Bukowo (powiat sztumski)

Bukowo
wieś
Ilustracja
Państwo Polska
Województwo pomorskie
Powiatsztumski
GminaStary Targ
Liczba ludności (2015)186
Strefa numeracyjna55
Kod pocztowy82-410[1]
Tablice rejestracyjneGSZ
SIMC0157196
Położenie na mapie gminy Stary Targ
Mapa konturowa gminy Stary Targ, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Bukowo”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Bukowo”
Położenie na mapie powiatu sztumskiego
Mapa konturowa powiatu sztumskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Bukowo”
Ziemia53°58′27″N 19°12′29″E/53,974167 19,208056

Bukowowieś w Polsce w województwie pomorskim, w powiecie sztumskim, w gminie Stary Targ. Wieś jest siedzibą sołectwa Bukowo, w którego skład wchodzą również Kościelec, Pozolia, Telkwice i Trankwice.

Integralne części wsi Bukowo[2][3][4]
SIMCNazwaRodzaj
0157204Kościelecprzysiółek
0157210Telkwiceprzysiółek

Miejscowość powstało jako osada folwarczna. Jej zespół zabudowy mieszkalno-folwarcznej posiadał układ ulicówki wzdłuż drogi na południowy zachód od folwarku składającego się z dworu, parku oraz budynków gospodarczych i inwentarskich (jej układ przestrzenny nie został zachowany). Dawne nazwy wsi – Rudithen i Buchwałd – pojawiają się w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego[5]:

Buchwałd, 1) wś szlachecka czyli rycerska (...) Wedle wystawionego w Kiszporku przywileju r. 1303 otrzymali potomkowie Prusaka Kropolto w dziedzictwo po mieczu i po kądzieli: 1) wsie Rudithen (dziś Buchwałd), Azmiten (Telkwice) i pole zw. Woze; 2) pola Kersiten i Dosen, dziś Tilendorf: jako wynagrodzenie za 9 włók, zabranych na założenie wsi Pozylii. (...)

Panorama Bukowa

W 1454 zakon krzyżacki odebrał dobra Michałowi z Buchwałdu, przekazując je Fritzowi Lockau jako wynagrodzenie za szkody. Fritz Lockau utracił je za czasów polskich. W XVI i XVII wieku majątek należał do rodziny Gablentz, następnie do Balińskich, potem do rodziny Muellern, a w XVIII wieku był w posiadaniu Wężyków i Szydłowieckich (rodzin córek Muellernów), potem Unruha, a następnie szambelana Macieja Grąbczewskiego.

Kaplica pw. św. Stanisława Kostki w Bukowie

Od 1804 do I połowy XX wieku Buchwałd i wsie okoliczne – Czernin, Ramzy Wielkie, Telkwice i inne – znajdowały się w rękach rodu Donimirskich h. Brochwicz, z którego wywodzili się m.in. Teodor, Piotr Alkantary, Witold, Olgierd, Kazimierz i Stanisław Donimirscy. Dziedzicem Buchwałdu był m.in. Jan Dominirski (1847–1929), ojciec Marii Chełkowskiej. Zachowały się liczne budynki z I połowy XX wieku, a także niektóre z końcówki XIX wieku. Zachowany został zespół historycznej zabudowy. We wsi znajduje się też bunkier poniemiecki z czasów II wojny światowej[6], a wokół miejscowości historyczne zagrody samotnicze. W Bukowie znajdowała się szkoła podstawowa, zlikwidowana w 2003. W 1994 we wsi powstała kaplica pw. św. Stanisława Kostki (przynależna do parafii św. Jana Chrzciciela w Żuławce Sztumskiej), w której odbywają się msze święte[7].

W latach 1945–1975 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego, a w latach 1975–1998 do województwa elbląskiego.

Przypisy

  1. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 106 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  2. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  3. GUS. Rejestr TERYT
  4. KSNG: Wykaz urzędowych nazw miejscowości i ich części. Dz.U. z 2013 r. poz. 200 ze zmianami w Dz.U. z 2015 r. poz. 1636. [dostęp 2018-01-06].
  5. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, tom I wydany w 1880, str. 432
  6. Piotr Skurzyński: Warmia, Mazury, Suwalszczyzna, Wyd. Sport i Turystyka – Muza S.A., Warszawa 2004, s. 30, ISBN 83-7200-631-8.
  7. Strona parafii św. Jana Chrzciciela w Żuławce Sztumskiej

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Pomeranian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.92 N
  • S: 53.40 N
  • W: 16.65 E
  • E: 19.75 E
Bukowo (pow. sztumski).jpg
Autor: Pawmak, Licencja: CC BY-SA 4.0
Fragment Bukowa w powiecie sztumskim
Stary Targ (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Stary Targ, Polska
Bukowo - panorama.jpg
Autor: Pawmak, Licencja: CC BY-SA 4.0
Panorama Bukowa (pow. sztumski)
Powiat sztumski location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu sztumskiego, Polska
Kaplica - Bukowo.jpg
Autor: Pawmak, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kaplica pw. św. Stanisława Kostki w Bukowie (pow. sztumski)