Cochrane (organizacja)

Cochrane Collaboration (obecnie Cochrane)[1] – niezależna międzynarodowa organizacja typu non-profit, której celem jest ułatwianie podejmowania świadomych i trafnych decyzji dotyczących postępowania medycznego poprzez opracowywanie dowodów w oparciu o zasady medycyny opartej na faktach (EBM). Organizacja działa pod hasłem:

Trusted evidence – Informed decisions – Better health
Wiarygodne dowody naukowe – Świadome decyzje – Lepsze zdrowie[2]

Z udziałem globalnej społeczności (11 tys. członków, ponad 68 tys. współpracowników z ponad 130 krajów)[2][3] gromadzi w bazach Biblioteki Cochrane (Cochrane Library)[4] opisy randomizowanych i kontrolowanych badań klinicznych (źródła pierwotne), wyniki przeglądów systematycznych (źródła wtórne) i inne materiały, ułatwiające stosowanie zasad EBM.

Elementy historii Cochrane Collaboration

Iain Chalmers i Hilda Bastian na spotkaniu z okazji utworzenia Australasian Cochrane Centre (Canberra 1994)

Szkocki epidemiolog Archie Cochrane[5][6] swoją opinię nt. konieczności i drogi poszukiwań najbardziej skutecznych metod diagnoz i terapii wyraził na początku lat 70. XX wieku, m.in. w książce pt. Effectiveness & Efficiency: Random Reflections on Health Services[7][8]. Jeden ze współpracowników i autor biografii Cochrane'a, Iain Chalmers, wspominał m.in. jego opublikowaną w 1979 roku wypowiedź[5]:

Jest to z pewnością wielka krytyka naszego zawodu, że nie zorganizowaliśmy krytycznego podsumowania, według specjalności lub podspecjalności, dostosowanego okresowo, wszystkich istotnych randomizowanych badań kontrolowanych.

Postępując zgodnie z tą myślą powołano w 1993 roku międzynarodową organizację Cochrane Collaboration (założyciele: Iain Chalmers – przewodniczący, Peter C. Gøtzsche i inni). Za jej cel uznano poszerzenie możliwości weryfikacji szybko rosnącej liczby stosowanych procedur medycznych przez systematyczne gromadzenie i opracowywanie tysięcy ukazujących się publikacji nt. wykonanych RCT (ok 100 tys. rocznie[9]), licznych przeglądów systematycznych, metaanaliz i innych opracowań.

Cochrane Library

Członkowie organizacji Cochrane utworzyli Bibliotekę Cochrane, która ułatwia racjonalne wykorzystanie zgromadzonych danych w czasie podejmowania różnorodnych decyzji, niezbędnych np. przy łóżku chorego (wybór sposobu leczenia) lub w innych jednostkach systemów opieki zdrowotnej (np. planowanie dalszych badań naukowych, inwestycji w dziedzinie produkcji leków i in.)[10][11].

1
2
Logo organizacji Cochrane Collaboration nawiązuje do wyników jednej z metaanaliz, wykonanych w latach 80. XX w. („forest plot”[a] – wizualizacja porównania opublikowanych wyników siedmiu prób zastosowania kortykosteroidów w celu przyspieszenia rozwoju płuc u wcześniaków)[12].

Biblioteka Cochrane zawiera bazy[13]:

  • The Cochrane Database of Systematic Reviews – zawierająca stale rosnącą liczbę protokołów i przeglądów systematycznych oceniających skuteczność różnorodnych interwencji zdrowotnych
  • The Database of Abstracts of Reviews of Effectiveness (Baza DARE) – zawierająca ustrukturyzowane abstrakty przeglądów systematycznych wzbogaconych o komentarze ekspertów
  • The Cochrane Central Register of Controlled Trials (Rejestr Cochrane) – zawierający setki tysięcy danych, zawierających informacje o badaniach z grupą kontrolną (zob. RCT) wykonywanych na całym świecie[14]
  • The Cochrane Database of Methodology Reviews – zawierająca protokoły i przeglądy systematyczne dotyczące metodologii badań
  • The Cochrane Methodology Register – zawierająca artykuły na temat metod syntezy wyników badań
  • NHS Economic Evaluation Database – zawierająca skróty analiz ekonomicznych, które zostały poddane krytycznej analizie[15]

Dane zawarte w Bibliotece są aktualizowane 4 razy w roku.

Dostęp do bazy danych Biblioteki Cochrane jest płatny, choć w niektórych krajach władze państwowe zapewniają bezpłatny dostęp dla swoich obywateli (Wielka Brytania, Irlandia, kraje skandynawskie, Australia, Nowa Zelandia). Również obywatele polscy od 1 stycznia 2007 do 31 lipca 2009 mogli bezpłatnie korzystać z bazy danych za pośrednictwem Agencji Oceny Technologii Medycznych[16].

Cochrane Collaboration ogłosiła 12 lutego 2014 wspólny projekt z Wikimedia Foundation w ramach Wikiproject Medicine mający na celu zwiększenie rzetelności i dostępności informacji medycznej w internecie[17].

Uwagi

  1. ↑ Wyniki metaanalizy przedstawia się na wykresie typu forest plot(ang.) (inaczej blobbogram[18]). Takie wykresy bywają nazywane również „wykresami Cochrane'a” lub „wykresami metaanalizy”[19].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ The Cochrane Collaboration Trusted evidence. Informed decisions. Better health (ang.). [dostęp 2014-02-19].
  2. ↑ a b O nas (pol.). W: Strona internetowa Cochrane [on-line]. The Cochrane Collaboration. [dostęp 2020-05-13].
  3. ↑ Nasza globalna społeczność (pol.). W: Strona internetowa Cochrane [on-line]. The Cochrane Collaboration. [dostęp 2020-05-13].
  4. ↑ The Cochrane Library (ang.). [dostęp 2014-02-19].
  5. ↑ a b Iain Chalmers. Archie Cochrane (1909-1988). „Journal of the Royal Society of Medicine”. 101 (1), s. 41–44, 2008 Jan. The Royal Society of Medicine. DOI: 10.1258/jrsm.2007.071004 (ang.). 
  6. ↑ Hriday M. Shah, Kevin C. Chung. Archie Cochrane and his vision for evidence-based medicine. „Plastic and reconstructive surgery”. 124 (3), s. 982–988, 2009. Lippincott Williams & Wilkins (United States). DOI: 10.1097/PRS.0b013e3181b03928. ISSN 0032-1052 (ang.). 
  7. ↑ Archie L. Cochrane: Effectiveness & Efficiency: Random Reflections on Health Services. The Nuffield Provintial Hospitals Trust, 1972, s. 92.
  8. ↑ Archie L. Cochrane: Effectiveness & Efficiency: Random Reflections on Health Services. Taylor & Francis, 1999, s. 103. ISBN 1-85315-394-X.
  9. ↑ Cochrane Central Register of Controlled Trials   (ang.). W: Strona internetowa Cochrane Library   [on-line]. [dostęp 2020-05-12].
  10. ↑ Harriet MacLehose, John Hilton: Changes to The Cochrane Library during The Cochrane Collaboration's first 20 years Editorial (ang.). 23 January 2013. [dostęp 2020-05-12].
  11. ↑ About (ang.). W: Strona internetowa Cochrane Library [on-line]. John Wiley & Sons, Inc.. [dostęp 2020-05-12].
  12. ↑ Zmiany, jakich dokonujemy; Nasze logo ma swoją historię (pol.). W: Strona internetowa Cochrane [on-line]. The Cochrane Collaboration. [dostęp 2020-05-13].
  13. ↑ Informacja na temat Cochrane Collaboration i Narodowego Dostępu do Cochrane Library w Polsce
  14. ↑ Cochrane Central Register of Controlled Trials (CENTRAL) (ang.). [dostęp 2020-05-12].
  15. ↑ Cochrane Reviews matching 'NHS Economic Evaluation Database' in Title Abstract Keyword (ang.). [dostęp 2020-05-12].
  16. ↑ Narodowy Dostęp do Biblioteki Cochrane. [dostęp 2007-08-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-04)].
  17. ↑ Cochrane announces partnership initiative with Wikiproject Medicine. [dostęp 2014-02-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-27)].
  18. ↑ Interpreting meta-analyses > Blobbograms (ang.). W: Public Health Textbook [on-line]. Public Health Action Support Team (PHAST). [dostęp 2020-05-13].
  19. ↑ Jak interpretować przeglądy systematyczne? (pol.). The Cochrane Collaboration. [dostęp 2020-05-13].

Media użyte na tej stronie

Iain-Chalmers-and-Hilda-Bastian February-1994.jpg
Autor: Hildabast, Licencja: CC BY-SA 4.0
Iain Chalmers (Director of UK Cochrane Centre) and Hilda Bastian (Convenor of Cochrane Consumer Network), at the meeting to announce the Australasian Cochrane Centre, Canberra, Australia.
Pre-term corticosteroid data.svg
Autor: Thomas Lumley, User:HLHJ, Licencja: GPLv2
This forest plot shows trials of the use of corticosteroids to hasten lung development in pre-term babies. It is an iconic illustration of the power of medical reviews to save lives. The iconic review is from the 1980s, so this plot does not contain all the evidence of the up-to-date version of the same review. This data is the data from which the logo for Cochrane (organisation) is derived.