Connecticut

	Connecticut;
	Ten artykuł jest częścią serii:; Polityka stanu; Connecticut Gubernator Dan Malloy; ; Zgromadzenie Ogólne Izba Reprezentantów; Senat; ; Delegacja do Kongresu; Sąd Najwyższy; Podział administracyjny; Polityka USA; Wikiprojekt Polityka;

Connecticut
State of Connecticut
	stan
	5. stan – od 9 stycznia 1788
Pieczęć	Flaga
	Hymn: Yankee Doodle
	Dewiza: Qui transtulit sustinet
Państwo	Stany Zjednoczone
Stolica	Hartford
Kod ISO 3166-2	US-CT
Gubernator	Ned Lamont
Powierzchnia	14 357 km²
Populacja (2017); • liczba ludności	; 3 588 184
• gęstość	271,40 os./km²
Strefa czasowa	UTC-05:00; UTC-04:00
Języki urzędowe	angielski
	Położenie na mapie USA;
	Strona internetowa
	Portal Stany Zjednoczone

Piramida wieku

Connecticut (wymowa:/kəˈnɛtɪkət/) – stan położony w regionie Nowej Anglii, w północno-wschodniej części Stanów Zjednoczonych, jedna z trzynastu pierwotnych kolonii.

Sąsiaduje ze stanem Nowy Jork na zachodzie, stanem Massachusetts na północy i Rhode Island na wschodzie.

Jest to obszar wyżynny (rzeźba terenu w dużej części górzysta), przecięty doliną rzeki Connecticut. Pierwotną ludność tych terenów stanowili Indianie Algonkinowie.

Historia

1614 – lądowanie Adriaena Blocka na wybrzeżu dzisiejszego Connecticut, zapoczątkowujące okres kolonizacji holenderskiej
1635 – założenie przez kilkudziesięciu kolonistów z Massachusetts miasta Hartford nad rzeką Connecticut. Przewodził im pastor purytański Thomas Hooker.
1637 – wojna z Pekotami
1639 – uchwalenie przez Sąd Generalny Fundamental Orders, które miały regulować sposób ustanawiania zarządu kolonii
1662 – nadanie Royal Charter (Statutu królewskiego), wprowadzającego nowe zasady ustanawiania władzy, oparte częściowo na Fundamental Orders
1784 – zniesienie niewolnictwa
9 stycznia 1788 – ratyfikacja konstytucji Stanów Zjednoczonych przez zgromadzenie stanowe (piąty stan)
1954 – zwodowanie w stoczni Groton „Nautilusa”, pierwszego okrętu podwodnego o napędzie atomowym
2012 – zniesienie kary śmierci^[3]

Geografia

Klimat: umiarkowany z dość łagodną zimą i ciepłym oraz wilgotnym latem
Główna rzeka: Connecticut
Najwyższe wzniesienie: zbocze Mount Frissell, 725 m n.p.m.^[4]
Roślinność: lasy liściaste i mieszane
Liczba parków stanowych: 30

Podział administracyjny

Connecticut dzieli się na osiem hrabstw: Fairfield, Hartford, Litchfield, Middlesex, New Haven, New London, Tolland, Windham.

Demografia

Spis ludności z 2010 stwierdza, że stan Connecticut liczy 3 574 097 mieszkańców, co oznacza wzrost o 168 532 (5,0%) w porównaniu z poprzednim spisem z roku 2000. Dzieci poniżej piątego roku życia stanowią 5,1% populacji, 20,7% mieszkańców nie ukończyło jeszcze osiemnastego roku życia, a 16,8% to osoby mające 65 i więcej lat. 51,2% ludności stanu stanowią kobiety^[5].

Największe miasta: Bridgeport, Danbury, Hartford, New Haven, New London, Norwich, Stamford, Waterbury.

Rasy i pochodzenie

Według spisu z 2010 roku 80,3% mieszkańców stanowiła ludność biała (67,0%, nie licząc Latynosów), 11,9% to czarnoskórzy lub Afroamerykanie, 4,8% to Azjaci, 2,4% miało rasę mieszaną, 0,5% to rdzenna ludność Ameryki, 0,1% to Hawajczycy i mieszkańcy innych wysp Pacyfiku. Latynosi stanowią 16,1% ludności stanu^[5].

Największe grupy stanowią osoby pochodzenia włoskiego (19,3%), irlandzkiego (17,9%), angielskiego (10,7%), niemieckiego (10,4%), francuskiego (9,6%) i polskiego (8,6%). Istnieją także duże grupy (ponad 30 tys.) Portorykańczyków, Szkotów, Latynosów z Ameryki Południowej, Rosjan, Szwedów, Jamajczyków, Portugalczyków, Meksykan, Indyjczyków, Węgrów, Afrykanów, Dominikańczyków, Litwinów, Greków i Chińczyków^[6]^[7].

Język

Najpowszechniej używanymi językami są^[8]:

język angielski – 79,49%
język hiszpański – 10,2%
język portugalski – 1,17%
język włoski – 1,11%
język polski – 1,09%
język francuski – 1,04%.

Religia

Dane z 2014^[9]:

protestanci – 35% (głównie: kalwini, baptyści, zielonoświątkowcy, anglikanie i metodyści)
katolicy – 33% (archidiecezja Hartford, diecezja Bridgeport, diecezja Norwich, parafie rzymskokatolickie w Connecticut)
niereligijni – 23% (w tym: 4% agnostycy i 5% ateiści)
żydzi – 3%
inne religie – 6% (w tym: prawosławni, mormoni, muzułmanie, świadkowie Jehowy, buddyści, hindusi, unitarianie uniwersaliści i bahaici^[10])

Symbole stanu

Dewiza: Qui Transtulit Sustinet (Ten, który przeniósł, wciąż podtrzymuje)
Przydomek: The Constitution State (Stan Konstytucyjny)
Symbole: wawrzyn górski, dąb biały, drozd wędrowny

Uczelnie

Uniwersytet Yale’a (w New Haven)
University of Connecticut^[11] (w Storrs)
Central Connecticut State University^[12] (w New Britain)
University of New Haven^[13] (w West Haven, w pobliżu New Haven)

Przypisy

↑ State Area Measurements and Internal Point Coordinates, U.S. Census Bureau [dostęp 2018-04-06] (ang.).
↑ U.S. Census Bureau QuickFacts: Connecticut, census.gov [dostęp 2018-01-04] (ang.).
↑ Connecticut becomes 17th state to abolish death penalty.
↑ Mount Frissell, Geographic Names Information System (GNIS) [dostęp 2019-11-16] (ang.).
↑ ^a ^b U.S. Census Bureau QuickFacts: Connecticut, www.census.gov [dostęp 2019-01-19] (ang.).
↑ U.S. CensusU.S.C. Bureau U.S. CensusU.S.C., American FactFinder - Results, factfinder.census.gov [dostęp 2019-01-19] [zarchiwizowane z adresu 2011-07-21] (ang.).
↑ Ancestry in Connecticut (State), statisticalatlas.com [dostęp 2019-01-19] .
↑ Data Center Results, apps.mla.org [dostęp 2019-01-19] .
↑ Adults in Connecticut. Pew Research Center, 2014. [dostęp 2019-01-14].
↑ State Membership Report. The ARDA. [dostęp 2019-01-14].
↑ About UConn, Witryna internetowa Uniwersytetu Connecticut [dostęp 2014-09-21] [zarchiwizowane z adresu 2014-09-23] (ang.).
↑ About Central Connecticut State University, Witryna internetowa Uniwersytetu Stanowego Centralnego Connecticut [dostęp 2014-09-21] (ang.).
↑ About UNH, Witryna internetowa Uniwersytetu New Haven [dostęp 2014-09-21] (ang.).

[1] State Area Measurements and Internal Point Coordinates, U.S. Census Bureau [dostęp 2018-04-06] (ang.).

[2] U.S. Census Bureau QuickFacts: Connecticut, census.gov [dostęp 2018-01-04] (ang.).

[3] Connecticut becomes 17th state to abolish death penalty.

[mtfris-4] Mount Frissell, Geographic Names Information System (GNIS) [dostęp 2019-11-16] (ang.).

[:0-5] U.S. Census Bureau QuickFacts: Connecticut, www.census.gov [dostęp 2019-01-19] (ang.).

[6] U.S. CensusU.S.C. Bureau U.S. CensusU.S.C., American FactFinder - Results, factfinder.census.gov [dostęp 2019-01-19] [zarchiwizowane z adresu 2011-07-21] (ang.).

[7] Ancestry in Connecticut (State), statisticalatlas.com [dostęp 2019-01-19] .

[8] Data Center Results, apps.mla.org [dostęp 2019-01-19] .

[9] Adults in Connecticut. Pew Research Center, 2014. [dostęp 2019-01-14].

[10] State Membership Report. The ARDA. [dostęp 2019-01-14].

[11] About UConn, Witryna internetowa Uniwersytetu Connecticut [dostęp 2014-09-21] [zarchiwizowane z adresu 2014-09-23] (ang.).

[12] About Central Connecticut State University, Witryna internetowa Uniwersytetu Stanowego Centralnego Connecticut [dostęp 2014-09-21] (ang.).

[13] About UNH, Witryna internetowa Uniwersytetu New Haven [dostęp 2014-09-21] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

Stany	Alabama Alaska Arizona Arkansas Connecticut Dakota Południowa Dakota Północna Delaware Floryda Georgia Hawaje Idaho Illinois Indiana Iowa Kalifornia Kansas Karolina Południowa Karolina Północna Kentucky Kolorado Luizjana Maine Maryland Massachusetts Michigan Minnesota Missisipi Missouri Montana Nebraska Nevada New Hampshire New Jersey Nowy Jork Nowy Meksyk Ohio Oklahoma Oregon Pensylwania Rhode Island Teksas Tennessee Utah Vermont Waszyngton Wirginia Wirginia Zachodnia Wisconsin Wyoming
Dystrykt federalny	Dystrykt Kolumbii
Terytoria zależne	Baker Guam Howland Jarvis Johnston Kingman Mariany Północne Midway Navassa Palmyra Portoryko Samoa Amerykańskie Wake Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne