Cmentarze w Gdańsku

Cmentarz Łostowicki – największa nekropolia Gdańska
Zniszczony ohel na Żydowskiej Górce, dzielnica ChełmStare Szkoty

Cmentarze w Gdańsku – zajmują 103,6 ha powierzchni miasta. 95,1 ha należy do cmentarzy komunalnych, a 8,5 ha cmentarzy do parafii katolickich[1]. Najstarszym czynnym cmentarzem jest założony na początku XIX wieku cmentarz Garnizonowy[2].

Cmentarze czynne

Nazwa[1]Jednostka administracyjnaRodzajPowierzchnia w ha[1]
św. Brata AlbertaKokoszkiparafialny1,48
Centralny SrebrzyskoWrzeszcz Górnykomunalny27,91
św. FranciszkaSiedlcekomunalny3,08
GarnizonowyAniołkikomunalny5,55
św. IgnacegoOrunia-Św. Wojciech-Lipcekomunalny2,30
św. JadwigiNowy Portkomunalny1,72
św. Jana ChrzcicielaKokoszkiparafialny0,19
ŁostowickiUjeścisko-Łostowicekomunalny46,63
Najświętszego Imienia MaryiKrakowiec-Górki Zachodnieparafialny1,50
OliwskiOliwakomunalny4,99
Salvator NowyOrunia-Św. Wojciech-Lipcekomunalny0,7
SobieszewskiWyspa Sobieszewskakomunalny1,90
św. WalentegoMatarniaparafialny0,88
św. WojciechaOrunia-Św. Wojciech-Lipceparafialny4,50

Cmentarze wojenne

Cmentarze nieczynne

Po 1945 władze PRL masowo likwidowały istniejące w Gdańsku cmentarze, kojarząc je z niemiecką przeszłością miasta. Na miejscu byłych nekropolii tworzono tereny zielone. W 2002 r. miasto Gdańsk upamiętniło nieistniejące nekropolie tworząc symboliczny Cmentarz Nieistniejących Cmentarzy.

  • Cmentarz św. Barbary – nieistniejący cmentarz na osiedlu Suchanino. Został zlikwidowany w 1964[6].
  • Cmentarz Brętowski – parafialny cmentarz katolicki w zachodniej części Wrzeszcza Górnego, założony w 1904. Zamknięty w 1946, istnieje do dziś[7].
  • Cmentarz parafialny w Brzeźnie
  • Cmentarz Katolicki na Chełmie – cmentarz na Biskupiej Górce w dzielnicy Chełm, powstały na miejscu cmentarza cholerycznego. Została tu pochowana Stanisława Przybyszewska. Został zamknięty w 1946[8].
  • Cmentarz na Oruni – parafialny cmentarz ewangelicki pw. Świętego Jerzego istniejący w latach 1550–1956 na Oruni. Obecnie tereny zielone.
  • Cmentarz na Szubienicznej Górze – komunalny cmentarz urnowy zlikwidowany w 1945. Mieścił się na osiedlu Aniołki, przy ulicy Traugutta, nieopodal stadionu miejskiego[9].
  • Cmentarz na Stogach – ewangelicki cmentarz na osiedlu Stogi. Obecnie nie istnieje.
  • Cmentarz Ujeściski – cmentarz ewangelicki położony na Ujeścisku. Był czynny w latach 1648–1961.
  • Cmentarze przy Wielkiej Alei – kompleks pięciu cmentarzy po obu stronach Wielkiej Alei (Alei Zwycięstwa). Zlikwidowane w okresie PRL-u. Obecnie są to tereny zielone np. Park Steffensa, znajduje się tutaj lapidarium[10].
  • Cmentarze żydowskie – trzy nieczynne nekropolie żydowskie. Jedna z nich, na tzw. Żydowskiej Górce w dzielnicy Chełm, była największą nekropolią żydowską na Pomorzu. Zachował się tam ohel.
  • cmentarz Św. Józefa i Św. Brygidy[11] – komunalny cmentarz zlikwidowany w 1945. Mieścił się na osiedlu Aniołki, przy ulicy Kolonia Jordana.

Przypisy

  1. a b c Studium uwarunkowań przestrzennych miasta Gdańska s. 66. gdansk.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-06)]..
  2. Anna, Krzysztof Jakubowscy „Pomorskie cmentarze”, Gdańsk 2012, ISBN 978-83-62129-73-7, str. 24
  3. Anna, Krzysztof Jakubowscy „Pomorskie cmentarze”, Gdańsk 2012, ISBN 978-83-62129-73-7, str. 32
  4. Anna, Krzysztof Jakubowscy „Pomorskie cmentarze”, Gdańsk 2012, ISBN 978-83-62129-73-7 str. 46 podaje datę 1961
  5. Anna, Krzysztof Jakubowscy „Pomorskie cmentarze”, Gdańsk 2012, ISBN 978-83-62129-73-7, str. 48
  6. Cmentarz św. Barbary.
  7. Cmentarz w Brętowie.
  8. Cmentarz na Chełmie.
  9. Cmentarz Urnowy.
  10. Cmentarze przy Wielkiej Alei.
  11. Krzysztof Koprowski, Cmentarz zamiast kolonii domków?, trójmiasto.pl 23 stycznia 2015

Media użyte na tej stronie

Gdańsk Cmentarz Żołnierzy Radzieckich.JPG
Autor: Artur Andrzej, Licencja: CC0
Gdańsk. Cmentarz Żołnierzy Radzieckich.
Cemetery of the Lost Cemeteries of Gdańsk - 12.jpg
Autor: Starscream, Licencja: CC BY-SA 3.0
Cmentarz Nieistniejących Cmentarzy w Gdańsku jest pomnikiem zawierającym ocalałe, zazwyczaj małe fragmenty nagrobków dawnych gdańskich cmentarzy. Są ekwiwalentem pogrzebanych ludzi. Warto nadmienić, że cały ten memoriał jest zlokalizowany na terenie jednego z dawnych cmentarzy.
Chelm, Gdansk o.jpg
Autor: Szymon Nitka, Licencja: CC BY-SA 2.0
Kirkut na Starym Chełmie w Gdańsku.
Cmentarz Łostowice ubt.JPG
Autor: © 2009 by Tomasz Sienicki [user: tsca, mail: tomasz.sienicki at gmail.com], Licencja: CC BY 3.0
Cmentarz ŁOSTOWICKI w Gdańsku
Cmentarz na Zaspie grob pocztowcow.jpg
Gdansk, Poland, Zaspa Cemetery - Grave of the Defenders of the Polish Post
Gdańsk Cmentarz Żołnierzy Wojska Polskiego na Westerplatte.JPG
Autor: Paweł Zdziarski from Rumia, Poland, Licencja: CC BY-SA 2.0

The place of the early fights of WW II. At 4.45 AM on 1st of September 1939 German battleship Schleswig-Holstein began to fire upon Westerplatte. These were arguably the first shots of WW II.

Flowers with Polish and German flags laid today before the dawn at the exact anniversary of the Nazi-German assault on Poland. In the middle is the grave of Mjr. Henryk Sucharski - commander in the first few days of August 1939. Due to his nervous breakdown, the command was taken by Cpt. Franciszek Dąbrowski.

Sadly, bronze plates on the monuments were stolen many times. Today they are made of some kind of plastic that imitate metal.