Bylica

Bylica

Morfologia (bylica piołun)
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

astrowce

Rodzina

astrowate

Podrodzina

Asteroideae

Rodzaj

bylica

Nazwa systematyczna
Artemisia L.
Sp. Pl. 845. 1 Mai 1753
Typ nomenklatoryczny

Artemisia vulgaris L.[3]

Bylica piołun

Bylica (Artemisia L.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Obejmuje 475 gatunków[4]. Rośliny te występują w większości na półkuli północnej – w Europie, Azji i Ameryki Północnej, ale mniej liczne lub introdukowane gatunki spotykane są niemal wszędzie poza Antarktydą. Niektóre gatunki dominują na stepach lub półpustyniach, tworząc tzw. pustynie bylicowe[5]. W Polsce rodzime są 4 gatunki, jako antropofity zadomowione występuje 6, a przejściowo dziczejących są 4. Liczne gatunki są uprawiane[6].

Są to aromatyczne byliny i rośliny drewniejące o drobnych koszyczkach z kwiatami wiatropylnymi[5]. Liczne gatunki wykorzystywane są jako rośliny lecznicze, przyprawowe i ozdobne[5].

Rozmieszczenie geograficzne

Rośliny te występują głównie na obszarach suchych klimatu umiarkowanego na półkuli północnej – w Europie (55 gatunków), Azji (tylko w Chinach rośnie 170 gatunków) i Ameryki Północnej (50 gatunków)[7][5]. Mniej liczne gatunki rosną w strefie równikowej i na półkuli południowej – w zachodniej części Ameryki Południowej, na wyspach Oceanii, jeden gatunek występuje w południowej Afryce[5]. Jako rośliny introdukowane obecne są w Ameryce Środkowej, we wschodniej części Ameryki Południowej, w Australii i Nowej Zelandii[4].

W polskiej florze występują cztery gatunki jako rodzime[6]:

  • bylica miotłowa Artemisia scoparia Waldst. & Kit.
  • bylica polna Artemisia campestris L.
  • bylica pospolita Artemisia vulgaris L.
  • bylica skalna Artemisia eriantha Ten.A. umbelliformis subsp. eriantha (Ten.) Vallès-Xirau & Oliva Brañas[4]

Do antropofitów zadomowionych w Polsce należą[6]:

  • bylica austriacka Artemisia austriaca Jacq.
  • bylica boże drzewko Artemisia abrotanum L.
  • bylica dwuletnia Artemisia biennis Willd.
  • bylica draganek, b. estragon Artemisia dracunculus L.
  • bylica piołun Artemisia absinthium L.
  • bylica roczna Artemisia annua L.

Do gatunków przejściowo dziczejących (efemerofitów) w Polsce należą[6]:

  • bylica nadmorska Artemisia maritima L.
  • bylica koreańska Artemisia siversiana Willd.
  • bylica Tourneforta Artemisia tournefortiana Rchb.
  • bylica werlocków Artemisia verlotiorum Lamotte

Morfologia

Rośliny roczne, byliny, półkrzewy i krzewinki szpalerowe. Niektóre gatunki są wiecznie zielone, inne okresowo zrzucają liście. Kwiaty zebrane są w drobnych koszyczkach, skupionych groniasto lub wiechowato.

Systematyka

Pozycja systematyczna

Rodzaj z rodziny astrowatych Asteraceae. W obrębie rodziny należy do podrodziny Asteroideae, plemienia Anthemideae i podplemienia Artemisiinae[8]

Wykaz gatunków

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
  3. Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-01-21].
  4. a b c d Artemisia L.. W: Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-04-22].
  5. a b c d e David J. Mabberley: Mabberley's Plant-Book. Cambridge University Press, 2017, s. 75-76. ISBN 978-1-107-11502-6.
  6. a b c d Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 36, ISBN 978-83-62975-45-7.
  7. Geoffrey Burnie i inni, Botanica : ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
  8. Genus Artemisia L.. W: Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-04-22].

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Koeh-164.jpg
Gemeiner Wermut. A Wurzelblatt und B blühender Stengel eines im Garten gezogenen Exemplars; 1 Blüthenköpfchen vergrössert; 2 dasselbe im Längsschnitt, desgl.; 3 Randblüthe, desgl.; 4 und 5 Scheibenblüthe auf verschiedenen Entwickelungsstufen, desgl.; 6 dieselbe zerschnitten, desgl.; 7 Staubgefäss, desgl.; 8 Pollen, desgl.; 9 Griffel mit Narben, desgl.; 10 Frucht, desgl.; 11, 12 dieselbe im Längs- und Querschnitt.
Artemisia absinthium.jpg
Autor: unknown, Licencja: CC-BY-SA-3.0