Burnum Burnum
| ||
| Data i miejsce urodzenia | 10 stycznia 1936 Nowa Południowa Walia (Australia) | |
| Data i miejsce śmierci | 18 sierpnia 1997 Woronora (Australia) | |
| Zawód, zajęcie | działacz społeczny aborygenów | |
Burnum Burnum (ur. 10 stycznia 1936, zm. 18 sierpnia 1997) – australijski aktywista rdzennej ludności, aktor i pisarz.
Życiorys
Urodził się nad jeziorem Wallaga na południu stanu Nowa Południowa Walia jako członek szczepów Woiworrung i Yorta Yorta. Na chrzcie nadano mu imię i nazwisko Harry Penrith, lecz nadal posługiwał się imieniem swojego pradziadka, oznaczającym „Wielkiego Wojownika”.
Odebrany przemocą rodzicom w wieku 3 miesięcy, spędził wiele lat w zakładach dla młodzieży tubylczej prowadzonych przez Biuro ds. Opieki nad Tubylcami Nowej Południowej Walii, szczególnie w Kinchela Boys Home w Kempsey. Był jedną z ofiar polityki władz australijskich, mającej na celu "ucywilizowanie" rdzennych mieszkańców Australii. Dopiero obecny (2009) premier Australii, Kevin Ruud, przeprosił tubylców za nieludzkie traktowanie "skradzionych pokoleń" ich dzieci.
Po opuszczeniu zakładu Burnum Burnum został zatrudniony jako jeden z pierwszych tubylców przez Wydział Rolnictwa Nowej Południowej Walii, i pozostał na tym stanowisku przez 13 lat.
Był znanym sportowcem, grał w tenisa, pływał, grał też w drużynach rugby i krykieta. W jednej z książek o sporcie australijskim poświęcono mu cały rozdział.
W końcu lat 60. studiował prawo na Uniwersytecie Tasmanii w Hobart.
Podczas obchodów dwustulecia Australii w dniu 26 stycznia 1988 Burnum Burnum zatknął flagę rdzennych mieszkańców Australii na kredowych skałach Dover na wybrzeżu Wielkiej Brytanii. Było to symboliczną odpowiedzią na flagę brytyjską zatkniętą na wybrzeżu Australii w roku 1788 przez Arthura Phillipa.
W roku 1986 Burnum Burnum wystąpił w trzech filmach, dwóch dreszczowcach i w satyrycznym filmie „Torbacze”, w którym wystąpił jako wilkołak w postaci tygrysa tasmańskiego.
W ostatnich latach życia Burnum Burnum mieszkał w Woronora z białą żoną i kilkuletnim synem o imieniu Umbarra. Zmarł nagle na atak serca. W roku 2005 rezerwatowi Jannali nadano imię Burnum Burnum. Obecnie (2009) Umbarra studiuje na uniwersytecie w Sydney.
Bibliografia
- Marlene Johanna Norst, Burnum Burnum: A Warrior for Peace, Simon and Schuster / Kangaroo Press, 1999
Media użyte na tej stronie
Autor: Paulid, Licencja: CC0
A photograph of a copy of the Burnum Burnum Declaration as displayed at the Enchanted Maze - also known as Arthur's Seat Maze, Mornington Peninsula, Melbourne, Australia.
Transcript: "The Burnum Burnum Declaration England, 26th January, 1988
I, Burnum Burnum, being a nobleman of ancient Australia do hereby take possession of England on behalf of the Aboriginal people. In claiming this colonial outpost, we wish no harm to you natives, but assure you that we are here to bring you good manners, refinement and an opportunity to make a Koompartoo - 'a fresh start'. Henceforth, an Aboriginal face shall appear on your coins and stamps to signify our sovreignty over this domain. For the more advanced, bring the complex language of the Pitjantjajara; we will teach you how to have a spiritual relationship with the Earth and show you how to get bush tucker.
We do not intend to souvenir, pickle and preserve the heads of 2000 of your people, nor to publicly display the skeletal remains of your Royal Highness, as was done to our Queen Truganninni for 80 years. Neither do we intend to poison your water holes, lace your flour with strychnine or introduce you to highly toxic drugs. Based on our 50,000 year heritage, we acknowledge the need to preserve the Caucasian race as of interest to antiquity, although we may be inclined to conduct experiments by measuring the size of your skulls for levels of intelligence. We pledge not to sterilise your women, nor to separate your children from their families. We give an absolute undertaking that you shall not be placed onto the mentality of government handouts for the next five generations but you will enjoy the full benefits of Aboriginal equality. At the end of two hundred years, we will make a treaty to validate occupation by peaceful means and not by conquest.
Finally, we solemnly promise not to make a quarry of England and export your valuable minerals back to the old country Australia, and we vow never to destroy three-quarters of your trees, but to encourage Earth Repair Action to unite people, communities, religions and nations in a common, productive, peaceful purpose.
Burnum Burnum."