Charbielin (województwo opolskie)

Charbielin
	wieś
	(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 4.0; kościół pw. św. Jana Chrzciciela
Państwo	Polska
Województwo	opolskie
Powiat	nyski
Gmina	Głuchołazy
Liczba ludności	843
Strefa numeracyjna	77
Kod pocztowy	48-340
Tablice rejestracyjne	ONY
SIMC	0494670
	Położenie na mapie gminy Głuchołazy Charbielin
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Charbielin
	Położenie na mapie województwa opolskiego Charbielin
	Położenie na mapie powiatu nyskiego Charbielin
	50°20′25″N 17°25′56″E/50,340278 17,432222

Charbielin (daw. Ludwików, niem. Ludwigsdorf) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie nyskim, w gminie Głuchołazy^[3]. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi nyskiej. Położona jest na pograniczu Gór Opawskich i Obniżenia Prudnickiego, będącego częścią Niziny Śląskiej. Przepływa przez nią rzeka Prudnik.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa opolskiego.

Według danych na 2011 wieś była zamieszkana przez 843 osoby^[1].

Geografia

Położenie

Wieś jest położona w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, około 6 km od granicy z Czechami, częściowo na Obniżeniu Prudnickim, w granicach otuliny Parku Krajobrazowego Góry Opawskie, tuż przy granicy gminy Głuchołazy z gminą Prudnik. Należy do Euroregionu Pradziad^[4]. Przez granice administracyjne wsi przepływa rzeka Prudnik, która swoje źródła w pobliskim Konradowie. Leży na wysokości 313–320 m n.p.m. Typowa wieś typu ulicowego.

Do sołectwa Charbielin należy osada Osiedle Pionierów.

Środowisko naturalne

W Charbielinie panuje klimat umiarkowany ciepły. Średnia temperatura roczna wynosi +7,7 °C. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Charbielina wynoszą 624 mm. Dominują wiatry zachodnie^[5].

Historia

(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 4.0

Pomnik ofiar I wojny światowej

Po raz pierwszy wieś wzmiankowana była w dokumencie z roku 1263 jako villa Ludvigi, a potem w 1268 jako Ludwigsdorff (wieś Ludwika). Przypuszczalnie założona została w czasie kolonizacji tych terenów przez biskupa wrocławskiego Tomasza II, być może w miejscu dawnej przesieki sudeckiej. Nie jest jednak wykluczone, że wieś mogli założyć Morawianie, do których należały wówczas tereny dzisiejszego Prudnika.

Charbielin do XIX wieku, dzielił się na trzy części: rycerską, królewską i biskupią. Do roku 1506 wieś należała do parafii Nowy Las, co podobno miało być konsekwencją zniszczenia tutejszego kościoła przez husytów w drodze z Prudnika do Głuchołaz w roku 1428. Wieś wielokrotnie była grabiona i niszczona również podczas kolejnych wojen, w tym głównie wojny trzydziestoletniej i pierwszej wojny śląskiej w latach 1741–1742. Z zachowanych dokumentów wynika, że w Charbielinie zimą roku 1683-1684 kwaterowała część oddziałów księcia Lubomirskiego, które właśnie tędy powracały po odsieczy wiedeńskiej.

Szkoła powszechna istniała we wsi już w roku 1709. Przed II wojną światową w Charbielinie były: 3 gospody, kasa oszczędnościowa i cegielnia.

W styczniu 1945 przez wieś przebiegał szlak tzw. marszu śmierci, czyli pieszej ewakuacji więźniów KL Auschwitz. W okolicy Charbielina wielu więźniów straciło życie, 11 jest pochowanych w zbiorowej mogile na miejscowym cmentarzu parafialnym.

Wiosną 1945 rejon Charbielina stał się miejscem zaciętych walk. W celu wzmocnienia broniących się tam wojsk niemieckich, do walk na północ od podnóża Sudetów aż poza linię Białej Głuchołaskiej, wprowadzono oddział zaporowy. Zgromadzonymi dodatkowo siłami obsadzono rubież wzdłuż drogi: Nysa – Hajduki Nyskie – Stary Las- Charbielin-Czapka (wzgórze na wschód od Głuchołaz). W trakcie późniejszych walk udało im się m.in. między Charbielinem a Wierzbcem rozbić 12 rosyjskich czołgów. Oddziały Armii Czerwonej zajęły Charbielin w trzeciej dekadzie marca 1945 i ukształtowana wówczas linia frontu, między Charbielinem a Głuchołazami, przebiegała do początku maja (końca wojny).

Przybyli tutaj w maju i czerwcu pierwsi polscy repatrianci, często ulegali wypadkom na skutek wybuchu niewypałów. Rejon Charbielina był bowiem częścią szerokiego pasa pól minowych, które broniły od południa twierdzę Nysa.

W latach 1945–1950 Charbielin należał do województwa śląskiego, a od 1950 do województwa opolskiego.

W latach 70. XX wieku wybudowano w Charbielinie nowe osiedle mieszkaniowe, przeznaczone głównie dla pracowników tamtejszego PGR-u.

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są^[6]:

kościół filialny pw. Ścięcia św. Jana Chrzciciela. Wzmiankowany w 1302 r. Przebudowany na przełomie XV/XVI w., z tej świątyni zachowały się być może fragmenty murów przyziemia. Obecny wzniesiony w 1780 r., spalony w czasie działań wojennych w 1945 r. odbudowany w 1958 r., barokowo-klasycystyczny o zatartych cechach stylowych na zewnątrz. W 2000 r. przystąpiono do remontu 10-metrowej wieży kościelnej, której przyziemie pochodzi z przełomu XV/XVI w.
zbiorowa mogiła ofiar hitlerowskich, na cmentarzu rzymskokatolickim

inne zabytki:

pomnik wybudowany po I wojnie światowej z nazwiskami mieszkańców wsi poległych podczas tej wojny, znajdujący się na środku przykościelnego cmentarza.

Gospodarka

Wieś ma charakter rolniczo-mieszkaniowy i turystyczno-wypoczynkowy. We wsi funkcjonują: warsztat samochodowy, budowlany, stolarskie, rzeźnia i piekarnia, dwa sklepy spożywcze, bar i pizzeria. Działają Ludowy Zespół Sportowy, Ochotnicza Straż Pożarna, Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Charbielin.

Galeria

(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 4.0
Wjazd do Charbielina od strony Nowego Lasu
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 4.0
Szkoła podstawowa
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 4.0
Cmentarz
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 4.0
Kaplica

Przypisy

↑ ^a ^b GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-09-23].
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 139 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
↑ Mapa interaktywna, emapy.com [dostęp 2020-10-28] .
↑ Klimat: Charbielin: Klimatogram, wykres temperatury, tabela klimatu – Climate-Data.org, pl.climate-data.org [dostęp 2020-10-28] .
↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. opolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 60. [dostęp 2012-12-20].

Linki zewnętrzne

Strona gminy o wsi. glucholazy.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-11-29)].

[GUS-1] GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-09-23].

[poczta-2] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 139 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[R2013-3] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).

[4] Mapa interaktywna, emapy.com [dostęp 2020-10-28] .

[5] Klimat: Charbielin: Klimatogram, wykres temperatury, tabela klimatu – Climate-Data.org, pl.climate-data.org [dostęp 2020-10-28] .

[6] Rejestr zabytków nieruchomych woj. opolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 60. [dostęp 2012-12-20].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Miasto	Głuchołazy
Wsie	Biskupów Bodzanów Burgrabice Charbielin Gierałcice Jarnołtówek Konradów Markowice Nowy Las Nowy Świętów Podlesie Pokrzywna Polski Świętów Sławniowice Stary Las Sucha Kamienica Wilamowice Nyskie
Osady	Osiedle Pasterówka Osiedle Pionierów
Integralne części wsi	Dłużnica Gęstwina Kletnik Komorów Kolonia Kaszubska Łączki Przesieki Rudawa Skowronków Starowice

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne