Cmentarz wojenny nr 150 – Chojnik

Cmentarz wojenny nr 150
Chojnik
Obiekt zabytkowy nr rej. A-16/M 24.02.2004(Tar)
Ilustracja
Widok ogólny
Państwo

 Polska

Miejscowość

Chojnik

Typ cmentarza

wojenny

Stan cmentarza

nieczynny

Powierzchnia cmentarza

265

Liczba pochówków

40

Liczba grobów

29

Data otwarcia

1915–1916

Architekt

Henrich Scholz

Położenie na mapie gminy Gromnik
Mapa konturowa gminy Gromnik, po prawej znajduje się punkt z opisem „Cmentarz wojenny nr 150Chojnik”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Cmentarz wojenny nr 150Chojnik”
Położenie na mapie powiatu tarnowskiego
Mapa konturowa powiatu tarnowskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Cmentarz wojenny nr 150Chojnik”
Ziemia49°51′07,0″N 20°59′54,7″E/49,851944 20,998528

Cmentarz wojenny nr 150 – Chojnik – zabytkowy cmentarz z I wojny światowej znajdujący się we wsi Chojnik w powiecie tarnowskim, w gminie Gromnik. Jeden z ponad 400 zachodniogalicyjskich cmentarzy wojennych zbudowanych przez Oddział Grobów Wojennych C. i K. Komendantury Wojskowej w Krakowie. W VI okręgu tarnowskim cmentarzy tych jest 63[1].

Dwupoziomowy układ cmentarza
Pomnik centralny
Nagrobki
Plan cmentarza

Opis cmentarza

Cmentarz znajduje się bezpośrednio przy drodze nr 977 GrybówTarnów, na stoku wznoszącym się po jej północno-wschodniej stronie[2]. Ma kształt prostokąta o powierzchni około 265 m². Jest dwupoziomowy, w środku ogrodzenia od strony drogi znajduje się metalowa bramka oraz schody na pierwszy poziom cmentarza. Obecnie schodki rozpoczynają się w rowie drogowym, a poziom współczesnej drogi jest na równi z pierwszym poziomem cmentarza. Otoczony jest z 4 stron ogrodzeniem. Na drugi poziom cmentarza prowadzą dwa ciągi schodów, przesunięte na obie strony względem osi cmentarza. Prowadzą one do pomnika – stylizowanego antycznego hełmu na solidnym kamiennym podeście, na którym znajduje się tablica z takiego samego kamienia, z jakiego wykonano rzeźbę hełmu z napisem „1914 – 1915”[3][4].

Nagrobki wykonano w formie betonowych steli o trapezowym przekroju. Zwieńczone są krzyżami, których jest kilka rodzajów:

Polegli

Na cmentarzu pochowano 40 żołnierzy w 3 grobach zbiorowych oraz 26 pojedynczych, w tym:

  • 27 z armii austro-węgierskiej,
  • 13 z armii rosyjskiej.

Zidentyfikowano tylko jednego z nich – kaprala Jefima Aleksandra Kozeniuka z armii rosyjskiej. Żołnierze ci polegli w maju 1915 roku podczas wielkiej ofensywy sprzymierzonych wojsk austriacko-węgierskich i niemieckich zwanej bitwą pod Gorlicami. Była to zwycięska dla Austriaków i ich sojuszników ofensywa, po której wypędzili oni Rosjan daleko na wschód[4].

Losy cmentarza

Po II wojnie światowej nie dbano o cmentarze z I wojny i ulegały one w naturalny sposób niszczeniu przez czynniki pogody i roślinność. Dopiero od lat 90. zaczęto je odnawiać[1]. Cmentarz nr 150 poddany został kapitalnemu remontowi i w 2015 r. jest w bardzo dobrym stanie. Nie tylko uporządkowano teren, ale także odremontowano mury, pomniki, uzupełniono uszkodzone tabliczki z napisami, wykonano z tyłu za cmentarzem betonowe odwodnienie zapobiegające zalewaniu cmentarza przez wody po większych opadach. Ze względu na walory estetyczne i bliskości drogi cmentarz ten włączony został w sieć międzypowiatowych, a nawet międzynarodowych szlaków cmentarzy wojennych[5].

Przypisy

  1. a b Roman Frodyma: Galicyjskie cmentarze wojenne. Tom II. Okolice Tarnowa. Rewasz, 1997. ISBN 83-85557-38-5.
  2. Pogórze Rożnowskie. Mapa 1:50 000. Kraków: Compass, 2004. ISBN 83-89165-72-4.
  3. Oktawian Duda: Cmentarze I wojny światowej w Galicji Zachodniej. Warszawa: Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu, 1995. ISBN 83-85548-33-5.
  4. a b Jerzy Drogomir: Polegli w Galicji Zachodniej 1914-1915 (1918). Wykazy poległych, zmarłych i pochowanych na 400 cmentarzach wojskowych w Galicji Zachodniej.. Tarnów: Muzeum Okręgowe w Tarnowie tom II, 2002. ISBN 83-85988-32-7.
  5. Cmentarze I wojny. [dostęp 2015-05-07].

Media użyte na tej stronie

Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Legenda miejsce kultu.svg
Symbol miejsca kultu do legendy mapy
Cmentarz wojenny nr 150 - Chojnik PR5.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Cmentarz wojenny nr 150 - Chojnik PR5
World War I Cemetery nr 150 in Chojnik (by Pudelek).JPG
Autor: Pudelek (Marcin Szala), Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Cmentarz wojenny nr 150 w Chojniku
Gromnik (gmina) location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location maps
Cmentarz wojenny nr 150 - Chojnik 5PR5.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Cmentarz wojenny nr 150 - Chojnik PR5
Cmentarz wojenny nr 150 - Chojnik 7PR5.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Cmentarz wojenny nr 150 - Chojnik PR5
Cmentarz wojenny nr 150 - Chojnik 6PR5.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Cmentarz wojenny nr 150 - Chojnik PR5