Bursa (miasto)

Bursa i Cumalıkızık: narodziny Imperium Osmańskiego^[a]
	Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
	(c) HALUK COMERTEL, CC BY 3.0
Państwo	Turcja
Typ	kulturowy
Spełniane kryterium	I, II, IV, VI
Numer ref.	1452
	Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	2014; na 38. sesji
	↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO;

Bursa
Państwo	Turcja
Prowincja	Bursa
Powierzchnia	1036 km²
Wysokość	100 m n.p.m.
Populacja (2021); • liczba ludności; • gęstość	; 3 147 818; 3038 os./km²
Nr kierunkowy	(+90) 224
Kod pocztowy	16000
Tablice rejestracyjne	16
	Położenie na mapie Turcji Bursa
	40°11′N 29°04′E/40,183333 29,066667
	Strona internetowa

Bursa 1890

Bursa (gr. Προύσα, łac. Prusa lub Prussa, dawniej Brusa lub Brussa) – miasto w północno-zachodniej Turcji, w starożytnej krainie Bitynii, ośrodek administracyjny prowincji (ilu) Bursa. Położone w odległości 25 km od wybrzeża Morza Marmara, u podnóża góry Uludağ, zwanej dawniej bityńskim Olimpem. Pierwsza stolica Imperium Osmańskiego, obecnie czwarte pod względem wielkości miasto Turcji. W 2014 roku Bursa wraz z pobliską miejscowością Cumalıkızık została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Miasto jest ważnym ośrodkiem handlu, przemysłu i kultury. Tradycyjnie znane ze swoich wyrobów odzieżowych (głównie jedwabnych), dziś rozwinięty jest tu również przemysł samochodowy i maszynowy, chemiczny, obuwniczy i spożywczy. Siedziba Uniwersytetu Uludağ, muzeów (m.in. Muzeum Archeologiczne), a także ośrodek turystyczny: na stokach góry Uludağ uprawia się sporty zimowe, a dzielnice, w których znajdują się gorące źródła siarkowe i żelaziste posiadają status uzdrowiska.

Historia

Miasto zostało założone w okolicach greckiej kolonii Kios w końcu III wieku p.n.e. przez króla Bitynii Prusjasza I pod nazwą Prusa i stało się jednym z ważniejszych miast królestwa, a przez długi czas jego stolicą. Wykopaliska archeologiczne jednak wskazują, że już wcześniej istniała w tym miejscu osada (odkryto ślady osadnictwa z okresu 5000-3500 lat p.n.e.). Miasto rozwinęło się w okresie przynależności do cesarstwa rzymskiego, a następnie do Bizancjum, kiedy to stworzono tu warunki do handlu jedwabiem. Miało tu swoją siedzibę biskupstwo. W 1075 Prusa została zajęta przez Seldżuków, a w 1096 odzyskana przez chrześcijan po I wyprawie krzyżowej. Po zdobyciu Konstantynopola przez krzyżowców miasto weszło w skład Cesarstwa Nicei, a po odzyskaniu stolicy w 1261 roku ponownie w skład Cesarstwa Bizantyjskiego. W 1308 roku miasto zdołało jeszcze odeprzeć tureckie oblężenie. 6 kwietnia 1326, po dziesięcioletnim oblężeniu, Prusa została zdobyta przez Osmanów i stała się pierwszą stolicą rodzącego się Imperium Osmańskiego. W roku 1402, po najeździe wojsk Timura, stolicę przeniesiono do Adrianopola. Ponowny szybki rozwój miasta rozpoczął się w latach 60. XX wieku.

Zabytki

Zabytki zlokalizowane są głównie w starej dzielnicy miasta. W Bursie znajdują się zabytkowe meczety – Zielony Meczet (Yeşil Camii) z 1413 roku, meczet Bajazyda (Yıldırım Bayezid Camii) z 1399 i Wielki Meczet (Ulu Camii) oraz średniowieczne miejsca handlu – jedwabny bazar (Koza Han) i Emir Han. W mieście znajdują się także liczne mauzolea grobowe.

**Liczba mieszkańców**
2006	1 515 912
2000	1 194 687
1997	1 054 796
1990	834 576
1985	612 510
1980	445 113
1970	275 953
1960:	153 866

Sport

Poza licznymi obiektami sportów zimowych w mieście znajduje się także kilka stadionów piłkarskich. Najbardziej utytułowanym zespołem jest Bursaspor (grający obecnie w pierwszej lidze tureckiej).