Cmentarz wojenny nr 139 – Tursko-Łosie

Cmentarz wojenny nr 139 – Tursko-Łosie
Obiekt zabytkowy nr rej. A-396 z 20.11.1996
Ilustracja
Widok ogólny
Państwo

 Polska

Miejscowość

Tursko

Typ cmentarza

wojenny

Stan cmentarza

nieczynny

Powierzchnia cmentarza

863

Liczba pochówków

69

Liczba grobów

4+42

Data otwarcia

1915–1916

Architekt

Jan Szczepkowski

Położenie na mapie gminy Ciężkowice
Mapa konturowa gminy Ciężkowice, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Cmentarz wojenny nr 139 – Tursko-Łosie”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Cmentarz wojenny nr 139 – Tursko-Łosie”
Położenie na mapie powiatu tarnowskiego
Mapa konturowa powiatu tarnowskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Cmentarz wojenny nr 139 – Tursko-Łosie”
Ziemia49°48′27″N 20°58′49″E/49,807500 20,980278

Cmentarz wojenny nr 139 – Tursko-Łosie – cmentarz z I wojny światowej, znajdujący się we wsi Tursko w powiecie tarnowskim, w gminie Ciężkowice. Jeden z ponad 400 zachodniogalicyjskich cmentarzy wojennych zbudowanych przez Oddział Grobów Wojennych C. i K. Komendantury Wojskowej w Krakowie. W IV okręgu Łużna cmentarzy tych jest 27[1].

Tursko, cmentarz wojenny nr 139 (HB2).jpg
Tursko, cmentarz wojenny nr 139 (HB3).jpg
Tursko, cmentarz wojenny nr 139 (HB5).jpg

Lokalizacja

Cmentarz wykonano na wzgórzu wznoszącym się po prawej stronie rzeki Białej, przy drodze do Rzepiennika Marciszewskiego. Dojechać do niego można przez mosty z Bogoniowic lub Ciężkowic. Cmentarz znajduje się przy samej drodze, po jej lewej stronie, między domami[2].

Opis cmentarza

Projektantem cmentarza był polski architekt Jan Szczepkowski[3]. Cmentarz wykonano na planie prostokąta na stoku opadającym na południowo-zachodnią stronę. W jego górnej części znajdują się 4 drzewa będące pomnikami przyrody. Cmentarz otoczony jest kamiennym murem z betonowym daszkiem. Wejście znajduje się w dolnej części cmentarza. Jest to zbudowana z kamienia brama zamykaną dwuskrzydłową, żelazną furtkę. W tylnej części cmentarza w ogrodzeniu znajduje się pomnik. Jest to betonowy krzyż o wysokości około 3 metrów, osadzony na zbudowanym z kamieni cokole. Od furtki do pomnika prowadzi szeroka ścieżka, przed krzyżem zamknięta pojedynczym nagrobkiem. Nagrobki ułożone są w rzędach po obydwu stronach ścieżki i posiadają żelazne krzyże lub betonowe stele. Jest kilka rodzajów tych krzyży:

  • potrójne z pojedynczymi poprzeczkami (krzyże łacińskie)
  • potrójne z dwoma poprzecznymi ramionami (krzyże lotaryńskie)
  • pojedyncze z jednym poprzecznym ramieniem
  • pojedyncze z dwoma poprzecznymi ramionami

Wszystkie krzyże wykonane są z grubych żelaznych płaskowników osadzonych na betonowym cokole i posiadają tabliczki imienne. Na stelach również są tablice imienne[4][5].

Cmentarz został w 2005 r. poddany kapitalnemu remontowi i w 2015 r. jest w bardzo dobrym stanie[5].

Polegli

Na cmentarzu pochowano łącznie 69 żołnierzy w 4 grobach zbiorowych i 42 pojedynczych. Spoczywa tutaj[3]:

  • 63 żołnierzy armii austro-węgierskiej
  • 6 żołnierzy armii rosyjskiej

Żołnierze ci polegli 2–3 maja 1915 r. w czasie bitwy pod Gorlicami. Była to wielka ofensywa, w czasie której połączone wojska austro-węgierskie i niemieckie przełamały obronę Rosjan wypierając ich z tych terenów[5].

Przypisy

  1. Roman Frodyma: Cmentarze wojskowe z okresu I wojny światowej w rejonie Beskidu Niskiego i Pogórza.. Warszawa: Studenckie Koło Przewodników Beskidzkich, 1989, s. 122.
  2. Pogórze Ciężkowickie. Mapa 1:50 000. Kraków: Compass, 2005. ISBN 83-89165-37-6.
  3. a b Na podstawie tablicy informacyjnej zamontowanej przy bramce cmentarza
  4. Oktawian Duda: Cmentarze I wojny światowej w Galicji Zachodniej. Warszawa: Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu, 1995. ISBN 83-85548-33-5.
  5. a b c Encyklopedia Ciężkowic. Cmentarze wojenne w gminie Ciężkowice. [dostęp 2015-05-04].

Media użyte na tej stronie

Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Legenda miejsce kultu.svg
Symbol miejsca kultu do legendy mapy
Tursko, cmentarz wojenny nr 139 (HB5).jpg
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Tursko, Cmentarz wojenny nr 139 - Tursko-Łosie
Tursko, cmentarz wojenny nr 139 (HB2).jpg
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Tursko, Cmentarz wojenny nr 139 - Tursko-Łosie
Tursko, cmentarz wojenny nr 139 (HB3).jpg
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Tursko, Cmentarz wojenny nr 139 - Tursko-Łosie
Tursko, cmentarz wojenny nr 139 (HB1).jpg
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Tursko, Cmentarz wojenny nr 139 - Tursko-Łosie