpg
Autor: Aleksander Durkiewicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Braniewo katarzynki sierociniec baszta 2020
Braniewo katarzynki sierociniec.jpg
Autor: Aleksander Durkiewicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Braniewo katarzynki sierociniec 2020