Chiropraktyka

Chiropraktyk wykonujący zabieg na piersiowym odcinku kręgosłupa

Chiropraktykapseudonaukowa[1][2][3][4] dziedzina medycyny niekonwencjonalnej, utożsamiana z kręgarstwem. Rodzaj terapii manualnej opartej na diagnozie, leczeniu oraz zapobieganiu mechanicznym zaburzeniom i dysfunkcjom narządu ruchu. W szczególności skupiona na manipulacji kręgosłupa, gdyż według pierwotnych hipotez chiropraktycznych schorzenia układu ruchu mogą wpływać na ogólne zdrowie organizmu poprzez system nerwowy[5]. Skuteczność działania chiropraktyki nie jest potwierdzona żadnymi dowodami, a przeglądy systematyczne nie potwierdzają skuteczności, z możliwym wyjątkiem przy leczeniu bólu pleców. Podczas oceny stwierdzono, że manipulacje kręgosłupa są bezskutecznie w leczeniu jakichkolwiek dolegliwości[6]. Często praktyka ta jest powiązana z od lekkich do średnich skutków ubocznych z rzadkimi przypadkami ciężkich i śmiertelnych przypadków[7].

Chiropraktyka została stworzona pod koniec XIX w. w Stanach Zjednoczonych przez Daniela Davida Palmera[8] który utrzymywał, że wiedzę o niej otrzymał z zaświatów od nieżyjącego od 50 lat lekarza[9].

Efektywność

Współcześnie, chiropraktycy w swojej pracy stosują szeroką gamę technik, jak mobilizacje lub manipulacje stawów i tkanek miękkich a także fizyko- i kinezyterapię oraz poradnictwo profilaktyczne[10][11]. Większość ludzi szukających pomocy u chiropraktyków cierpi na bóle pleców[12], a koszty terapii chiropraktycznej i komplementarnej są często niższe w porównaniu z medycyną konwencjonalną[13][14][15].

Efektywność w terapii przewlekłego lub ostrego bólu krzyża jest niejasna: meta-analizy badań wskazują na brak lub niedużą skuteczność metody – podobnie jest w wypadku innych, standardowo stosowanych interwencji[16][17][18][19]. Być może za obserwowany efekt leczniczy odpowiada głównie działanie placebo, naturalna remisja[18] lub hipoalgezja (zmniejszenie wrażliwości na ból)[20].

Bardzo mała ilość dowodów nie pozwala określić czy metoda jest skuteczna w wypadku bólu karku[21] lub innych dolegliwości, jak ból głowy, kolka niemowlęca, astma oskrzelowa, alergia czy bolesne miesiączkowanie[22].

Bezpieczeństwo

Leczenie chiropraktyczne jest ogólnie bezpieczne jeśli zabiegi wykonane są umiejętnie i dokładnie. Manipulacja kręgosłupa jest relatywnie bezpieczna, jednak jak w przypadku innych terapii, istnieją przeciwwskazania i mogą wystąpić skutki uboczne[23], wliczając złamanie karku skutkujące paraliżem czterokończynowym i zgonem[24].

Edukacja chiropraktyczna

Kryteria edukacyjne i struktura programów chiropraktyczych oferowanych w szkołach na świecie regulowane są przez wytyczne Międzynarodowej Organizacji Zdrowia (WHO) z 2005 roku[25]. Organizacja The European Council On Chiropractic Education zajmuje się akredytacją placówek edukujących chiropraktyków w Europie. Placówki te znajdują się w Danii, Francji, Wielkiej Brytanii i Hiszpanii[26]. Akredytowani chiropraktycy praktykujący w krajach Unii Europejskiej zrzeszeni są w European Chiropractor’s Union (ECU), założonej w 1932 roku w Londynie. Obecnie członkami ECU jest 20 krajów[27].

Przypisy

  1. E. (Edzard) Ernst, Trick or treatment? : Alternative medicine on trial, London: Bantam Press, 2008, ISBN 978-0-593-06129-9, OCLC 190777228 [dostęp 2020-11-15].
  2. Science and Chiropractic – Science-Based Medicine, sciencebasedmedicine.org [dostęp 2020-11-15] (ang.).
  3. Sven Ove Hansson, Science denial as a form of pseudoscience, „Studies in History and Philosophy of Science”, 63, 2017, s. 39–47, DOI10.1016/j.shpsa.2017.05.002, ISSN 0039-3681, PMID28629651 [dostęp 2020-11-15].
  4. Cracking Down on Chiropractic Pseudoscience – Science-Based Medicine, sciencebasedmedicine.org [dostęp 2020-11-15] (ang.).
  5. CF. Nelson, DJ. Lawrence, JJ. Triano, G. Bronfort i inni. Chiropractic as spine care: a model for the profession. „Chiropr Osteopat”. 13, s. 9, Jul 2005. DOI: 10.1186/1746-1340-13-9. PMID: 16000175. 
  6. Edzard Ernst, Chiropractic: a critical evaluation, „Journal of Pain and Symptom Management”, 35 (5), 2008, s. 544–562, DOI10.1016/j.jpainsymman.2007.07.004, ISSN 0885-3924, PMID18280103 [dostęp 2020-11-15].
  7. E. Ernst, Adverse effects of spinal manipulation: a systematic review, „Journal of the Royal Society of Medicine”, 100 (7), 2007, s. 330–338, DOI10.1177/014107680710000716, ISSN 0141-0768, PMID17606755, PMCIDPMC1905885 [dostęp 2020-11-15].
  8. S.C. Martin, Chiropractic and the social context of medical technology, 1895-1925, „Technology and Culture”, 34 (4), 1993, s. 808–834, ISSN 0040-165X, PMID11623404 [dostęp 2020-11-15].
  9. Chiropractic treatment, a $15-billion industry, has its roots in a ghost story - Los Angeles Times, web.archive.org, 19 lipca 2020 [dostęp 2020-11-15] [zarchiwizowane z adresu 2020-07-19].
  10. B. Trybulec, M. Chwastowski. Chiropraktyka w leczeniu w zespołach bólowych dolnego odcinka kręgosłupa. „Rehabilitacja w Praktyce”. 2/2008. s. 22-24. 
  11. TJ Kaptchuk, DM Eisenberg. Chiropractic: origins, controversies, and contributions. „Arch Intern Med”. 158 (20), s. 2215–24, 1998. PMID: 9818801. 
  12. Dana J Lawrence, William C Meeker, Chiropractic and CAM utilization: a descriptive review, „Chiropractic & Osteopathy”, 15 (2), 2007, DOI10.1186/1746-1340-15-2, PMID17241465, PMCIDPMC1784103.
  13. Legoretta AP, Metz RD, Nelson CF, Ray S, Chernicoff HO, DiNubile NA: Comparative analysis of individuals with and without chiropractic coverage. Arch Intern Med 2004, 164:1985-1992.
  14. Arcury TA, Preisser JS, Gesler WM, Sherman JE: Complementary and alternative medicine use among rural residents in western North Carolina. Compl Health Practice Rev 2004, 9:93-102
  15. Lind BK, Lafferty WE, Tyree PT, Sherman KJ, Deyo RA, Cherkin DC: The role of alternative medical providers for the outpatient treatment of insured patients with back pain. Spine 2005, 30:1454-1459.
  16. SM Rubinstein, M van Middelkoop, WJ Assendelft, MR de Boer i inni. Spinal manipulative therapy for chronic low-back pain.. „Cochrane Database Syst Rev.”. 16 (2), s. CD008112, 2011. DOI: 10.1002/14651858.CD008112.pub2. PMID: 21328304. 
  17. Sidney M. Rubinstein i inni, Spinal manipulative therapy for acute low back pain: an update of the cochrane review, „Spine”, 38 (3), 2013, E158–E177, DOI10.1097/BRS.0b013e31827dd89d, ISSN 0362-2436.
  18. a b J. Michael Menke, Do manual therapies help low back pain? A comparative effectiveness meta-analysis, „Spine”, 39 (7), 2014, E463–E472, DOI10.1097/BRS.0000000000000230, ISSN 0362-2436.
  19. Neil M. Paige i inni, Association of spinal manipulative therapy with clinical benefit and harm for acute low back pain, „Journal of the American Medical Association”, 317 (14), 2017, s. 1451–1460, DOI10.1001/jama.2017.3086, ISSN 0098-7484, PMID28399251, PMCIDPMC5470352.
  20. Rogelio A Coronado i inni, Changes in pain sensitivity following spinal manipulation: a systematic review and meta-analysis, „Journal of electromyography and kinesiology: official journal of the International Society of Electrophysiological Kinesiology”, 22 (5), 2012, s. 752–767, DOI10.1016/j.jelekin.2011.12.013, ISSN 1050-6411, PMID22296867, PMCIDPMC3349049.
  21. Edzard Ernst, Chiropractic spinal manipulation for neck pain: a systematic review, „The Journal of Pain”, 4 (8), 2003, s. 417–421, DOI10.1067/S1526-5900(03)00735-1.
  22. E Ernst, P H Canter, A systematic review of systematic reviews of spinal manipulation, „Journal of the Royal Society of Medicine”, 99 (4), 2006, s. 192–196, DOI10.1177/014107680609900418, ISSN 0141-0768, PMCIDPMC1420782.
  23. World Health Organization (2005). WHO guidelines on basic training and safety in chiropractic (PDF). ISBN 92-4-159371-7
  24. Man 'broke neck during chiropractor treatment', 11 listopada 2019 [dostęp 2019-11-28] (ang.).
  25. Traditional and Complementary Medicinehttp://www.who.int/medicines/areas/traditional/Chiro-Guidelines.pdf
  26. Institutions holding Accredited Status with the ECCE (ang.). The European Council On Chiropractic Education. [dostęp 2013-08-03].
  27. European Chiropractors' Union https://web.archive.org/web/20130815042428/http://chiropractic-ecu.org/default.asp

Star of life.svg Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Media użyte na tej stronie

Star of life.svg

The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.

Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.
Star of life caution.svg
Autor:
Oryginał:
Vector:
, Licencja: LGPL
The star of life overlaid with a caution symbol
Chiropractic spinal adjustment.jpg
Autor: Michael Dorausch from Venice, Licencja: CC BY-SA 2.0
Jim Dubel demonstrating adjustment protocals