Cerkiew Świętych Borysa i Gleba w Grodnie
 410Г000004 | |||||||||||||||||||
| cerkiew parafialna | |||||||||||||||||||
 (c) Viktar Palstsiuk, CC BY-SA 3.0 Widok od północy | |||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||||
| Eparchia | |||||||||||||||||||
| Wezwanie | Świętych Borysa i Gleba | ||||||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne | 24 lipca/6 sierpnia | ||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Grodna  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Białorusi  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego  | |||||||||||||||||||
 53°40′42,2″N 23°49′07,3″E/53,678389 23,818694 | |||||||||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||||||||
Cerkiew Świętych Borysa i Gleba – najstarsza cerkiew prawosławna w Grodnie, w jurysdykcji eparchii grodzieńskiej i wołkowyskiej Egzarchatu Białoruskiego. Jedyny zachowany zabytek architektury staroruskiej sprzed najazdu mongolskiego na zachodniej Białorusi. Świątynia parafialna (w dekanacie grodzieńskim).
Historia
Cerkiew została zbudowana na Kołoży przy ujściu Horodniczanki do Niemna przez księcia Wsiewołoda Dawidowicza. Jej patronowie Borys i Gleb byli równocześnie patronami jego dwóch synów[1]. Jest to jedna z najstarszych zachowanych prawosławnych świątyń w Europie północnej. Pierwsza wzmianka o niej pochodzi z 1138. Była wielokrotnie niszczona i odbudowywana. Była odnawiana na początku XVI wieku przez Bogdana Bogutowicza. Prawdopodobnie w XVI w. powstał przy niej prawosławny monaster Świętych Borysa i Gleba. W 1635 obiekt został przejęty przez unitów, zaś w 1697 powstał przy nim klasztor bazyliański[1].
W 1839 na mocy postanowień synodu połockiego przestał istnieć Kościół unicki na ziemiach białoruskich i litewskich. Położone na tym obszarze monastery zostały przemianowane na męskie prawosławne wspólnoty mnisze. W takich okolicznościach doszło do reaktywacji monasteru Świętych Borysa i Gleba[2]. W 1853 w wyniku osunięcia się skarpy niemeńskiej zawaliły się południowa ściana i apsyda. Na wniosek metropolity wileńskiego i litewskiego Józefa cerkiew została zamknięta dla celów kultowych, a jej wyposażenie przeniesione do innej świątyni. Również monaster zmienił swoją siedzibę, przenosząc się w 1854 do zarekwirowanego przez władze carskie budynku klasztoru bernardynek[1]. Uszkodzona cerkiew została zabezpieczona i odremontowana z funduszy wydzielonych przez cara Aleksandra II[1].
W 1948 władze radzieckie urządziły w budynku cerkiewnym muzeum. Przywrócenie obiektowi funkcji kultowych nastąpiło w 1991[3].
Architektura
Była to halowa budowla trójnawowa o trzech absydach, wzniesiona z cegły z dodatkiem kamienia oraz posiadająca dekorację w postaci barwnych ceramicznych plakiet, układanych w krzyże na zewnętrznych ścianach. Wewnątrz stosowano specjalne naczynia, które umieszczane w ścianach i sklepieniach doskonaliły akustykę świątyni[4].
Przypisy
- ↑ a b c d Pawluczuk U. A.: Życie monastyczne w II Rzeczypospolitej. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2007, s. 184. ISBN 978-83-7431-127-4.
- ↑ Pawluczuk U. A.: Życie monastyczne w II Rzeczypospolitej. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2007, s. 30. ISBN 978-83-7431-127-4.
- ↑ Informacje o cerkwi na stronie eparchii grodzieńskiej i wołkowyskiej
- ↑ Tadeusz Chrzanowski „Kresy, czyli obszar tęsknot”, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2010, s. 138
Linki zewnętrzne
- Strona cerkwi
- О храмах гродненского городского благочиния. orthos.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-04)].
- Globus.tut.by
- Radzima.org
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Belarus
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Adobe Illustrator., Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Grodno region
Equirectangular projection. Geographic limits of the map:
- N: 55.03° N
- S: 52.71° N
- W: 23.45° E
- E: 26.75° E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Flag of Hrodna Voblasts, Belarus
Autor:
Map of Grodno, Belarus
Autor: GSerhiy, Licencja: CC BY-SA 4.0
Parochial complex of Church of Saints Boris and Gleb in Grodno, Belarus
_(5).jpg)
Autor: JERRYE AND ROY KLOTZ MD, Licencja: CC BY-SA 3.0
SS BORIS & HLIB (GLEB) CHURCH; STONE PART DATES FROM THE 12TH C MAKING IT THE 2ND OLDEST CHURCH IN THE COUNTRY. THIS IS THE INTERIOR OF THE CHURCH WHICH IS DECORATED FOR WEDDINGS.