Buffeting

Buffeting (ang. buffeting ‘trzepotanie’) – zjawisko aeroelastyczne związane z przekroczeniem prędkości dopuszczalnej, w wyniku którego dochodzi do wymuszonych drgań części statku powietrznego, zwykle sterów[1].

Do powstania tego typu drgań dochodzi w sytuacji, gdy usterzenie znajduje się w zaburzonym strumieniu wywołanym oderwaniem się strug od powierzchni skrzydła lub przy przejściu skrzydło-kadłub. Drgania ulegają nasileniu w sytuacji, gdy częstotliwość zaburzonego strumienia powietrza jest równa częstotliwości drgań usterzenia[2]. Może to prowadzić do powstania zjawiska rezonansu, w którym nieznaczne nawet siły pobudzające są w stanie wywołać bardzo duże amplitudy (ugięcie) ruchu drgającego i doprowadzić do zniszczenia usterzenia[3].

Usterzenie w kształcie litery T samolotu ATR 72 odporne na zjawisko buffetingu

Drgania tego typu są eliminowane z konstrukcji poprzez staranne opracowanie przejścia skrzydła w kadłub oraz umieszczenie usterzenia poza obszarem zaburzonego strumienia. Z tego względu między innymi stosuje się wysokie umieszczenie usterzenia wysokości i układ usterzeń w kształcie litery T.

Badania w locie każdego prototypu płatowca obejmują również badania buffetingu. Polscy konstruktorzy lotniczy spotkali się z tymi problemami podczas opracowania konstrukcji PZL.23 Karaś, PZL.37 Łoś, SZD-14 Jaskółka M i in. Samolot pasażerski PZL MD-12, o znakach rejestracyjnych SP-PAL 17 września 1963 roku uległ katastrofie na skutek utraty usterzenia w wyniku buffetingu[4].

Przypisy

  1. ↑ buffeting, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2018-08-06].
  2. ↑ Wiesława Łanecka-Makaruk: Mechanika lotu szybowców. Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1979, s. 129.
  3. ↑ Władysław Nowakowski: Podstawowe wiadomości z teorii lotu. Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1957, s. 190.
  4. ↑ Problemy rozwoju samolotu MD-12. smil.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-20)]. Polska Technika Lotnicza, s. 10-11, dostęp: 2018-08-09

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Aircraft element - tail with logo.JPG
Autor: User:Piotrus, Licencja: CC BY-SA 3.0
The tail of an ATR-72-202 (SP-LFB)