Chrystus i św. Menas (ikona)

Chrystus i św. Menas

Autor	Anonim
Data powstania	VI-VII wiek
Medium	tempera na desce
Wymiary	57 × 57 cm
Miejsce przechowywania
Lokalizacja	Luwr

Chrystus i św. Menas, także Ikona Przyjaźni − koptyjska ikona z VI-VII w. pochodząca z klasztoru w Bawit (Bauein) w Środkowym Egipcie, znajdująca się w kolekcji Luwru.

Kopia ikony znajduje się w Kościele Pojednania w Taizé^[1].

Historia

Autorem ikony jest nieznany artysta chrześcijański działający w VI lub VII w. Obraz został odnaleziony podczas wykopalisk prowadzonych przez francuskiego archeologa Jeana Clédata w 1900. W dzienniku archeologa brak jednak opisu dokładnego miejsca odnalezienia ikony. Ikona uznawana jest za najstarszy znany artefakt sztuki koptyjskiej^[2].

Opis ikony

Starożytny artysta przedstawił dwie postacie: Chrystusa, łatwo rozpoznawalnego po nimbie z krzyżem i księdze Ewangelii w dłoni, oraz św. Menasa, opata trzymającego zwój, najprawdopodobniej z tekstem reguły swego monasteru. Chrystus trzyma dłoń na ramieniu opata w geście przyjaźni, stąd inna nazwa wizerunku – Ikona Przyjaźni. Według innej interpretacji gest ten oznacza protekcję^[3]. Prawą ręką Menas wskazuje na Chrystusa, który jest jego oparciem lub błogosławi kontemplujących ikonę^[4]. Treść ikony może być odwołaniem do słów Chrystusa z Ewangelii Jana: "Już was nie nazywam sługami, bo sługa nie wie, co czyni jego pan, ale nazwałem was przyjaciółmi"^[5].

Postacie stoją w pozycji frontalnej. Tłem dla nich są wzgórza i niebo w kolorze zachodzącego słońca. Obok Chrystusa znajduje się grecki napis – Zbawiciel (koine ΨΟΤΕΡ). Postać przyjaciela również posiada opis – Apa Mena opat (koine ΑΠΑ ΜΗΝΑ ΠΡΟΕΙCΤΟC).

Ikona zachowana jest w dobrym stanie. Drewno użyte przez artystę to sykomora.

Przypisy