Cesarstwo Wielkiej Japonii
| 1890–1947 | |||||
| |||||
| Hymn: (Panowanie Jego Cesarskiej Mości) | |||||
.svg) | |||||
| Konstytucja | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Język urzędowy | |||||
| Stolica | |||||
| Ustrój polityczny | monarchia konstytucyjna (1890–1940, 1945–1947)[1], | ||||
| Typ państwa | |||||
| Pierwszy władca | Cesarz Mutsuhito (Meiji) | ||||
| Ostatni władca | Cesarz Hirohito (Shōwa) | ||||
| Szef rządu | premier Shigeru Yoshida | ||||
| Powierzchnia • całkowita |
| ||||
| Data likwidacji | 2 maja 1947 | ||||
| Religia dominująca | |||||
Cesarstwo Wielkiej Japonii (jap. dawna pisownia: 大日本帝國, obecna: 大日本帝国 Dai-Nippon Teikoku; Dai-Nihon Teikoku) – oficjalna nazwa państwa japońskiego w okresie od 29 listopada 1890 do 2 maja 1947 roku.
Pierwsza konstytucja
Nazwa Dai-Nippon Teikoku została użyta w tytule konstytucji Meiji przyjętej w 1889 roku (weszła w życie rok później), a której pełna nazwa to: 大日本帝国憲法 Dai-Nippon Teikoku Kenpō[3][4].
Była to pierwsza konstytucja Japonii i jednocześnie pierwsza nowoczesna konstytucja w Azji. Przy jej tworzeniu skorzystano ze wzorów europejskich, ale przystosowano je do japońskich realiów i tradycji. Podstawą stała się konstytucja Prus z 1850 roku, gdyż podkreślano w niej pozycję monarchy, co było oczywiste dla Japończyków widzących „boskiego i nietykalnego” cesarza ponad wszystkim. Tylko „wieczny cesarz z nieprzerwanej od tysięcy pokoleń linii dynastycznej”, pochodzącej od bogini słońca Amaterasu, mógł stać na czele wielkiej japońskiej rodziny[5].
Godło i herb
Złota, podwójna chryzantema o 16 płatkach (i kolejnych 16, widocznych na zewnętrznej krawędzi), symbol (kamon, herb, 菊の御紋 Kiku no Gomon) cesarza i rodziny cesarskiej (załączona w infoboksie) jest zwyczajowym, a nie oficjalnym godłem państwa[6].
Na konferencji dotyczącej doskonalenia międzynarodowego systemu transportowego (Paris Conference on Passports & Customs Formalities and Through Tickets), która została zorganizowana przez Ligę Narodów w Paryżu w 1920 roku, przyjęto ujednolicony na szczeblu międzynarodowym styl umieszczania godła narodowego na środku przedniej okładki paszportu (zeszytowego). Ze względu na to, że Japonia nie posiadała godła państwowego, wprowadzono w 1926 roku uproszczony wzór pojedynczej chryzantemy, bez zewnętrznej krawędzi[6].
Opis
Gwałtowna industrializacja i militaryzacja kraju doprowadziły do uzyskania przez Japonię pozycji mocarstwa. Wynikiem prowadzonej przez państwo polityki ekspansjonizmu i kolonializmu był udział Japonii w licznych wojnach: I wojnie chińsko–japońskiej (1894–1895), wojnie rosyjsko–japońskiej (1904–1905), I wojnie światowej (1915–1918), II wojnie chińsko-japońskiej (1937–1945) oraz II wojnie światowej (1941–1945). Doprowadziły one do powstania rozległego imperium liczącego u szczytu swojej potęgi ponad 7,4 mln km²[2], obejmującego, poza Wyspami Japońskimi, znaczne obszary w Chinach, Azji Południowo-Wschodniej i Oceanii. W 1940 roku do władzy doszło skrajnie prawicowe Stowarzyszenie Wspierania Władzy Cesarskiej (Taisei-yokusankai, 1940–1945), co nasiliło japoński imperializm.
Udział w II wojnie światowej, który początkowo umożliwiał Japonii znaczną ekspansję terytorialną, ostatecznie zakończył się upadkiem imperium i trwającą siedem lat okupacją kraju przez wojska amerykańskie.
W dniu 3 maja 1947 roku weszła w życie nowa Konstytucja Japonii (日本国憲法 Nihon-koku Kenpō lub Nippon-koku Kenpō), ustawa zasadnicza zwana także Konstytucją Shōwa (昭和憲法 Shōwa-kenpō).
Japońskie posiadłości i terytoria zależne w latach 1872–1945
Azja Wschodnia
- Wyspy Riukiu (1872–1945; 1972-)
- Wyspy Kurylskie (1875–1945)
- Port Arthur (1894–1895; 1905–1945)
- Formoza (1895–1945)
- Korea (1910–1945)
- Karafuto (Sachalin; część południowa: 1905–1945; część północna: 1920–1925)
- Kiauczou (1914–1920; 1938–1945)
- Kazan Rettō (1891–1945; 1968-)
- Mandżukuo (1931–1945)
- Mengjiang (1936–1945)
- Strefa Kolei Południowomandżurskiej (1905–1935)
- Tiencin (1895–1945)
- Weihai (1895–1898)
- wschodnie Chiny (1937–1945)
- Hongkong (1941–1945)
Azja Południowo-Wschodnia
- Andamany i Nikobary (1942–1945)
- Birma (1942–1945)
- Borneo Północne (1942–1945)
- Brunei (1942–1945)
- Filipiny (1942–1945)
- Holenderskie Indie Wschodnie (1942–1945)
- Kambodża (1941–1945)
- Laos (1941–1945)
- Malaje (1942–1945)
- Nowa Gwinea Australijska (1942–1944)
- Papua (1942–1943)
- Sarawak (1941–1945)
- Singapur (1942–1945)
- Tajlandia (1940–1945)
- Timor Portugalski (1942–1945)
- Wietnam (1940–1945)
- Wyspa Bożego Narodzenia (1942–1945)
- Wyspy Paracelskie (1939–1944)
- Wyspy Spratly (1941–1945)
Wyspy Oceanu Spokojnego
- Attu i Kiska (1942–1943)
- Banaba (1942–1945)
- Guam (1941–1944)
- Karoliny (1914–1944)
- Mariany Północne (1914–1944)
- Nauru (1942–1945)
- Ogasawara (1876–1945; 1968-)
- Palau (1914–1944)
- Wake (1941–1945)
- Wyspy Gilberta (1941–1943)
- Wyspy Marshalla (1914–1944)
- Wyspy Salomona (1942–1943)
Przypisy
- ↑ Chronological table 5 1 December 1946 – 23 June 1947. National Diet Library. [dostęp 2020-08-14]. (ang.).
- ↑ a b To Rule the Earth.... Internet Archive: Wayback Machine. [dostęp 2011-03-26]. (ang.).
- ↑ 大日本帝国憲法 (Dai-Nippon Teikoku Kenpō). National Diet Library, 2004. [dostęp 2017-12-30]. (jap.).
- ↑ Izuru Shimura: 広辞苑. Tokyo: Iwanami Shoten, 1980, s. 1345.
- ↑ Ewa Pałasz-Rutkowska, Katarzyna Starecka: Japonia. Warszawa: Trio, 2004, s. 46, 47. ISBN 83-88542-84-2.
- ↑ a b 外交史料 Q&A パスポート関係. Ministry of Foreign Affairs of Japan. [dostęp 2022-11-03]. (jap.).
Bibliografia
- Japanese Empire. Far East Prisoners of War Memorial Church. [dostęp 2011-03-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-02-27)]. (ang.).
- Index of Colonies and Dependencies – Japan. World Statesmen. [dostęp 2011-03-26]. (ang.).
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
.svg)
Variant version of a flag of Japan, used between January 27, 1870 and August 13, 1999 (aspect ratio 7:10).
.svg)
.svg)
.svg)
Bundesflagge und Handelsflagge des Norddeutschen Bundes (1866-1871) und Reichsflagge des Deutschen Reiches (1871-1918)
Bundesflagge und Handelsflagge des Norddeutschen Bundes (1866-1871) und Reichsflagge des Deutschen Reiches (1871-1918)
.svg)
Autor: F l a n k e r, Licencja: CC BY-SA 2.5
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
The Display of Imperial Japanese Decorations, woodblock print
It is The ukiyoe "憲法発布略図"（Meiji Constitution promulgation)
.svg)
Imperio Portugués
Kimigayo (君が代), the Japanese National Anthem, as performed in 1930 by the Toyama Army School Military Band.
Variant version of a flag of Japan, used between January 27, 1870 and August 13, 1999 (aspect ratio 7:10).
Meiji Constitution (page 4)
.svg)
Autor: Srg36, Licencja: CC BY-SA 3.0
Flag of the Russian Empire for private use (1914-1917).
Autor: Ningyou., Licencja: CC-BY-SA-3.0
Flag with the cross of Burgundy (saltire). Also named Cross of Burgundy flag. It was used in the Catholic Monarchy and in its viceroyalties such as New Spain and Peru. It was also used by Spain as a military or king flag. Used by the Carlist movement.
Autor: Milenioscuro, Licencja: CC BY-SA 3.0
Japanese Empire.