Cerkiew Podwyższenia Krzyża Świętego w Jałówce

Cerkiew Podwyższenia Krzyża Świętego

A-69 z dnia 20.07.2002.
cerkiew parafialna
Cerkiew po remoncie, po prawej widoczna kaplica-dzwonnica
Państwo	Polska
Województwo	podlaskie
Miejscowość	Jałówka
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny
Diecezja	białostocko-gdańska
Wezwanie	Podwyższenia Krzyża Świętego
Wspomnienie liturgiczne	14/27 września
Historia Data rozpoczęcia budowy 1958 Data zakończenia budowy 1966 Data poświęcenia 16 maja 1982 Aktualne przeznaczenie czynna świątynia prawosławna
Dane świątyni Architekt Aleksander Grygorowicz Świątynia • materiał bud. • cegła Kopuła • liczba kopuł 1 Liczba ikonostasów 1 Dzwonnica • typ dzwonnicy wolnostojąca, murowana, 3-dzwonowa (kaplica pomocnicza)
Położenie na mapie gminy Michałowo Jałówka, cerkiew Podwyższenia Krzyża Świętego
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Jałówka, cerkiew Podwyższenia Krzyża Świętego
Położenie na mapie województwa podlaskiego Jałówka, cerkiew Podwyższenia Krzyża Świętego
Położenie na mapie powiatu białostockiego Jałówka, cerkiew Podwyższenia Krzyża Świętego
53°00′14,8″N 23°54′24,6″E/53,004111 23,906833

Cerkiew pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego – prawosławna cerkiew parafialna w Jałówce. Należy do dekanatu Gródek diecezji białostocko-gdańskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.

Opis

Świątynia mieści się w pobliżu Rynku, przy ulicy Lipowej.

Cerkiew przed remontem

Cerkiew zbudowano w latach 1958–1966 według projektu prof. Aleksandra Grygorowicza, w miejscu poprzedniej, spalonej w 1941 w czasie działań wojennych. Pierwsze nabożeństwo odprawiono 14 listopada 1966. Konsekracji świątyni dokonał 16 maja 1982 arcybiskup białostocki i gdański Sawa.

Cerkiew architektonicznie nawiązuje do wzorów dawnej sztuki bizantyjskiej. Jest to budowla murowana, centralna (tetrakonchos), w kształcie rotundy z apsydami, zwieńczona przeszkloną kopułą, wspartą na czterech profilowanych filarach. Ściany wewnątrz zostały ozdobione polichromią autorstwa Józefa Łotowskiego i Jarosława Wiszenki. Witraże w czterech głównych oknach cerkwi zostały zaprojektowane przez Aleksandra Grygorowicza i wykonane w pracowni Adama Gołembowskiego z Poznania. Ikonostas sprowadzono z nieistniejącej obecnie cerkwi św. Jerzego w Suwałkach.

Obok cerkwi znajduje się dzwonnica (będąca jednocześnie kaplicą pomocniczą) oraz cmentarz. Posesja jest ogrodzona kamiennym murem (z bramą i furtką), zaprojektowanym przez ks. Eugeniusza Konachowicza.

Cerkiew, kaplicę-dzwonnicę, cmentarz cerkiewny i ogrodzenie wpisano 20 lipca 2002 do rejestru zabytków pod nr A-69^[1].

W latach 2008–2011 dokonano zewnętrznego remontu świątyni, m.in. wymieniono krzyż na kopule oraz blaszane pokrycie kopuły i zadaszenia, wykonano orynnowanie, a także przemalowano elewację na kolor biały.

Przypisy

Bibliografia

• Wiadomości Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego nr 7–8/2013, Wydanie Warszawskiej Metropolii Prawosławnej, ISSN 0239-4499, ss. 1, 22–23.
• Kalendarz Prawosławny 2021, Wydanie Warszawskiej Metropolii Prawosławnej, ISSN 1425-2171, ss. 143–146, 223.

Linki zewnętrzne

• Polska Niezwykła. Jałówka. Zabytkowa cerkiew pw. Podwyższenia Krzyża Pańskiego