Cmentarz katolicki Najświętszego Serca Jezusa w Bydgoszczy

Cmentarz Najświętszego Serca Pana Jezusa w Bydgoszczy
Ilustracja
Państwo Polska
MiejscowośćBydgoszcz
Adresul. Ludwikowo 2
85-502 Bydgoszcz
Typ cmentarzawyznaniowy
WyznanieKościół katolicki
Data otwarcia1929
ZarządcaParafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Bydgoszczy
Położenie na mapie Bydgoszczy
Mapa konturowa Bydgoszczy, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Cmentarz Najświętszego Serca Pana Jezusa w Bydgoszczy”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Ziemia53°08′27″N 17°59′55″E/53,140833 17,998611
Kaplica z 1929 r.

Cmentarz Najświętszego Serca Pana Jezusa w Bydgoszczy – cmentarz katolicki w Bydgoszczy.

Lokalizacja

Cmentarz znajduje się w obrębie jednostki urbanistycznej Rynkowo, w północnej części Bydgoszczy, przy ulicach: Ludwikowo i Rynkowskiej. Od wschodu (za ul. Rynkowską) przylega do niego cmentarz komunalny o powierzchni 1,1 ha.

Historia

Powstanie cmentarza wiąże się z erygowaniem w 1924 r. parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa, którego świątynią parafialną ustanowiono neobarokowy kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa na placu Piastowskim w Bydgoszczy.

W latach 20. XX w. proboszcz nowej parafii ks. Narcyz Putz podjął starania o pozyskanie terenu na cmentarz parafialny[1]. W 1927 r. zakupiono od Dyrekcji Lasów Państwowych 9 ha gruntu z przeznaczeniem na nekropolię[2]. Nabyty teren sąsiadował od zachodu z cmentarzem Nowofarnym, a oddzielała go od niego linia kolejowa. W czasie okupacji niemieckiej 1939–1945 był to cmentarz dla Polaków. Na bramie cmentarnej była tablica z napisem: Friedhof für Polen[3].

Charakterystyka

Cmentarz posiada wymiary: 250 x 350 m i powierzchnię 8,5 ha. Na jego terenie pochowanych jest ok. 30 tys. osób. Pochówki są możliwe jedynie na miejscu wcześniejszych grobów[1]. Pośrodku cmentarza znajduje się zabytkowa drewniana kaplica, zbudowana w 1929 r.

Zasłużeni

Niektóre osoby zasłużone dla Bydgoszczy i regionu pochowane na cmentarzu[4]:

OsobaRok urodzeniaRok śmierciUwagi
Jerzy Adamski19372002Najbardziej utytułowany bokser w dziejach bydgoskiego sportu. Boks zaczął uprawiać w Pile w 1950 r. W Bydgoszczy walczył w barwach „Brdy” i „Astorii”. Mając 19 lat zdobył tytuł mistrza Polski w wadze koguciej. W latach 1952-1962 i w 1964 r. był najlepszym w kraju bokserem w wadze piórkowej. Mistrz Europy z Lucerny (1959) i brązowy z Moskwy (1963). Na olimpiadzie w Rzymie (1960) zdobył srebrny medal. Na 16 walk w reprezentacji Polski wygrał 14. Łącznie stoczył 270 walk, z których wygrał aż 237, a 10 zremisował.
Leon Dachtera18851961Nauczyciel, kierownik szkół powszechnych w II RP, m.in. uznanej w 1925 r. za wzorcową w okręgu bydgoskim szkole św. Trójcy w Bydgoszczy; ojciec błogosławionego ks. Franciszka Dachtery.
Maria Domeracka19221976Nauczycielka, bibliotekarka. Od 1955 r. kierownik oddziału Centralnej Biblioteki Rolniczej w Bydgoszczy. Działała w Bydgoskim Towarzystwie Naukowym i Stowarzyszeniu Bibliotekarzy Polskich
Leon Jaworski18811939Organista w kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa, dyrygent chórów bydgoskich („Harmonia”, „Hasło”, „Halka”), pedagog muzyczny (Bydgoska Szkoła Muzyczna im. Ignacego Paderewskiego, 1926-1939)
Kazimierz Jułga19352002Malarz, poeta, fotograf. Wieloletni dyrektor Biura Wystaw Artystycznych. Wielokrotnie nagradzany i odznaczany za twórczość artystyczną oraz działalność zawodową, m.in. Złotym Krzyżem Zasługi, Medalami Prezydenta Bydgoszczy i Kazimierza Wielkiego.
Piotr Karowski18921967Introligator i konserwator książek. Organizował introligatornię w Bibliotece Miejskiej. Uratował od zniszczenia ogromną liczbę druków i rękopisów, m.in. książki z Biblioteki Bernardynów i rękopis „Grażyny” Adama Mickiewicza. Patron ulicy na osiedlu Niepodległości w Fordonie.
Hieronim Konieczka19201994Aktor teatralny i filmowy, działacz kultury, reżyser teatralny. Założyciel Sceny Klubowej przy Klubie Międzynarodowej Prasy i Książki. Patron Teatru Polskiego w Bydgoszczy.
Antoni Majchrzak19071983Ksiądz katolicki, wieloletni proboszcz w parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Bydgoszczy (1961-1983), dziekan dekanatu Bydgoszcz I; w okresie międzywojennym katecheta w bydgoskich szkołach średnich; więzień obozu koncentracyjnego w Dachau (1942-1945).
Józef Paderewski18711958Brat Ignacego Jana Paderewskiego. Po studiach na uniwersytecie w Kijowie, uczył matematyki i fizyki w szkołach rosyjskich i polskich (Połtawa, Żytomierz). W 1921 r. przybył do Polski. Uczył w Łucku i Otwocku. Od 1926 r. w Bydgoszczy. 12 lat uczył w Miejskim Katolickim Gimnazjum Żeńskim. Po jego śmierci żona przekazała Muzeum Okręgowemu pamiątki po przyrodnim bracie – Ignacym i jego testament. Na kamienicy, w której mieszkał przy ul. 20 Stycznia 1920 r. znajduje się tablica pamięci.
Jerzy Riegel19312019Artysta fotograf, autor i współautor wielu wystaw fotograficznych. Uprawiał przede wszystkim fotografię analogową, tradycyjną w temacie pejzażu, portretu, scen rodzajowych oraz dokumentacji fotograficznej miasta Bydgoszczy.
Andrzej Szwalbe19232002Prawnik. Od 1946 w Bydgoszczy. Doprowadził do budowy Filharmonii Pomorskiej, w której przez 40 lat był dyrektorem (1951-1991). Organizator festiwali i kongresów muzykologicznych (MAEO). Animator kultury. Założył Bydgoskie Towarzystwo Naukowe (1959), zaangażował się w powstanie Biura Wystaw Artystycznych (1970), Akademii Muzycznej (1994) i Opery Nova. Od 1993 r. Honorowy Obywatel Bydgoszczy. Kawaler Krzyża Wielkiego Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie). Patron ulicy w Śródmieściu.

Na kamienicy, w której mieszkał przy ul. Dworcowej 75 znajduje się tablica pamięci, zaś na placu przed budynkiem filharmonii – pomnik z brązu.

Władysław Wittstock18961966Nauczyciel śpiewu, dyrygent chórów bydgoskich i w okręgu nakielsko-wyrzyskim. W latach 30. XX w. oddelegowany do pracy pedagogicznej w Niemczech, gdzie kierował szkołą polską w powiecie złotowskim. Dyrygował m.in. chórami: „Dzwon”, „Harmonia” i „Hasło”. Pod jego kierownictwem chór „Hasło” zdobył I miejsce na Zjeździe Śpiewaczym zorganizowanym w ramach obchodów uroczystości 600-lecia nadania praw miejskich Bydgoszczy w 1946 r.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b Woźniak Zbigniew: Bydgoskie cmentarze. [w.] Bydgoska Gospodarka Komunalna. Bydgoszcz 1996. ​ISBN 83-85860-37-1​
  2. ↑ Rudnicki Daniel Bernard. Parafia pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa (1924-1996). [w.] Kalendarz Bydgoski 1998
  3. ↑ Kuczma Rajmund: Mała encyklopedia Bydgoszczy – część hasła „C”. [w:] Kalendarz Bydgoski 1993
  4. ↑ http://www.bydgoszcz.pl/miasto/poznaj_miasto/bydgoska_aleja_zasluzonych.aspx?page=4 dostęp 20-04-2010

Bibliografia

  • Woźniak Zbigniew: Bydgoskie cmentarze. [w.] Bydgoska Gospodarka Komunalna. Bydgoszcz 1996. ​ISBN 83-85860-37-1​
Cmentarze Bydgoszczy
Cmentarze komunalne
Cmentarze katolickie
Cmentarze ewangelickie
Cmentarze żydowskie
Cmentarze martyrologiczne

Herb Bydgoszczy

Media użyte na tej stronie

Kuyavian-Pomeranian Voivodeship location map.svg
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.83 N
  • S: 52.28 N
  • W: 17.16 E
  • E: 19.88 E
Legenda miejsce kultu.svg
Symbol miejsca kultu do legendy mapy
Cmentarz NSPJ - kaplica.jpg
Cmentarz NSPJ Bydgoszcz
Bydgoszcz location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa Bydgoszczy, Polska
Cmentarz NSPJ 2.jpg
Cmentarz NSPJ Bydgoszcz