Cerkiew św. Mikołaja w Milejczycach

Cerkiew św. Mikołaja
Distinctive emblem for cultural property.svg 496 z dnia 26.03.1980.
cerkiew cmentarna
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 podlaskie

Miejscowość

Milejczyce

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny

Diecezja

warszawsko-bielska

Wezwanie

św. Mikołaja

Wspomnienie liturgiczne

9/22 maja; 6/19 grudnia

Położenie na mapie gminy Milejczyce
Mapa konturowa gminy Milejczyce, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Milejczyce, cerkiew św. Mikołaja”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Milejczyce, cerkiew św. Mikołaja”
Położenie na mapie powiatu siemiatyckiego
Mapa konturowa powiatu siemiatyckiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Milejczyce, cerkiew św. Mikołaja”
Ziemia52°31′05,7″N 23°08′06,8″E/52,518250 23,135222

Cerkiew św. Mikołajaprawosławna cerkiew cmentarna w Milejczycach. Należy do parafii św. Barbary w Milejczycach, w dekanacie Kleszczele diecezji warszawsko-bielskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.

Historia

Cerkiew prawosławna pod tym wezwaniem funkcjonowała w Milejczycach w XVI w., pierwsza wzmianka o niej pochodzi z 1566[2]. Kolejna budowla sakralna na terenie milejczyckiego cmentarza została najprawdopodobniej wzniesiona w 1820. Była to już wówczas cerkiew unicka; parafia św. Barbary w Milejczycach przyjęła bowiem unię około połowy XVII w., podobnie jak inne prawosławne placówki duszpasterskie w regionie[3]. Po sześćdziesięciu siedmiu latach obiekt rozebrano, a dziesięć lat później sprzedano materiał budowlany do Zubacz, gdzie wzniesiono z niego nową cerkiew, czynną do ok. 1970[2]. W tym samym czasie (ok. 1890)[1] na cmentarzu w Milejczycach wzniesiono kolejną świątynię prawosławną[2]. Cerkiew wpisano do rejestru zabytków 26 marca 1980 pod nr 496[4].

Architektura

Bryła budynku

Jest to drewniany budynek na podmurówce, o konstrukcji zrębowej na planie prostokąta. Cerkiew jest szalowana, orientowana, salowa z dwuspadowym dachem krytym eternitem[2].

Wyposażenie wnętrza

Cerkiew podzielona jest na nawę i prezbiterium, oddzielone od siebie bezstylowym ikonostasem skonstruowanym z elementów z różnych okresów. Z I połowy wieku XIX pochodzą ikony św. Włodzimierza, Matki Boskiej z Dzieciątkiem i Ostatniej Wieczerzy. Starsze są królewskie wrota, datowane na I połowę wieku XVIII, wykonane w stylu barokowym, z wizerunkami Ewangelistów, sceną Zwiastowania i motywem ozdobnym liści akantu, zaś na listwie – ornamentem kampanulowym[2]. Na wyposażeniu cerkwi pozostaje również zespół XVIII-wiecznych ikon unickich, które według niektórych źródeł wchodziły niegdyś w skład ikonostasu[2]. Są to całopostaciowe wizerunki apostołów Piotra, Jana, Bartłomieja i Jakuba oraz św. Mateusza i św. Pawła, wszystkie o wymiarach ok. 147,6 cm na 64,2 cm[5]. Każdy ze świętych ukazany został w półkolistej arkadzie, zaś obrazy powstały przy zastosowaniu zachodnich technik malarskich, nie zaś warstwową metodą pisania ikon[5]. Wizerunki świętych Bartłomieja, Mateusza, Jakuba i Pawła były w II połowie XIX w. przemalowywane. W latach 80. XX wieku poddano je konserwacji[2]. Znacznie młodsze są dwie boczne ikony św. Jerzego i św. Mikołaja, napisane w 1896 przez Fiodora Pajewskiego[2].

Przypisy

  1. a b Kalendarz Prawosławny 2015, Wydanie Warszawskiej Metropolii Prawosławnej, ISSN 1425-2171, s. 144
  2. a b c d e f g h red. M. Kołomajska-Saeed: Katalog zabytków sztuki w Polsce. Siemiatycze, Drohiczyn i okolice. Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 1996, s. 42.
  3. red. M. Kołomajska-Saeed: Katalog zabytków sztuki w Polsce. Siemiatycze, Drohiczyn i okolice. Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 1996, s. VIII i 42.
  4. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021.
  5. a b J. Tomalska, Unickie ikony na Podlasiu [w:] red. R. Dobrowolski, J. Zemło, Śladami unii brzeskiej, Acta Collegii Suprasliensis. T. X, 2010, s. 573.

Media użyte na tej stronie

Podlaskie Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podlaskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.50 N
  • S: 52.17 N
  • W: 21.45 E
  • E: 24.10 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Powiat siemiatycki location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu siemiatyckiego, Polska
Milejczyce cerkiew cmentarna.jpg
Autor: Ewa Szewczyk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Cerkiew cmentarna pod wezwaniem św. Mikołaja w Milejczycach.
Cerkiew siemiatycze ogólnie.JPG
Autor: Loraine, Licencja: CC BY-SA 3.0
Widok ogólny cerkwi św. św. Piotra i Pawła w Siemiatyczach
Milejczyce (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Milejczyce, Polska