Ciołek Poniatowskiego
| ||
 | ||
| Nazwa łacińska | Taurus Poniatovii | |
| Dopełniacz łaciński | Tauri Poniatovii[1] | |
| Skrót nazwy łacińskiej | TaP[1] | |
| Charakterystyka | ||
| Najjaśniejsza gwiazda | 67 Ophiuchi, 3,9m[2] | |
| Gwiazdozbiory sąsiadujące | ||
 | ||
Byk Poniatowskiego (łac. Taurus Poniatovii) – historyczny gwiazdozbiór, nazwany na cześć króla Polski Stanisława Augusta Poniatowskiego przez polskiego astronoma, rektora Akademii Wileńskiej Marcina Poczobutta-Odlanickiego w 1777 roku[3][4][5]. Tworzyły go gwiazdy z północno-wschodniej części gwiazdozbioru Wężownika i zachodniej części gwiazdozbioru Orła[4][5]. Poczobutt zauważył, że gwiazdy leżące na bok od postaci Wężownika układały się w kształt litery V, podobny do układu w gwiazdozbiorze Byka[4][3][5]. Obok Tarczy Sobieskiego była to jedyna konstelacja powiązana z rzeczywistą postacią z polskiej historii nowożytnej. Nazwa odnosi się do herbu Ciołek Poniatowskich[4].
Wprowadzenie gwiazdozbioru ogłosił Poczobutt w wydanym w 1777 roku dziele Cahiers des observations astronomiques faites à l’observatoire royal de Vilna en 1773, wymieniając tam 16 gwiazd wchodzących w jego skład[4][6]. Johann Elert Bode wprowadził łacińską nazwę gwiazdozbioru w 1801 roku[4].
165 lat wcześniej gwiazdy Wężownika, które weszły w skład Ciołka Poniatowskiego, wraz z gwiazdami konstelacji Liska, wchodziły w skład innego historycznego gwiazdozbioru o nazwie Tigris (rzeka Tygrys)[3][4][5].
Przypisy
- ↑ a b John C. Barentine: The Lost Constellations: A History of Obsolete, Extinct, or Forgotten Star Lore. Springer, 2015, s. 385. ISBN 978-0-7188-2695-6.
- ↑ Poniatowski's Bull (ang.). stars.astro.illinois.edu. [dostęp 2018-07-10].
- ↑ a b c Taurus Poniatovii, Poniatowski's Bull. W: Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 413. ISBN 0-486-21079-0. (ang.)
- ↑ a b c d e f g Taurus Poniatovii, Poniatowski's bull. W: Ian Ridpath: Star Tales. James Clarke & Co., 1988. ISBN 978-0-7188-2695-6.
- ↑ a b c d Shane Horvatin: Taurus Poniatovii. Poniatowski's Bull (ang.). Michigan State University. [dostęp 2017-08-24].
- ↑ Martin Odlanicki de Poczobut (S.J.): Cahiers des observations astronomiques faites à l'observatoire royal de Vilna, en 1773.... Imprimerie royale, 1777, s. 158.
Bibliografia
- Ian Ridpath, Wil Tirion: Collins Stars and Planets Guide (Collins Guide). Collins, 2007. ISBN 978-0-00-725120-9.
| Gwiazdozbiory historyczne |
|
|---|---|
| Historyczne nazwy uznanych gwiazdozbiorów | |
| Zobacz też |
|
Media użyte na tej stronie
Taurus Poniatowski, Serpentarius, Scutum Sobiesky, and Serpens, plate 12 in Urania's Mirror, a set of celestial cards accompanied by A familiar treatise on astronomy ... by Jehoshaphat Aspin. London. Astronomical chart. 1 print on layered paper board : etching, hand-colored.
Taurus Poniatovii (hand colored)