Burajr

Burajr
‏برير‎
Państwo Mandat Palestyny
DystryktDystrykt Gazy
Wysokość100 m n.p.m.
Populacja (1945)
• liczba ludności

2740
Data zniszczenia12 maja 1948
Powód zniszczeniaatak Hagany
ObecnieBeror Chajil, Telamim, Chelec
Położenie na mapie Mandatu Palestyny
Mapa konturowa Mandatu Palestyny, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Burajr”
Ziemia31°34′14″N 34°38′21″E/31,570556 34,639167
Strona internetowa

Burajr (arab. برير) – nieistniejąca już arabska wieś, która była położona w Dystrykcie Gazy w Mandacie Palestyny. Wieś została wyludniona i zniszczona podczas wojny domowej w Mandacie Palestyny, po ataku żydowskiej organizacji paramilitarnej Hagana w dniu 12 maja 1948.

Położenie

Burajr leżała na północno-zachodnim skraju pustyni Negew. Według danych z 1945 do wsi należały ziemie o powierzchni 46 184 ha. We wsi mieszkało wówczas 2 740 osób[1].

własność gruntówpowierzchnia gruntów (hektary)
Arabowie44 220
Żydzi618
publiczne1 346
Razem46 184
Rodzaj użytkowanych gruntówArabowie (hektary)Żydzi (hektary)
uprawy nawadniane4090
uprawy zbóż43 328617
nieużytki1 6991
zabudowane1300

Historia

Historia Burajr sięga I wieku p.n.e., kiedy to Izraelici utworzyli miasto o nazwie Beror Hajil. W okresie panowania rzymskiego zmieniono jego nazwę na Buriron. W VII wieku muzułmanie zmienili nazwę na Burajr[2]. W 1596 mieszkańcy wsi płacili podatki pszenicą, jęczmieniem, owocami, kozami i miodem[3].

Podczas I wojny światowej wieś Burajr znalazła się w rejonie walk toczonych pomiędzy Brytyjczykami a Turkami o Palestynę. W dniu 9 listopada 1917 do wsi wkroczyły wojska brytyjskie. Po przegrupowaniu sił Brytyjczycy wyprowadzili stąd natarcia w kierunku na Jafę i Jerozolimę. W okresie panowania Brytyjczyków Burajr była rozbudowywana. Wybudowano meczet i młyn. W 1920 otworzono szkołę podstawową dla chłopców, a następnie drugą szkołę dla dziewcząt. Ważnym momentem dla lokalnej gospodarki było odkrycie w 1940 przez Iraq Petroleum Company złóż ropy naftowej w okolicach wioski. Odwierty zakończyły się powodzeniem[4].

Podczas wojny domowej w Mandacie Palestyny w listopadzie i grudniu 1947 mieszkańcy wsi blokowali drogi zaopatrzenia prowadzące do żydowskich osiedli na pustyni Negew. Z tego powodu, w dniu 29 stycznia 1948 siły żydowskiej organizacji paramilitarnej Hagany podjęły próbę zajęcia wioski. Żołnierze byli wspierani przez pięć pojazdów opancerzonych, nie zdołali jednak wkroczyć do Burajr. W dniu 14 lutego żydowski konwój podjął próbę przejechania przez wieś, jednak po wymianie ognia musiał się wycofać. W następnych dniach mieszkańcy Burajr wznieśli barykadę, całkowicie blokując przejazd przez wieś. Interweniowały wówczas siły brytyjskiej policji mandatowej, zmuszając Arabów do rozebrania wzniesionej barykady[4].

W dniu 20 kwietnia 1948 żydowscy weterani wojenni założyli na pobliskim wzgórzu nowy kibuc Beror Chajil. Pomimo częstych incydentów zbrojnych kibuc przetrwał, a jego obronę wzmocniono żołnierzami Palmach. 12 maja żydowscy żołnierze zaatakowali i zdobyli wieś Burajr. Istnieją relacje mówiące, że podczas zdobywania wioski doszło do masakry ludności arabskiej. Wszyscy mieszkańcy uciekli następnie do Strefy Gazy[5]. Wszystkie domy zostały wyburzone.

Miejsce obecnie

Na gruntach należących do Burajr powstały w 1950 moszawy Telamim i Chelec.

Palestyński historyk Walid Chalidi, tak opisał pozostałości wioski Burajr: „Można zobaczyć pozostałości domów, w tym nieistniejące części cementowej ściany. Przy wejściu do jednego z domów rosną drzewa eukaliptusowe. Niektóre ulice wsi wciąż są widoczne”[1].

Przypisy

  1. a b Welcome To Burayr (ang.). W: Palestine Remembered [on-line]. [dostęp 2011-08-30].
  2. Moshe Sharon: Corpus Inscriptionum Arabicarum Palaestinae. Brill, 2004. ISBN 978-90-04-13197-2. [dostęp 2011-08-31]. (ang.)
  3. Claude Reignier, H.H. Kitchener: The Survey of Western Palestine: memoirs of the topography, orography, hydrography, and archaeology. London: Committee of the Palestine Exploration Fund., 1881, s. 144. [dostęp 2011-08-31]. (ang.)
  4. a b Walid Chalidi: All That Remains: The Palestinian Villages Occupied and Depopulated by Israel in 1948,. Washington D.C.: Institute for Palestine Studies, 1992, s. 92. ISBN 0-88728-224-5. (ang.)
  5. Benny Morris: The Birth of the Palestinian Refugee Problem Revisited. Cambridge: Cambridge University Press, 2004, s. 258. ISBN 0-521-00967-7. (ang.)

Media użyte na tej stronie

Palestine-Mandate-Ensign-1927-1948.svg
The Palestine Ensign, flown by ships registered in the British Mandate territory during the period 1927–1948. This was the only Palestine-specific flag which was not restricted to official use by a government functionary or department (see Flag of the British Mandate for Palestine).