Cerkiew Narodzenia Matki Bożej w Chmielku

Cerkiew Narodzenia Matki Bożej
cerkiew parafialna
Ilustracja
(c) Przemysław Czopor, CC BY 3.0

Prawosławny krzyż wotywny pierwotnie znajdujący się przy cerkwi
Państwo Polska
Województwo lubelskie
MiejscowośćChmielek
Wyznanieprawosławne
KościółRosyjski Kościół Prawosławny
Eparchiachełmska
WezwanieNarodzenia Matki Bożej

Cerkiew Narodzenia Matki Bożej – prawosławna cerkiew w Chmielku, rozebrana w 1938.

Historia

Prawosławna cerkiew w Chmielku została ufundowana przed 1579. W wymienionym roku Sebastian Chmielecki odnowił jej fundusz. Świątynia zmieniła wyznanie na katolickie obrządku bizantyjskiego po podpisaniu aktu unii brzeskiej w 1596. W 1772 we wsi istniała parafia unicka, której centrum była drewniana cerkiew Narodzenia Najświętszej Maryi Panny[1]. Wskutek likwidacji unickiej diecezji chełmskiej świątynia została odgórnie przemianowana na prawosławną[1], włączona do wikariatu chełmskiego eparchii chełmsko-warszawskiej Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego.

Ludność prawosławna stanowiła 40% mieszkańców Chmielka po I wojnie światowej (w większości byli katolicy, 54%)[1], jednak Kościół prawosławny nie otrzymał zgody na ponowne otwarcie we wsi legalnej placówki duszpasterskiej[2]. W 1938 nieużytkowana cerkiew została rozebrana w toku akcji polonizacyjno-rewindykacyjnej. Grupa mieszkańców wsi usiłowała jej bezskutecznie bronić, za co wytoczono im sprawę o sprzeciwianie się władzy przed sądem w Zamościu. Zostali jednak uniewinnieni, a w uzasadnieniu wyroku zapisano, że zamknięcie i zburzenie świątyni nie miało podstaw prawnych[3].

Na miejscu cerkwi znajduje się kościół rzymskokatolicki, przed którym zachowano prawosławny krzyż wotywny z inskrypcją cerkiewnosłowiańską. W Chmielku znajduje się również prawosławny cmentarz, wytyczony, gdy zabrakło miejsca na pochówki w sąsiedztwie świątyni[4].

Linki zewnętrzne

Przypisy

  1. ↑ a b c Jak ludzie chcą to potrafią, bilgoraj.com.pl [dostęp 2017-01-01].
  2. ↑ Grzegorz Jacek Pelica, Kościół prawosławny w województwie lubelskim (1918–1939), Lublin: Fundacja Dialog Narodów, 2007, s. 43–44, ISBN 978-83-925882-0-7, OCLC 177030699.
  3. ↑ M. Papierzyńska-Turek, Między tradycją a rzeczywistością. Państwo wobec prawosławia 1918–1939, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1989, s. 361.
  4. ↑ Kawałko D., Cmentarze województwa zamojskiego, Państwowa Służba Ochrony Zabytków, Zamość 1994, s. 142.
Cerkwie zniszczone w czasie akcji rewindykacyjnej 1938
  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v dom modlitwy uruchomiony przez ludność prawosławną w miejscowościach, gdzie władze państwowe nie zgodziły się na otwarcie cerkwi; w większości mieściły się w prywatnych domach, niektóre to kaplice cmentarne użytkowane de facto jako parafialne bez oficjalnej rejestracji placówki; lista zniszczonych cerkwi nie musi być kompletna

Media użyte na tej stronie

Chmielek - kościół - krzyż na terenie kościoła (01).jpg
(c) Przemysław Czopor, CC BY 3.0
Kościół WNMP w Chmielku, powiat biłgorajski. Prawosławny krzyż wotywny, który pozostał z czasów, gdy na miejscu kościoła znajdowała się cerkiew