Cibora żółta

Cibora żółta
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	wiechlinowce
Rodzina	ciborowate
Rodzaj	cibora
Gatunek	cibora żółta
	Nazwa systematyczna
	Cyperus flavescens L.; Fl. germ. excurs. 72. 1830

Cibora żółta (Cyperus flavescens L.) – gatunek rośliny jednorocznej należący do rodziny ciborowatych (Cyperaceae). Według najnowszych ujęć taksonomicznych prawidłowa łacińska nazwa gatunku to Pycreus flavescens (L.) P.Beauv. ex Rchb^[3]. Występuje w miejscach wilgotnych, nad wodami w Europie, Stanach Zjednoczonych, Meksyku i Ameryce Środkowej. W Polsce znana z 10 współczesnych stanowisk, położonych w dorzeczu Wisły^[4].

Morfologia

Kłosy

Łodyga: Długości 4–30 cm, grubości 0,4–2 mm^[5].
Liście: Długości (3)10–18 cm, szerokości 1,5–2 mm.
Kwiaty: Zebrane w kłosy o długości 10–30 mm, szerokości 8–26 mm.

Biologia i ekologia

Roślina jednoroczna. Rośnie na brzegach zbiorników wodnych. Kwitnie od lipca do września. Liczba chromosomów 2n=50. Gatunek charakterystyczny zespołu Cyperetum flavescentis^[6].

Zmienność

Populacje rosnące w Stanach Zjednoczonych wydzielone zostały jako Cyperus flavescens var. poiformis, jednak ich odrębność nie została potwierdzona w dalszych badaniach (M.L. Corcoran, 1941). Współcześnie wydziela się następujące podgatunki i odmiany^[3]:

Pycreus flavescens subsp. flavescens - kosmopolityczny
Pycreus flavescens subsp. intermedius (Rikli) Lye - występuje w Afryce
Pycreus flavescens subsp. microglumis Lye - rośnie w Ugandzie
Pycreus flavescens var. rehmannianus (C.B.Clarke) Govaerts - występuje w południowej Afryce
Pycreus flavescens subsp. tanaensis (Kük.) Lye - rośnie w Kenii, Angoli i Zambii

Zagrożenia i ochrona

Kategorie zagrożenia gatunku:

Kategoria zagrożenia w Polsce według Czerwonej listy roślin i grzybów Polski (2006)^[7]: V (narażony na wyginięcie); 2016: EN (zagrożony)^[8].
Kategoria zagrożenia w Polsce według Polskiej Czerwonej Księgi Roślin^[9]: VU (vulnerable, narażony).

Objęty ochroną ścisłą.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-11-08] (ang.).
↑ ^a ^b Pycreus flavescens na eMonocot [dostęp 2013-10-28].
↑ A. Popiela 2001. Cibora żółta. s. 483-484. W: Polska Czerwona Księga Roślin, Kraków 2001. ISBN 83-85444-85-8.
↑ Flora of North America. Cyperus flavescens. [dostęp 2007-12-12].
↑ WładysławW. Matuszkiewicz WładysławW., Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-01-13520-4, OCLC 749271059 .
↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-11-08] (ang.).

[eM-3] Pycreus flavescens na eMonocot [dostęp 2013-10-28].

[4] A. Popiela 2001. Cibora żółta. s. 483-484. W: Polska Czerwona Księga Roślin, Kraków 2001. ISBN 83-85444-85-8.

[5] Flora of North America. Cyperus flavescens. [dostęp 2007-12-12].

[6] WładysławW. Matuszkiewicz WładysławW., Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-01-13520-4, OCLC 749271059 .

[7] Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.

[8] Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[9] Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne