Bundesnachrichtendienst

Bundesnachrichtendienst

Logo BND
Państwo	Niemcy
Prezydent	Bruno Kahl
Adres
Gardeschützenweg 71-101 (wejście od strony Viktoriastr. 10), 12203 Berlin Heilmannstr. 30, 82049 Pullach im Isartal
brak współrzędnych
Strona internetowa

Siedziba główna w Pullach

Nowa siedziba główna BND przy Gardeschützenweg 71-101 w Berlin-Mitte

Budynki BND w Berlinie-Lichterfelde

Wnętrze kabiny BND-Jeta

Zakamuflowana placówka BND przy Helene-Weber-Allee 23, Monachium

Bundesnachrichtendienst (w skrócie BND, z niem. Federalna Służba Wywiadu^[1]) – agencja wywiadowcza utworzona w Republice Federalnej Niemiec w 1956 roku, wywodząca się z tzw. Organizacji Gehlena, z siedzibą przy Gardeschützenweg 71-101 w Berlinie oraz przy Heilmannstr. 30 w Pullach niedaleko Monachium.

Utworzenie Bundesnachrichtendienst

Po przyjęciu Republiki Federalnej Niemiec do NATO w 1955 roku, rząd tego kraju uznał, że należy rozbudować struktury wywiadu. Proces zmian (transformacji) rozpoczął się 1 kwietnia 1956 roku.

Organizacja Gehlena została przekształcona w „Bundesnachrichtendienst” pod skrótem BND. Kadry nowej służby wywiadowczej stanowili byli funkcjonariusze Organizacji Gehlena, którzy wywodzili się z byłej Służby Bezpieczeństwa SS (Sicherheitsdienst), Tajnej Policji Państwowej (Gestapo) oraz wywiadu wojskowego (Abwehry), tak jak w przypadku kontrwywiadu RFN „Federalnego Urzędu Ochrony Konstytucji (Bundesamt für Verfassungsschutz – BfV).

Zadania BND

Zadaniem Federalnej Służby Wywiadowczej (BND) jest m.in. pozyskiwanie i analiza informacji wywiadowczych uzyskanych drogą wywiadowczo-operacyjną, rozpoznawanie i przeciwdziałanie zagrożeniom dla suwerenności oraz interesów Republiki Federalnej Niemiec.

Bundesnachrichtendienst działa w ponad 100 krajach, około 1500 funkcjonariuszy BND działa pod przykrywką attachatów wojskowych, handlowych lub jako zwykły personel niemieckich ambasad i konsulatów w różnych rejonach świata.

Kierownictwo BND poświęca znaczącą część swych zasobów na walkę z terroryzmem, lokując swych agentów w grupach terrorystycznych w Niemczech i za granicą, przestępczością zorganizowaną, współpracując przy tym z innymi organami, m.in. kontrwywiadem, Bundesamt für Verfassungsschutz i policją. Zajmuje się też penetracją „czarnego rynku” zagrażającemu suwerennym interesom Niemiec.

Lokalizacje BND

Przez wiele lat kierownictwo organizacji mieściło się w Pullach w aglomeracji Monachium (kryptonim „Nikolaus”), jednak w 2017 r. uruchomiono nową centralę w Berlinie, do której przeniesiono pracowników z Pullach. Mieści się ona w dawnym Berlinie Wschodnim, w dzielnicy Berlin-Mitte, na terenie dawnego Stadionu Młodzieży Świata przy Chausseestrasse, a w oficjalnym otwarciu w 2019 r. uczestniczyła kanclerz Angela Merkel. W całych Niemczech istnieje ok. 100 filii (z tego 70 w Bawarii). BND zatrudnia ok. 6000 pracowników.

Lokalizacje i ich ujawnione kryptonimy:

• Berlin: „Avus”, „Bergfried”, „Palais”, „Palmenhaus”, „Fabrik”, „Fichtenwald”, „Tattersall”
• Bonn: „Chiemsee”, „Landgraf”, „Institut”
• Brocken (stacja przekaźnikowa): –
• Drezno: bez kryptonimu
• Düsseldorf: „Phoenix”, „Adlerhorst”
• Frankfurt nad Odrą (stacja przekaźnikowa):
• Geilenkirchen: „Marstall”
• Grünwald (magazyn): „Klause”
• Guselried: „Reitstall”
• Hamburg: „Hermelin”, „Refektorium”, „Fasanerie”, „Kiel”
• Hanower: „Leine”, „Alpenblick”, „Hannover”
• Hofheim am Taunus: „Relaisstation”
• Kassel: „Heckenrose-Kurfürst”
• Kolonia: „Römerschanze”
• Moguncja: „Falkenhof”, „Lafette”, „Warenlager”
• Monachium: „Charité-Raute”, „Sanatorium”, „Symphonie”, „Mikado II”, „Schönbrunn”, „Tannenhof”, „Olymp”, „Fohlenhof”, „Torpedo”
• Pullach (centrala): „Nikolaus”
• Schleißheim (magazyn): „Mühlberg”
• Söcking (Starnberg): „Kleefeld”
• Stuttgart: „Eibsee”
• Tutzing: „Refugium”

Dotacje dla BND z budżetu federalnego

Prezydenci BND

• Reinhard Gehlen – 1 kwietnia 1956 – 30 kwietnia 1968
• Gerhard Wessel – 1 maja 1968 – 31 grudnia 1978
• Klaus Kinkel – 1 stycznia 1979 – 26 grudnia 1983
• Eberhard Blum – 27 grudnia 1983 – 31 lipca 1985
• Heribert Hellenbroich – 1 sierpnia 1985 – 27 sierpnia 1985 – jednocześnie szef Bundesamt für Verfassungsschutz (BfV)
• Hans-Georg Wieck – 4 września 1985 – 2 października 1990
• Konrad Porzner – 3 października 1990 – 31 marca 1996
• Hansjörg Geiger – 4 czerwca 1996 – 17 grudnia 1998
• August Hanning – 17 grudnia 1998 – 30 listopada 2005
• Ernst Uhrlau – 1 grudnia 2005 – 31 grudnia 2011
• Gerhard Schindler – 1 stycznia 2012 – 1 lipca 2016
• Bruno Kahl – od 1 lipca 2016

Struktura organizacyjna Bundesnachrichtendienst na 1992 rok

Struktura Federalnej Służby Wywiadowczej (BND) (według Schmidta-Eenbooma (1993) i badań autora – Guido Knopp – Elita szpiegów Wyd. Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2004. Seria Kulisy Wywiadu i Kontrwywiadu):

• prezydent
  • zastępca
  • 90A. sztab kierowniczy
  • 90B. kierownictwo biura
  • 90C. placówki łączności w Bonn
  • 90D. służba medyczna i specjalna
  • 90E. placówka kwalifikacyjna
  • 90P. rada personalna
  • 91. akademia Bundesnachrichtendienst (BND)
  • 92. inspektorzy Bundesnachrichtendienst (BND)
• Wydział I – zwiad operacyjny
• 11. zadania centralne i międzyregionalny zwiad
  • 11A. planowanie wywiadowcze
  • 11B. gospodarczy, techniczny i naukowy zwiad międzyregionalny
  • 11C. zaopatrzenie służb wywiadowczych
  • 11D. wywiad na statkach handlowych, morskie siły bojowe
  • 11E. komunizm międzynarodowy
  • 11F. zadania specjalne
• 12. blok krajów socjalistycznych
  • 12X. zastępca kierownika pododdziału
  • 12A. dowództwo Układu Warszawskiego – Jugosławii i Albanii
  • 12B. polityka NRD, gospodarka, technika i nauka
  • 12C. siły zbrojne NRD – (południowe)
  • 12C. siły zbrojne NRD – (północne)
  • 12E. ZSRR, RWPG
  • 12F. Polska
  • 12G. Węgry, Czechosłowacja
  • 12H. Bułgaria, Rumunia, Jugosławia, Albania,
  • 12L. nadzór kontrwywiadu Związku Radzieckiego i państw zależnych
  • 12LX. specjalne zadania kontrwywiadowcze
  • 12L. koordynacja kontrwywiadu
• 13. inne regiony świata
  • 13A. Ameryka Północna, Wielka Brytania, Skandynawia
  • 13B. Francja, Benelux, Szwajcaria
  • 13E. Azja, Australia
  • 13F. Afryka
  • 13G. Ameryka Łacińska
• 14. nadzór korespondencji i łączności
  • 14A. granice
  • 14B. nadzór korespondencji i łączności radiowej
  • 14C. Zdobywanie Informacji
• 16. rejon Morza Śródziemnego
  • 16A. Bliski Wschód, Afryka Północna
  • 16B. południowa Europa
  • 16C. terroryzm międzynarodowy
• Wydział II – zwiad techniczny
  • 20A. techniczne wsparcie operacji
• 22. zwiad techniczny 1 (nadzór łączności)
  • 22A. wywiad militarny, polityczny, gospodarczy
  • 22B. przetwarzanie (analiza) danych
  • 22C. nadzór i ochrona przedsiębiorstw
• 23. zwiad techniczny 2, nadzór i łączność
  • 23A. wywiad militarny, polityczny, gospodarczy
  • 23B. przetwarzanie (analiza) danych
  • 23C. nadzór i ochrona przedsiębiorstw
• 24. zdobywanie informacji
  • 24A. opracowanie projektów
  • 24B. technika wywiadowcza
  • 24E. zaopatrzenie techniczne
  • 24F. przetwarzanie (analiza) danych
  • 24G. służba łącznościowa
• Wydział III – weryfikacja
• 31. główne zadania sztabu weryfikacyjnego
  • 31A. wsparcie techniczne
  • 31B. raporty
  • 31C. zlecenia
• 32. polityka
  • 32A. raporty
  • 32B. Związek Radziecki
  • 32C. Niemiecka Republika Demokratyczna
  • 32D. państwa socjalistyczne (oprócz – ZSRR i NRD)
  • 32F. Bliski Wschód, Środkowy Wschód, Afryka Północna
  • 32G. Azja Wschodnia, Azja Południowa, Australia, Oceania
  • 32H. Ameryka Łacińska
  • 32I. Afryka
• 33. wojsko
  • 33A. zagadnienia podstawowe
  • 33B. ogólna sytuacja militarna
  • 33D. kontrola polityki zbrojeniowej, strategia wojskowa, Układ Warszawski
  • 33E. rejon atlantycki
  • 33F. Bliski Wschód, Środkowy Wschód, Afryka, Indie,
  • 33G. siły Układu Warszawskiego, obrona cywilna, zaopatrzenie
  • 33H. siły lądowe Układu Warszawskiego, Mongolia, Jugosławia, Albania
• 34. gospodarka
  • 34A. gospodarka energetyczna
  • 34B. rolnictwo i przemysł
  • 34C. europejskie i azjatyckie państwa socjalistyczne
  • 34D. NRD
  • 34E. kraje przemysłowe
  • 34F. państwa rozwijające się
• 35. technika i nauka
  • 35A. potencjał naukowy, transfer technologii
  • 35B. technika jądrowa, podróże międzyplanetarne
  • 35C. medycyna, biologia, chemia, ochrona środowiska
  • 35D. elektronika
• Wydział IV – zarządzanie
• 41. organizacja
  • 41A. planowanie i koordynacja elektronicznego opracowania danych
  • 41B. sprawy kadrowe – (wnioski)
  • 41C. sprawy finansowe
  • 41D. obrona
• 42. sprawy kadrowe i socjalne 1
  • 42A. zatrudnianie personelu + dokształcanie
  • 42B. sprawy kadrowe i socjalne 1A
  • 42C. referat ds. urzędników
  • 42D. referat ds. wojska
  • 42E. dział finansów ds. operacyjnych
• 43. zarządzanie i zagadnienia prawne
  • 43A. pojazdy mechaniczne
  • 43B. rezerwy strategiczne
  • 43C. zagadnienia prawne
  • 43D. zarządzanie sprzętem
  • 43E. kwatery
  • 43F. budownictwo
• Wydział V – bezpieczeństwo i obrona
• 51. zagadnienia ogólne
  • 51A. obrona i nadzór systemu bezpieczeństwa, dokumentacja
  • 51B. dokumentacja spraw kadrowych
• 52. pełnomocnicy ds. bezpieczeństwa i ochrony
  • 52A. bezpieczeństwo personelu
  • 52B. zagadnienia operacyjne
  • 52C. kontrola bezpieczeństwa
• 53. weryfikacja pracowników, bezpieczeństwo techniczne
  • 53A. szczególne środki bezpieczeństwa
  • 53B. bezpieczeństwo techniczne
  • 53C. bezpieczeństwo innych wydziałów
• Wydział VI – zadania centralne
  • 60A. zadania specjalne
  • 60B. AKN
• 61. przetwarzanie danych i dokumentacja
  • 61A. przetwarzanie danych.
  • 61B. elektroniczne przetwarzanie danych – dokumentacja
  • 61C. elektroniczne przetwarzanie danych – organizacja
  • 61D. programowanie
  • 61E. biblioteka centralna
• 62. placówka kryptologiczna Bonn – Bad Godesberg
  • 62A. ogólne zagadnienia kryptologiczne
  • 62B. matematyka
  • 62C. kryptotechnika
  • 62D. dekryptaż A
  • 62E. dekryptaż B
• 63. technika wywiadowcza
  • 63A. technika wywiadowcza, kierowanie grupami operacyjnymi
  • 63B. tajne akcje
  • 63C. zagadnienia techniczne

Przypisy

Bibliografia

• FeliksF. Bielak FeliksF., Służby wywiadowcze Republiki Federalnej Niemiec, Warszawa: MON, 1985, s. 200, ISBN 83-11-07191-8, OCLC 830185586 .
• Kilarski R., Organizacja wywiadowcza Reinharda Gehlena. Wyd. MON, Warszawa 1978, s. 388.
• Knopp G., Elita szpiegów. Wyd. Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2004, s. 216. Seria: Kulisy Wywiadu i Kontrwywiadu, ISBN 83-11-09826-3.
• Polmar N., Allen T. B., Księga szpiegów. Encyklopedia. Wyd. Magnum, Warszawa 2000, s. 190. ISBN 83-85852-27-1 (Hasło: Federalna Służba Informacyjna)
• Wolanowski L., Cichy front. Iskry, Warszawa 1955, 1956, s. 229.
• de Vilemarest P., Stasi Markusa Wolfa: niemiecka wojna domowa 1945-1991. Wyd. Antyk Marcin Dybowski, Komorów 1997, s. 383. ISBN 83-86482-31-1.