Charles Parsons

Charles Parsons
Data i miejsce urodzenia	13 czerwca 1854 Londyn
Data i miejsce śmierci	11 lutego 1931 Kingston
Zawód, zajęcie	inżynier wynalazca
Rodzice	William Parsons
Odznaczenia

Charles Algernon Parsons (ur. 13 czerwca 1854 w Londynie, zm. 11 lutego 1931 w Kingston na Jamajce) − brytyjski inżynier, wynalazca, najbardziej znany jako konstruktor turbiny parowej, nazwanej jego nazwiskiem. Laureat Medalu Copleya.

Życiorys

Charles Parsons był czwartym synem Williama Parsonsa, 3. hrabiego Rosse, znanego astronoma pochodzenia irlandzkiego. Po uzyskaniu podstaw edukacji dzięki domowym nauczycielom w rodzinnej posiadłości Birr Castle, w 1871 roku rozpoczął studia w Trinity College w Dublinie, by po dwóch latach przenieść się do St John’s College na Uniwersytecie Cambridge^[1]. Po uzyskaniu dyplomu z matematyki i mechaniki, w 1877 roku podjął pracę w firmie W. G. Armstrong w Elswick. Spędził tam cztery lata, rozwijając między innymi konstrukcje maszyn parowych. Kolejną firmą w karierze Charlesa Parsonsa były zakłady Kitson & Co. w Leeds. Tam z kolei poświęcił się opracowywaniu projektów torped napędzanych silnikami rakietowymi.

W 1884 roku przystąpił jako wspólnik do firmy Clarke, Chapman & Co. w Gateshead. Został szefem działu elektrycznego, pracując nad konstrukcją generatora elektrycznego dla jednostek pływających. Wynalazek Parsonsa: turbogenerator współpracujący z turbiną parową, został opatentowany 23 kwietnia 1884 roku. Cztery lata później opuścił spółkę, zakładając w 1889 roku swą własną firmę, C. A. Parsons & Co., produkującą turbogeneratory dla elektrowni w Newcastle upon Tyne. Dotychczasowe patenty pozostały własnością Clarke, Chapman & Co. (Parsons odkupił je w 1894 roku), więc swe prace nad turbinami musiał zaczynać od początku.

Po kilku latach eksperymentów kolejna firma, Parsons Steam Marine Turbine Company, zbudowała w 1894 roku eksperymentalny jacht "Turbinia"^[2], napędzany turbinami parowymi. Pierwsze próby nie przyniosły spodziewanych efektów, głównie na skutek problemów z nieznanym wówczas zjawiskiem kawitacji. Po zmianach układu napędu i rodzaju śrub, jacht osiągnął prędkość ponad 34 węzłów. Spektakularna prezentacja możliwości jednostki podczas rewii morskiej z okazji diamentowego jubileuszu królowej Wiktorii na redzie Spithead 26 czerwca 1897 roku przyniosła firmie Parsonsa zamówienie na eksperymentalny niszczyciel o napędzie turbinowym, HMS "Viper", który wszedł do służby w 1900 roku. Rok później zbudowano pierwszy statek cywilny z nowym napędem, TS "King Edward".

Poza mechaniką, Charles Parsons przejawiał również zainteresowanie optyką. Posiadał znaczące udziały w dwóch przedsiębiorstwach tej branży: londyńskim Ross Ltd. oraz produkującą teleskopy Howard Grubb & Sons w Newcastle.

Osiągnięcia Charlesa Parsonsa przyniosły mu uznanie: w 1898 roku został członkiem Royal Society, w 1911 roku otrzymał szlachectwo, zaś w 1927 został odznaczony Orderem Zasługi. Zmarł 11 lutego 1931 roku na pokładzie statku "Duchess of Richmond" w porcie w Kingston na Jamajce. Jego przedsiębiorstwo, Parsons Steam Marine Turbine, przetrwało do dziś jako część koncernu Siemens AG.

Przypisy

Bibliografia

• Parsons, the Hon. Charles Algernon (ang.). A Cambridge Alumni Database. [dostęp 2016-12-06].
• Lance Day, Alan McNeil: Biographical Dictionary of the History of Technology. Londyn: 1996. ISBN 0-203-20131-0. (ang.)