Chojna (gmina)

Chojna

gmina miejsko-wiejska
(c) Jan M, CC BY-SA 3.0 Ratusz w Chojnie
Herb
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
Powiat	gryfiński
TERC	3206033
Burmistrz	Barbara Rawecka (od 2018)
Powierzchnia	332,89 km²
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności	13 896[1]
• gęstość	41,8 os./km²
Urbanizacja	52,5%
Nr kierunkowy	91
Tablice rejestracyjne	ZGR
Adres urzędu: ul. Jagiellońska 4 74-500 Chojna
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw 23 Liczba miejscowości 43
Położenie na mapie powiatu
52°57′48″N 14°25′37″E/52,963333 14,426944
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej
Portal Polska

Chojna (w 1946 gmina Chojnice Odrzańskie^[2]) – gmina miejsko-wiejska w Polsce położona w środkowej części powiatu gryfińskiego. Siedzibą gminy jest miasto Chojna.

Sąsiednie gminy:

• Banie, Cedynia, Mieszkowice, Moryń, Trzcińsko-Zdrój i Widuchowa (powiat gryfiński)

Gmina graniczy także z Republiką Federalną Niemiec:

• powiat Uckermark (land Brandenburgia)

Do 31.12.1998 r. wchodziła w skład województwa szczecińskiego.

Miejsce w województwie (na 114 gmin):
powierzchnia 14., ludność 27.

Gmina stanowi 17,8% powierzchni powiatu.

Demografia

Dane z 31 grudnia 2011^[3]:

Gminę zamieszkuje 16,9% ludności powiatu.

• Piramida wieku mieszkańców gminy Chojna w 2014 roku^[1].

Przyroda i turystyka

Gmina leży na Pojezierzu Myśliborskim. Południowo-zachodnia część położona jest w granicach Cedyńskiego Parku Krajobrazowego, w którym znajdują się 3 rezerwaty: Dąbrowa Krzymowska, Olszyny Ostrowskie i Słoneczne Wzgórza. Przez gminę przepływa rzeka Rurzyca, dostępna dla kajaków od Trzcińska-Zdroju do ujścia do Odry oraz szlaki turystyczne: zielony od Piaska przez Krajnik Dolny do Krzymowa, czerwony „Szlak Nadodrzański” i niebieski z Lubiechowa Górnego do Mieszkowic. Tereny leśne zajmują 36% powierzchni gminy, a użytki rolne 51%.

Na terenie gminy, w parku w Chojnej, rośnie jedno z najgrubszych (prawdopodobnie drugie pod względem obwodu pnia, stan na 2015 rok) drzew w Polsce – Platan Olbrzym.

Komunikacja

Przez gminę prowadzą drogi krajowe nr 26 łącząca Chojnę z przejściem granicznym w Krajniku Dolnym (11 km) i dalej do niemieckiego Schwedt/Oder (16 km) oraz z Trzcińskiem-Zdrojem (12 km), nr 31 do Mieszkowic (20 km) i przez Krzywin (15 km) i Widuchową (20 km) do Gryfina (38 km) oraz wojewódzkie: nr 124 do Cedyni (20 km) i nr 122 z Krajnika Dolnego przez Krzywin (skrzyżowanie z drogą nr 31, 10 km) do Banii (19 km).

Chojna uzyskała połączenie kolejowe w 1876 r. po wybudowaniu odcinka z Kostrzyna nad Odrą (wcześniej wybudowano część Wrocław – Kostrzyn), a rok później linię przedłużono do Szczecina. W 1985 r. odcinek linii przez Chojnę został zelektryfikowany. 7 km za Chojną w kierunku Kostrzyna znajduje się stacja węzłowa Godków, z której w 1892 r. zbudowano linię do Wriezen (Niemcy), a w 1899 r. odcinek do Pyrzyc. W latach 1991–1992 zamknięto obie linie. Odcinek Stargard – Pyrzyce (otwarty w 1882 r.) był jeszcze czynny do 2004 r. Obecnie w gminie czynne są 3 stacje: wcześniej wymienione Chojna i Godków oraz Lisie Pole.

W gminie czynny jest 1 urząd pocztowy: Chojna Szczecińska (nr 74–500).

Edukacja

W gminie znajdują się następujące placówki edukacyjne:

• Szkoła Podstawowa nr 1 w Chojnie
• Szkoła Podstawowa nr 2 w Chojnie
• Szkoła Podstawowa w Brwicach
• Szkoła Podstawowa w Godkowie
• Szkoła Podstawowa w Grzybnie
• Szkoła Podstawowa w Krzymowie
• Szkoła Podstawowa w Lisim Polu
• Szkoła Podstawowa w Nawodnej
• Szkoła Podstawowa w Strzelczynie
• Zespół Szkół Zawodowych w Chojnie
• Liceum Ogólnokształcące w Chojnie

Zespół Szkół Zawodowych i Liceum Ogólnokształcące zostało przekształcone w Zespół Szkół nr 1 w Chojnie

Zabytki

W średniowieczu Chojna była najbogatszym miastem Nowej Marchii. Z tego okresu pochodzą najokazalsze w regionie zabytki architektury gotyckiej: ratusz, kościół mariacki, poagustiański zespół klasztorny oraz mury miejskie.

W krajobrazie wiejskim występują zachowane układy ruralistyczne o metryce średniowiecznej, które były często rozbudowane o założenia rezydencjonalno-parkowo-folwarczne. Zachował się tu liczny zespół wczesnogotyckich i gotyckich kościołów granitowych.

Plan zagospodarowania przestrzennego województwa zachodniopomorskiego wskazuje uwzględnić w polityce przestrzennej jednostek samorządu terytorialnego utworzenie parków kulturowych w: Nawodnej, Rurce oraz w Zatoni Dolnej, z kolei w rekomendacjach znalazł się zapis, aby ustanowić pomnik historii obejmujący "zespół średniowiecznych umocnień miejskich z kościołem klasztornym poaugustiańskim, kościołem Mariackim ratuszem w Chojnie". Kolejne 17 zespołów zabytkowych – układów urbanistycznych i ruralistycznych rekomenduje do wpisania do rejestru zabytków.

Chojna

• układ urbanistyczny – obszar Starego Miasta w obrębie murów obronnych i przyległy teren w promieniu 100 m (1244 r.)
• miejskie mury obronne (kon. XIII – pocz. XIV, pocz. XVI w.)
• Brama Barnkowska (1 poł. XV w.)
• Brama Świecka (1 poł. XIV – XV w.)
• Baszta Bociana (1 poł. XIV w.)
• Baszta przy Bramie Barnkowskiej (XV – XVI w.)
• Baszta Piekarska (kon. XIV lub pocz. XV w.)
• Baszta Więzienna (2 poł. XV w.)
• Baszta Mała Prochowa (kon. XV w.)
• planty – aleja spacerowa (2 poł. XIX w.)
• planty – park miejski na miejscu dawnej fosy (2 poł. XIX w.)
• kościół Mariacki (po 1267 r., XV w.)
• kościół pw. Świętej Trójcy (1290–1388, 1820, 1850, 1959–1965)
• klasztor poaugustiański (1290–1388, XIV/XV w., 1820, 1959–1965)
• ruina kaplicy szpitalnej pw. św. Gertrudy (1409 r.)
• kościół filialny pw. św. Marka Ewangelisty (XIV-XV w., 1620)
• ratusz, ob. Centrum Kultury (XIV, XV w., 1702, XIX w., 1977–1986)
• kamienica przy Jagiellońskiej 9 (XIX/XX w.)
• dom przy Jagiellońskiej 33A (kon. XIX w.)
• willa przy Kościuszki 12 (kon. XIX w.)
• gmach Urzędu Powiatowego wraz z otoczeniem, ob. nieużytkowany (pocz. XX w.)
• willa przy Roosevelta 2, ob. poczta (ok. 1900)

Białęgi

• kościół – spichlerz, w zespole folwarcznym; ob. nieużytkowany (XIII/XIV w., 1840 i lata 20. XX w.)
• park podworski {XIX w.)

Brwice

• kościół (XIII w., 1900)
• park podworski (XIX w.)
• park pałacowy (XVIII, XIX w.)

Garnowo

• kościół pw. Matki Boskiej Wspomożenia Wiernych (XIII/XIV w., 1742, 1945, 1989–1990)

Godków

• kościół pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego {2 poł. XIII w., 1855, 1945, 1970–1976)

Grzybno

• kościół pw. św. Antoniego z Padwy {XIII w., pocz. XVIII w.)

Administracja

W 2016 r. wykonane wydatki budżetu gminy Chojna wynosiły 48,2 mln zł, a dochody budżetu 47,9 mln zł. Zobowiązania samorządu (dług publiczny) według stanu na koniec 2016 r. wynosiły 18,6 mln zł, co stanowiło 38,9% poziomu dochodów^[4].

Miejscowości

• Chojna, miasto od II poł. XIII wieku

Sołectwa gminy Chojna:

• Białęgi, Brwice, Czartoryja, Garnowo, Godków, Godków-Osiedle, Grabowo, Graniczna, Grzybno, Jelenin, Kamienny Jaz, Krajnik Dolny, Krajnik Górny, Krzymów, Lisie Pole, Łaziszcze, Mętno, Narost, Nawodna, Rurka, Stoki, Strzelczyn i Zatoń Dolna.

Miejscowości w sołectwach: Bara, Barnkowo, Boguszczyn, Drozdowo, Jelonki, Kaliska, Krupin, Kuropatniki, Lisie Pole, Mętno Małe, Ognica, Ostrów, Pniewko, Przyciesie, Raduń, Strzeszewko, Trzeszcze, Wilcze, Wilkoszyce.

Przypisy