Cerkiew św. Mikołaja Prytyska

Cerkiew św. Mikołaja Prytyska
Церква Миколи Притиска
Distinctive emblem for cultural property.svg 80-385-0359
cerkiew parafialna
Ilustracja
Widok ogólny; na pierwszym planie cerkiewna dzwonnica
Państwo

 Ukraina

Miejscowość

Kijów

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Kościół Prawosławny Ukrainy

Eparchia

kijowska

Wezwanie

św. Mikołaja

Wspomnienie liturgiczne

6/19 grudnia; 9/22 maja

Położenie na mapie Kijowa
Mapa konturowa Kijowa, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Cerkiew św. Mikołaja Prytyska”
Położenie na mapie Ukrainy
Położenie na mapie Kijowa i obwodu kijowskiego
Mapa konturowa Kijowa i obwodu kijowskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Cerkiew św. Mikołaja Prytyska”
Ziemia50°27′54,5″N 30°30′47,7″E/50,465139 30,513250
Strona internetowa

Cerkiew św. Mikołaja Prytyskacerkiew prawosławna w Kijowie przy ulicy Chorywa.

Historia

Pierwsza, drewniana cerkiew na miejscu dzisiejszej została zbudowana w 1631 z fundacji mieszczanina imieniem Piotr, o przezwisku Żelazny Grosz. Jego potomek, noszący nazwisko Grusza, na przełomie XVII i XVIII wieku nakazał rozbiórkę świątyni i wzniesienie nowej, murowanej. W 1789 do barokowej bryły cerkwi dobudowano kaplicę Spotkania Pańskiego. Obiekt uległ zniszczeniu w czasie pożaru dzielnicy Padół w 1811 i został odbudowany w latach 1819–1820 według projektu Andrieja Mielenskiego[1].

Cerkiew była czynna do 1935 r., kiedy została zamknięta przez władze radzieckie jako ostatnia ze świątyń prawosławnych w Kijowie. W ostatnich latach funkcjonowania uznawała jurysdykcję autokefalicznego Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego, zaś przez ostatnie miesiące funkcjonowania na przełomie 1934 i 1935 r. była katedrą jego zwierzchnika, metropolity Iwana Pawłowskiego[2].

We wnętrzu zachowały się freski z okresu ostatniej przebudowy: Kazanie na górze oraz Wniebowstąpienie Pańskie. Większość pozostałych komponentów wyposażenia, w tym ikonostas, pochodzi jednak z czasów współczesnych.

Do 2018 r. cerkiew pozostawała własnością Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Kijowskiego, na elewacji obiektu znajduje się tablica upamiętniająca metropolitę Iwana Pawłowskiego.

Wezwanie cerkwi

Istnieje kilka legend wyjaśniających nietypową nieformalną – lecz powszechnie używaną – nazwę cerkwi. Według jednej z nich świątynia zaczęła funkcjonować w powszechnej świadomości jako Prytyska po nieudanej próbie jej okradzenia. Złodziej miał wtargnąć przez okno do budynku, jednak nie wyszedł tą samą drogą, gdy okno „przycisnęła” (ukr. притиснула, prytysnuła) mu spadająca ze ściany ikona patrona cerkwi. Inna wersja głosi, że datki na budowę obiektu były zbierane na przystani statków na Dnieprze zwanej przyciskiem (ukr. притиск, prytysk).

Przypisy

  1. Храм Миколи Притиски Офіційний веб-сайт. pritiska.org. [dostęp 2019-11-20]. (ukr.).
  2. A. Zinczenko, ПАВЛОВСЬКИЙ Іван Данилович, web.archive.org, 25 października 2016 [dostęp 2022-04-12] [zarchiwizowane z adresu 2016-10-25].

Bibliografia

  • O.Aleksejczuk, Kijów i okolice, Pascal, Bielsko-Biała 2006, ISBN 83-7304-546-5

Media użyte na tej stronie

Location Map Kyiv.png
Autor:
Twórcy OpenStreetMap
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Ta mapa została utworzona dzięki danym z projektu OpenStreetMap, zbieranym przez społeczność. Mapa ta może być niekompletna i zawierać błędy. Niewskazane jest poleganie wyłącznie na niej w nawigacji.
Kyiv oblast location map.svg
Autor: RosssW, Licencja: CC BY-SA 4.0
Districts of the Kiev region, from July 17, 2020
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Location Map Kiev.png
Autor:
Twórcy OpenStreetMap
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Ta mapa została utworzona dzięki danym z projektu OpenStreetMap, zbieranym przez społeczność. Mapa ta może być niekompletna i zawierać błędy. Niewskazane jest poleganie wyłącznie na niej w nawigacji.
Kiev oblast location map.svg
Autor: RosssW, Licencja: CC BY-SA 4.0
Districts of the Kiev region, from July 17, 2020