Charbielin (województwo opolskie)

Charbielin
wieś
Ilustracja
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 4.0

kościół pw. św. Jana Chrzciciela
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

nyski

Gmina

Głuchołazy

Liczba ludności 

843[1]

Strefa numeracyjna

77

Kod pocztowy

48-340[2]

Tablice rejestracyjne

ONY

SIMC

0494670

Położenie na mapie gminy Głuchołazy
Mapa konturowa gminy Głuchołazy, po prawej znajduje się punkt z opisem „Charbielin”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Charbielin”
Położenie na mapie powiatu nyskiego
Mapa konturowa powiatu nyskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Charbielin”
Ziemia50°20′25″N 17°25′56″E/50,340278 17,432222

Charbielin (daw. Ludwików, niem. Ludwigsdorf) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie nyskim, w gminie Głuchołazy[3]. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi nyskiej. Położona jest na pograniczu Gór Opawskich i Obniżenia Prudnickiego, będącego częścią Niziny Śląskiej. Przepływa przez nią rzeka Prudnik.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa opolskiego.

Według danych na 2011 wieś była zamieszkana przez 843 osoby[1].

Geografia

Położenie

Wieś jest położona w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, około 6 km od granicy z Czechami, częściowo na Obniżeniu Prudnickim, w granicach otuliny Parku Krajobrazowego Góry Opawskie, tuż przy granicy gminy Głuchołazy z gminą Prudnik. Należy do Euroregionu Pradziad[4]. Przez granice administracyjne wsi przepływa rzeka Prudnik, która swoje źródła w pobliskim Konradowie. Leży na wysokości 313–320 m n.p.m. Typowa wieś typu ulicowego.

Do sołectwa Charbielin należy osada Osiedle Pionierów.

Środowisko naturalne

W Charbielinie panuje klimat umiarkowany ciepły. Średnia temperatura roczna wynosi +7,7 °C. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Charbielina wynoszą 624 mm. Dominują wiatry zachodnie[5].

Historia

(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 4.0
Pomnik ofiar I wojny światowej

Po raz pierwszy wieś wzmiankowana była w dokumencie z roku 1263 jako villa Ludvigi, a potem w 1268 jako Ludwigsdorff (wieś Ludwika). Przypuszczalnie założona została w czasie kolonizacji tych terenów przez biskupa wrocławskiego Tomasza II, być może w miejscu dawnej przesieki sudeckiej. Nie jest jednak wykluczone, że wieś mogli założyć Morawianie, do których należały wówczas tereny dzisiejszego Prudnika.

Charbielin do XIX wieku, dzielił się na trzy części: rycerską, królewską i biskupią. Do roku 1506 wieś należała do parafii Nowy Las, co podobno miało być konsekwencją zniszczenia tutejszego kościoła przez husytów w drodze z Prudnika do Głuchołaz w roku 1428. Wieś wielokrotnie była grabiona i niszczona również podczas kolejnych wojen, w tym głównie wojny trzydziestoletniej i pierwszej wojny śląskiej w latach 1741–1742. Z zachowanych dokumentów wynika, że w Charbielinie zimą roku 1683-1684 kwaterowała część oddziałów księcia Lubomirskiego, które właśnie tędy powracały po odsieczy wiedeńskiej.

Szkoła powszechna istniała we wsi już w roku 1709. Przed II wojną światową w Charbielinie były: 3 gospody, kasa oszczędnościowa i cegielnia.

W styczniu 1945 przez wieś przebiegał szlak tzw. marszu śmierci, czyli pieszej ewakuacji więźniów KL Auschwitz. W okolicy Charbielina wielu więźniów straciło życie, 11 jest pochowanych w zbiorowej mogile na miejscowym cmentarzu parafialnym.

Wiosną 1945 rejon Charbielina stał się miejscem zaciętych walk. W celu wzmocnienia broniących się tam wojsk niemieckich, do walk na północ od podnóża Sudetów aż poza linię Białej Głuchołaskiej, wprowadzono oddział zaporowy. Zgromadzonymi dodatkowo siłami obsadzono rubież wzdłuż drogi: Nysa – Hajduki Nyskie – Stary Las- Charbielin-Czapka (wzgórze na wschód od Głuchołaz). W trakcie późniejszych walk udało im się m.in. między Charbielinem a Wierzbcem rozbić 12 rosyjskich czołgów. Oddziały Armii Czerwonej zajęły Charbielin w trzeciej dekadzie marca 1945 i ukształtowana wówczas linia frontu, między Charbielinem a Głuchołazami, przebiegała do początku maja (końca wojny).

Przybyli tutaj w maju i czerwcu pierwsi polscy repatrianci, często ulegali wypadkom na skutek wybuchu niewypałów. Rejon Charbielina był bowiem częścią szerokiego pasa pól minowych, które broniły od południa twierdzę Nysa.

W latach 1945–1950 Charbielin należał do województwa śląskiego, a od 1950 do województwa opolskiego.

W latach 70. XX wieku wybudowano w Charbielinie nowe osiedle mieszkaniowe, przeznaczone głównie dla pracowników tamtejszego PGR-u.

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[6]:

  • kościół filialny pw. Ścięcia św. Jana Chrzciciela. Wzmiankowany w 1302 r. Przebudowany na przełomie XV/XVI w., z tej świątyni zachowały się być może fragmenty murów przyziemia. Obecny wzniesiony w 1780 r., spalony w czasie działań wojennych w 1945 r. odbudowany w 1958 r., barokowo-klasycystyczny o zatartych cechach stylowych na zewnątrz. W 2000 r. przystąpiono do remontu 10-metrowej wieży kościelnej, której przyziemie pochodzi z przełomu XV/XVI w.
  • zbiorowa mogiła ofiar hitlerowskich, na cmentarzu rzymskokatolickim

inne zabytki:

  • pomnik wybudowany po I wojnie światowej z nazwiskami mieszkańców wsi poległych podczas tej wojny, znajdujący się na środku przykościelnego cmentarza.

Gospodarka

Wieś ma charakter rolniczo-mieszkaniowy i turystyczno-wypoczynkowy. We wsi funkcjonują: warsztat samochodowy, budowlany, stolarskie, rzeźnia i piekarnia, dwa sklepy spożywcze, bar i pizzeria. Działają Ludowy Zespół Sportowy, Ochotnicza Straż Pożarna, Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Charbielin.

Galeria

Przypisy

  1. ↑ a b GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-09-23].
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 139 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  4. ↑ Mapa interaktywna, emapy.com [dostęp 2020-10-28].
  5. ↑ Klimat: Charbielin: Klimatogram, wykres temperatury, tabela klimatu – Climate-Data.org, pl.climate-data.org [dostęp 2020-10-28].
  6. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. opolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 60. [dostęp 2012-12-20].

Linki zewnętrzne

Gmina Głuchołazy
Miasto
Wsie
Osady
Integralne
części wsi

Herb gminy Głuchołazy

Media użyte na tej stronie

Opole Voivodeship location map.svg
Autor: Tymek1988, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Opole Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.2778 N
  • S: 49.942 N
  • W: 16.8461 E
  • E: 18.8073 E
2012-06 Charbielin 20.jpg
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 4.0
Charbielin - wieś w Polsce w opolskim, w powiecie nyskim, w gminie Głuchołazy.
2012-06 Charbielin 12.jpg
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 4.0
Charbielin - wieś w Polsce w opolskim, w powiecie nyskim, w gminie Głuchołazy.
2012-06 Charbielin 01.jpg
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 4.0
Charbielin - wieś w Polsce w opolskim, w powiecie nyskim, w gminie Głuchołazy.
2012-06 Charbielin 13.jpg
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 4.0
Pomnik ofiar I wojny światowej w Charbielinie - wieś w Polsce w województwie opolskim.
2012-06 Charbielin 09.jpg
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 4.0
Charbielin 25 - rzymskokatolicki kościół filialny p.w. Ścięcia św. Jana Chrzciciela, 1780, 1958.
2012-06 Charbielin 10.jpg
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 4.0
Charbielin - wieś w Polsce w opolskim, w powiecie nyskim, w gminie Głuchołazy.
Nysa County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Nysa County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 50.68 N
  • S: 50.24 N
  • W: 16.88 E
  • E: 17.77 E
Głuchołazy (gmina) location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map of Głuchołazy (gmina0, Poland.