Chlamydie

Chlamydie

Chlamydia trachomatis (brązowe) na podłożu McCoya
Systematyka
Domena	bakterie
Klasa	Chlamydiae
Rząd	Chlamydiales
Rodzina	Chlamydiaceae
Rodzaj	Chlamydie
Nazwa systematyczna
Chlamydiae

Chlamydie (łac. Chlamydiae) – rodzaj bakterii bezwzględnie wewnątrzkomórkowych. Bakterie te nie wytwarzają własnego ATP, lecz wymieniają swoje ADP na ATP gospodarza. Bakterie pokrewne riketsjom. W swojej błonie komórkowej zewnętrznej posiadają lipopolisacharyd (LPS), podobnie jak większość bakterii Gram-ujemnych, jednak w przeciwieństwie do nich nie posiadają w ścianie kwasu muraminowego oraz peptydoglikanu. Są zdolne do syntezy własnych białek dzięki posiadaniu rybosomów.

Istnieją trzy gatunki chlamydii patogennych dla ludzi:

1. C. trachomatis – przenoszona drogą płciową;
2. C. pneumoniae – przenoszona drogą kropelkową;
3. C. psittaci – przenoszona przez kontakt z chorym ptactwem (psitakoza /papuzica/ - gdy dojdzie do przeniesienia z chorej papugi, ornitoza - gdy dojdzie do przeniesienia do innego ptaka);

Znana jest jedna Chlamydia chorobotwórcza dla koni:

1. C. pecorum

Pozostałe znane gatunki Chlamydia chorobotwórcze dla zwierząt:

1. C. felis
2. C. abortus
3. C. muridarum
4. C. caviae
5. C. suis

Cykl rozwojowy

Wszystkie bakterie z tej grupy mają podobny cykl reprodukcji. Ciałka elementarne (EB elementary bodies), malutkie komórki o średnicy około 300 nm. Zawierają nukleoid. Są to formy inwazyjne dla komórek, do których wnikają w wyniku fagocytozy. Po 6-8 godzinach przekształca się w ciałko pierwotne o rozmiarach od 0.5 do 1 μm, które pozbawione jest nukleoidu (pozostaje wodniczka) i błon powierzchniowych z komórki gospodarza. Wewnątrz znajduje się ciałko RB (reticulate body). W ciągu następnych 18-24 godzin ciałko powiększa się, a RB ulegają wielokrotnym podziałom. Otaczająca je wodniczka wypełnia się ciałkami wtrętowymi. Następnie ciałka są uwalniane poza komórkę i już jako ciałka EB zakażają kolejne komórki powtarzając cykl.

Chlamydie nie są zdolne do syntetyzowania ATP (fosforylacji), w związku z czym wykorzystują ATP zakażonego organizmu.

Patogeneza

Wytwarzają wiele białek szoku cieplnego.

Hodowla

Chlamydie są bakteriami bezwzględnie wewnątrzkomórkowymi i jako takie nie mogą być hodowane na podłożach bakteriologicznych. Natomiast mogą rosnąć w hodowlach komórkowych. Chlamydie można namnażać w zarodku kurzym oraz w różnych tkankach zwierzęcych czy w komórkach hodowli tkankowej.

Zakażenie hodowli wciąż pozostaje najbardziej czułym i swoistym sposobem wykrywania wszystkich gatunków Chlamydiae. Identyfikacja Chlamydiae w hodowli opiera się na wykryciu obecności ciałek wtrętowych. Ciałka wtrętowe, które łączą się z przeciwciałami swoistymi dla rodzaju Chlamydiae i przeciwciałami przeciwko C. trachomatis świadczą o zakażeniu C. trachomatis. Ciałka wtrętowe niełączące się z przeciwciałami przeciwko C. trachomatis oznaczają zakażenie albo przez C. psittaci, albo przez C. pneumoniae. Dotychczas nie opracowano żadnej metody pozwalającej rozróżnić te dwa drobnoustroje.

Przyczyny zakażenia

Bakterią zakazić się można poprzez kontakt seksualny: dopochwowy, oralny lub analny z osobą zakażoną. Istnieje również ryzyko zakażenia dziecka podczas porodu.

Zakażenie chlamydiowe u obu płci

Zapalenie odbytu występujące u osób uprawiających seks analny – objawia się wydzieliną śluzowo-ropną, często z domieszką krwi, oraz uczuciem pieczenia w okolicach odbytu.

Zapalenie gardła występuje u osób uprawiających seks oralny – ma przebieg bezobjawowy.

Zespół Reitera: występuje triada objawów: odczynowe zapalenie stawów, zapalenie spojówek, zapalenie cewki moczowej. Na skórze i błonach śluzowych mogą wystąpić łuszczycopodobne zmiany grudkowo-krostkowe.

Bibliografia

• "Mikrobiologia Lekarska" pod redakcją Marii Lucyny Zaremby i Jerzego Borowskiego.
• "Mikrobiologia i choroby zakaźne" pod redakcją Gabriela Virelli
• "Zarys klinicznej bakteriologii weterynaryjnej" redakcja naukowa Konrad Malicki, Marian Binek, wyd. SGGW, Warszawa 2004
• Chlamydioza: najczęstsza choroba weneryczna. Co trzeba o niej wiedzieć?