Bukowno

Bukowno
miasto i gmina
ilustracja
HerbFlaga
HerbFlaga
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

olkuski

Prawa miejskie

1962

Burmistrz

Mirosław Gajdziszewski

Powierzchnia

64,59[1] km²

Populacja (31.12.2019)
• liczba ludności
• gęstość


10 106[2]
156,5 os./km²

Strefa numeracyjna

32

Kod pocztowy

32-332

Tablice rejestracyjne

KOL

Położenie na mapie powiatu olkuskiego
Mapa konturowa powiatu olkuskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Bukowno”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Bukowno”
Ziemia50°16′05″N 19°27′47″E/50,268056 19,463056
TERC (TERYT)

1212011

SIMC

0938404

Urząd miejski
ul. Kolejowa 16
32-332 Bukowno
Strona internetowa
BIP

Bukowno (do 1962 Bukowno-Osiedle[3]) – miasto i gmina miejska w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim.

Wieś biskupstwa krakowskiego w powiecie proszowickim w województwie krakowskim w końcu XVI wieku[4]. Do 1975 r. miasto administracyjnie należało do województwa krakowskiego, a w latach 1975–1998 do katowickiego. W latach 1973–1976 miejscowość była siedzibą gminy wiejskiej Bukowno.

Bukowno administracyjnie położone jest w zachodniej części województwa małopolskiego, między Krakowem a Katowicami, w jednakowej odległości (około 40 km) od obu miast. Bukowno należy do Jaworznicko-Chrzanowskiego Okręgu Przemysłowego.

Według danych GUS z 31 grudnia 2019 r. miasto miało 10 106 mieszkańców[2].

Dane ogólne

Rzeka w środku lasu na małej plaży

Miasto położone na granicy Wyżyn: Śląskiej i Krakowsko-Częstochowskiej, nad rzekami Biała Przemsza[5], Sztołą i Babą oraz Warwas, wśród lasów liściasto-iglastych. Znajdują się w nim Zakłady Górniczo-Hutnicze cynku i ołowiu Bolesław.

Bukowno jako wieś było znane w XV wieku. Prawa miejskie uzyskało w 1962 roku.

W mieście znajduje się baza sportowo-rekreacyjna z halą sportową i stadionem (Stadion MOSiR Bukowno).

W południowo-wschodniej części miasta (Bukowno Przeń) znajduje się powstały przed 1939 sztucznie zarybiony zalew "Leśny Dwór"[6].

Według danych z roku 2006 Bukowno miało obszar 63,42 km², w tym:

  • użytki rolne: 16%
  • użytki leśne: 73%

Miasto stanowi 10,19% powierzchni powiatu.

Transport

Ul.Kolejowa

Przez miasto przebiegają dwutorowa linia kolejowa PKP KatowiceSosnowiecOlkuszKielce, ze stacją osobowo-towarową Bukowno i przystankiem Bukowno Przymiarki. Miasto to jest węzłem kolejowym. W Bukownie funkcjonuje również Linia Hutnicza Szerokotorowa, z mijanką w zachodniej części miasta. Na terenie gminy Bukowno jest 60,2 km dróg, w tym 27,2 km dróg wojewódzkich (zarządzanych przez Wojewódzką Dyrekcję Dróg Miejskich w Katowicach) i 33 km dróg lokalnych miejskich (zarządzanych przez Urząd Miasta).

Na północ od Bukowna, w odległości 5 km przebiega droga krajowa nr 94.

Historia

Stara część Bukowna

Obszar gdzie obecnie leży Bukowno, leżący przy pograniczu z Krakowem stanowił od dawna ważny rejon gospodarczy. Od średniowiecza Starczynów należał do dóbr olkuskich, natomiast Stare Bukowno (pierwsza wzmianka w 1402 r.) do 1790 r. było własnością biskupów krakowskich i należało do klucza sławkowskiego. W 1795 r. obszar Bukowna dostał się pod zabór austriacki. Po Kongresie wiedeńskim został oddzielony od Krakowa wchodząc w granice ziemi olkuskiej w Królestwie Polskim (1815). W latach późniejszych rozpoczął się proces rozluźniania związków z Krakowem na rzecz powstającego Zagłębia Dąbrowskiego. Choć w latach 1945–1975 Bukowno przynależało administracyjnie do woj. krakowskiego to silny rozwój sieci komunikacyjnej i więzi społecznych wpłynął na pogłębienie wpływów GOP-u, co zostało utrwalone w 1975 r. administracyjną przynależnością do województwa katowickiego. W 1999 r. miasto weszło jednak w skład nowo utworzonego powiatu olkuskiego i podporządkowane tym samym zostało władzy wojewódzkiej w Krakowie.

DataWydarzenie
1402Wzmianka o Starczynowie (obecnie część Bukowna).
1470Pierwsze wzmianki o wsi Bukowno (dobra biskupów krakowskich)
XVI w.Wydobycie rud ołowiu.
1555Żupnik z Olkusza Jost Ludwik Decjusz zbudował huty ołowiu.
XVIII w.Otwarcie huty.
1790Osada przechodzi na własność skarbu Polski.
1795Bukowno w zaborze austriackim.
1809Bukowno w Księstwie Warszawskim.
1815Bukowno w Królestwie Polskim.
1816W województwie krakowskim, obwód olkuski.
1837W guberni krakowskiej, powiat olkuski.
1841W guberni kieleckiej, powiat olkuski.
1845W guberni radomskiej, powiat olkuski.
1867W guberni kieleckiej, powiat olkuski.
XIX w.Ośrodek górnictwa cynku i ołowiu, działały kopalnie „Ulisses”. „Leonidas” i „Jerzy”.
1885budowa Kolei Iwangorodzko-Dąbrowskiej.
1919W województwie kieleckim, powiat olkuski.
1945W województwie krakowskim, powiat olkuski.
1950–1953Rozwój miejscowości, związany z otwarciem zakładów górniczo-hutniczych „Bolesław”.
1958Utworzenie osiedla o nazwie Bukowno-Osiedle z obszarów wsi Starczynów, Bór Biskupi i Podlesie[7]
1962Nadanie Bukownie-Osiedlu praw miejskich i zmiana nazwy na Bukowno[8]
1975W województwie katowickim.
19915 kwietnia – włączenie do miasta sołectw: Stare Bukowno (140,82 ha) i Wodąca (181,41 ha).
1999W województwie małopolskim, powiat olkuski.

Demografia

(c) Wojciech Imielski, CC BY-SA 4.0
Zakłady górniczo-hutnicze „Bolesław” nocą

Dane z 30 czerwca 2004[9]:

OpisOgółemKobietyMężczyźni
Jednostkaosób%osób%osób%
Populacja10 765100557151,8519448,2
Gęstość zaludnienia
[mieszk./km²]
169,787,881,9
  • Piramida wieku mieszkańców Bukowna w 2014 roku[10].


Piramida wieku Bukowno.png

Wspólnoty wyznaniowe

Kościół polskokatolicki pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa
  • Kościół rzymskokatolicki:
    • parafia Świętego Andrzeja Boboli
    • parafia Świętego Jana Chrzciciela
    • parafia Najświętszej Maryi Panny Wspomożycielki Wiernych w Bukownie – Borze Biskupim.

Szkoła

W Bukownie znajduje się:

  • Zespół Szkół nr 1 im. 1000-lecia Państwa Polskiego
  • Zespół Szkół nr 2 im. Wł. St. Reymonta

Sport

W mieście działa klub sportowy Bolesław Bukowno[13] oraz od 2012 roku Ludowy Zespół Sportowy Stare Bukowno, który kontynuuje tradycję KS Bukowianka Bukowno[14].

Sąsiednie gminy

Bolesław, Jaworzno, Olkusz, Sławków, Trzebinia

Miasta partnerskie

Miasta partnerskie Bukowna[15]:

Ludzie związani z Bukownem

Znanymi mieszkańcami Bukowna są m.in.:

Zobacz też

Przypisy

  1. Dane Głównego Urzędu Statystycznego: Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2012 r.). [dostęp 2014-04-09].
  2. a b Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny, demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-07-21].
  3. Dz.U. 1957 nr 59, poz. 317.
  4. Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 100.
  5. http://www.umbukowno.pl/pliki/przewodnik_Bukowno.pdf
  6. Paweł Mocny: Bukowno. Ekolodzy ostrzegają: zalew Leśny Dwór może lada moment zniknąć! Czy dojdzie do kolejnej katastrofy ekologicznej?. 2022-08-15. [dostęp 2022-09-25].
  7. Dz.U. 1957 nr 59 poz. 317
  8. Dz. U. z 1962 r. Nr 41, poz. 188
  9. Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  10. Bukowno w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-01-10] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  11. Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-10-24].
  12. Świadkowie Jehowy w Olkuszu i Bukownie wznawiają publiczną działalność, przeglad.olkuski.pl, 27 czerwca 2022.
  13. Miejski Górniczo-Hutniczy Klub Sportowy Bolesław Bukowno. 90minut.pl. [dostęp 2019-04-08].
  14. Ludowy Zespół Sportowy Stare Bukowno. 90minut.pl. [dostęp 2020-01-05].
  15. BUKOWNO - Urząd Miejski, www.umbukowno.pl [dostęp 2021-08-19].
  16. Porozumienie o współpracy partnerskiej pomiędzy Gminą Ustka a Miastem Bukowno. umbukowno.pl. [dostęp 2020-01-05].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Bukowno-rzeka.jpg
(c) Atamano at pl.wikipedia, CC-BY-SA-3.0
Bukowno-rzeka w środku lasu
Piramida wieku Bukowno.png
Autor: Polskawliczbach, Licencja: CC BY-SA 2.5 pl
Piramida wieku mieszkańców Bukowna, 2014
POL Bukowno flag.svg
Flaga miasta Bukowno, woj. małopolskie
ZGH Bolesław nocą 1.jpg
(c) Wojciech Imielski, CC BY-SA 4.0
ZGH Bolesław nocą
Powiat olkuski location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
Bukowno.zwycięstwa.jpg
Autor: Premia, Licencja: CC BY-SA 3.0
Bukowno.Zwycięstwa Street
Bukowno-stare.jpg
(c) Atamano at pl.wikipedia, CC-BY-SA-3.0
zdjecie starego Bukowna
Bukowno.Kolejowa.jpg
Autor: Premia, Licencja: CC BY-SA 3.0
Bukowno. Kolejowa street
Polish Catholic Church a001 in Bukowno.JPG
Autor: Michcik, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół polskokatolicki pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Bukownie