Czarnocin (województwo zachodniopomorskie)

Artykuł

53°43′20″N 14°33′30″E

- błąd

38 m

WD

53°44'N, 14°34'E, 53°43'13.73"N, 14°33'19.55"E

- błąd

20731 m

Odległość

870 m

Czarnocin
osada
Ilustracja
Plaża nad Zalewem Szczecińskim
Państwo

 Polska

Województwo

 zachodniopomorskie

Powiat

goleniowski

Gmina

Stepnica

Liczba ludności (2009)

318

Strefa numeracyjna

91

Kod pocztowy

72-112

Tablice rejestracyjne

ZGL

SIMC

0783781

Położenie na mapie gminy Stepnica
Mapa konturowa gminy Stepnica, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Czarnocin”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego
Mapa konturowa województwa zachodniopomorskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Czarnocin”
Położenie na mapie powiatu goleniowskiego
Mapa konturowa powiatu goleniowskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Czarnocin”
Ziemia53°43′20″N 14°33′30″E/53,722222 14,558333

Czarnocin (do 1945 niem. Zartenthin) – osada sołecka położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie goleniowskim, w gminie Stepnica. Miejscowość o charakterze turystycznym, nad Zalewem Szczecińskim na Równinie Goleniowskiej (tereny łąkowo-leśne, podmokłe), ostatnia wieś przy drodze prowadzącej ze Stepnicy przez Gąsierzyno i Kopice.

Według danych z 31 grudnia 2009 r. osadę zamieszkiwało 318 osób[1].

Na północ od wsi do Zalewu Szczecińskiego uchodzi Kanał Czarnociński.

Nazwa

Miejscowość ma metrykę średniowieczną. Notowana jest w różnych formach w historycznych dokumentach od XIV wieku: Ceretin (1318), Zartenthin (1784), Zartenthin (1829), Czarnocin (1945). Językoznawcy identyfikują pierwszy zapis Ceretin z nazwą Czarcin, od nazwy czart czyli diabeł z dodanym sufiksem -in[2].

Historia

Wieś została założona w średniowieczu, po raz pierwszy wzmiankowana w źródłach w roku 1318 jako Ceretin[2]. W XVIII wieku znajdowała się tutaj należąca do Stepnicy leśniczówka. W połowie XIX wieku własność barona Theodora G. von Puttkamera. Założono wtedy tutaj folwark. Osada była położona pomiędzy dwiema drogami i składała się z kolonii mieszkalnej oraz folwarku z dworem. Znajdował się tutaj park i cmentarz, na północ od kolonii (układ rzędówki) wydobywano torf. W 1870 roku Czarnocin liczył sobie ok. 200 mieszkańców. Do 1905 folwark był użytkowany przez Paula Holtza, zajmowano się tutaj głównie hodowlą, od 1920 własność przemysłowca z Berlina Urlicha Patza, zaś od 1929 fundacji państwowej Staatlische Forschungsstifund der Insel Riems, zajmującej się dzielnością naukową (administracja dóbr Rudolf Lohmann). W latach 40. budowano tutaj duży obiekt przeznaczony na szkołę dla żołnierzy Wehrmachtu lub oficerów SS. Po 1945 powstało tutaj duże Państwowe Gospodarstwo Rolne oraz kilka bloków mieszkalnych dla pracowników kombinatu.

Obecnie zespół folwarczny został w części zniszczony, a pozostałe budynki, dawniej użytkowane przez PGR, dzisiaj stoją puste i sprawiają bardzo negatywne wrażenie. Przebudowano dwór z przełomu XIX i XX wieku, który nie stanowi wartości zabytkowej. Z budynków folwarcznych warto zwrócić uwagę jedynie na suszarnię. Większość domów we wsi to PGR-owskie bloki, zachowało się jednak kilka murowanych budynków mieszkalnych sprzed II wojny światowej (lata 30. XX wieku). Zaniedbany jest już prawie niewidoczny cmentarz ewangelicki w południowej części wsi. Do najciekawszych obiektów należy niewątpliwie park leśny z aleją centralną, łączącą dawny dwór z plażą nad zalewem, rośnie tam wiele ciekawych gatunków drzew. Obok parku znajduje się jeszcze budynek dawnej szkoły, jeden z większych w gminie, murowany, z elementami ryglowymi, o nieznacznej wartości zabytkowej.

Park w typie założenia leśnego z centralną aleją, wytyczoną w osi dworu, prowadzącą do Zalewu. Na północnym skraju parku, bezpośrednio przy szosie, ulokowany jest kompleks budynków dawnej szkoły Wehrmachtu lub SS; budynek główny o wielkokubaturowej formie, murowano-ryglowy, stanowi element zabudowy o wartościach kulturowych, a nawet zabytkowych.

Miejscowość posiada dużą bazę noclegową złożoną z dwóch obiektów. Pierwszy z nich to Ośrodek Rekreacyjno-Sportowy „Gumiś”, założony przez znanego na Pomorzu Zachodnim trenera piłki nożnej Zbigniewa Gumiennego, posiadający 70 miejsc noclegowych, boiska do gry w piłkę nożną, siatkówkę, koszykówkę oraz fragment plaży. Jest to ośrodek sezonowy. W przeciwieństwie do niego Szkoła Aktywnego Wypoczynku „Frajda”, oferująca 90 miejsc noclegowych, położona tuż obok, jest czynna cały rok. Szkoła posiada przestronne podwórko z boiskami i miejscem na ognisko, jest oddalona ok. 0,3 km od plaży. Oferuje obozy winsurfingowe, językowe, wypoczynkowe, konne, taneczne, żeglarskie, cyrkowe, ofertę dla dzieci najmłodszych oraz krótkie pobyty w ramach wycieczek szkolnych.

Atutem Czarnocina jest czysta plaża oraz płytkie wody Zalewu Szczecińskiego przyciągają amatorów pływania, windsurfingu, zaś kanały i rowy wędkarzy. Okoliczne tereny łąkowe przyciągają turystów pieszych i rowerowych, spragnionych dzikiej przyrody. Rolnicy z Czarnocina posiadają również stada ciekawych zwierząt: holenderskich krów, pomorskich owiec oraz koników polskich.

Na wschód i północny wschód od wsi rezerwat przyrody "Czarnocin", torfowiskowy, o powierzchni 419,38 ha, założony w 1974. Przez rezerwat i wieś prowadzi znakowany szlak turystyczny zielony zielony turystyczny Szlak Stepnicki (StepnicaWolin) oraz zielony szlak rowerowy zielony Międzynarodowy szlak rowerowy wokół Zalewu Szczecińskiego R-66[3].

Przynależność polityczno-administracyjna

Przynależność polityczno-administracyjna Czarnocina[4][5][6]
OkresJednostki podziału terytorialnego
Związek Niemiecki1815 - 1866Związek Niemiecki, Królestwo Prus, prowincja Pomorze
Flag of the German Empire.svg1866 - 1871Związek Północnoniemiecki, Królestwo Prus, prowincja Pomorze
Flag of the German Empire.svg1871 - 1918Cesarstwo Niemieckie, Królestwo Prus, prowincja Pomorze
1919 - 1933Rzesza Niemiecka (Republika Weimarska), kraj związkowy Prusy, prowincja Pomorze
III Rzesza1933 - 1945III Rzesza, prowincja Pomorze
Polska1945 - 1950Rzeczpospolita Polska (Polska Ludowa), województwo szczecińskie
Polska1950 - 1957Rzeczpospolita Polska (Polska Ludowa), województwo szczecińskie
Polska1957 - 1975Polska Rzeczpospolita Ludowa, województwo szczecińskie
Polska1975 - 1989Polska Rzeczpospolita Ludowa, województwo szczecińskie
Polska1989 - 1998Rzeczpospolita Polska, województwo szczecińskie, gmina Stepnica
Polska1999 - terazRzeczpospolita Polska, województwo zachodniopomorskie, powiat goleniowski, gmina Stepnica

Zobacz też

Przypisy

  1. Maciej Herman: Plan Odnowy Miejscowości Czarnocin na lata 2010-2017, s. 5. (Załącznik nr 3 do Uchwały Nr XXX/304/2010 Rady Gminy Stepnica z dnia 23 lipca 2010 r. ws. zatwierdzenia POM)
  2. a b Rymut 1997 ↓, s. 187.
  3. Okolice Szczecina: 1:75 000. Warszawa: ExpressMap Polska, 2007, s. 1-2. ISBN 978-83-601-2096-5. (pol.)
  4. Provinz Pommern 1845, s.1 (de); Provinz Pommern 1849, Neuster Zeitungs Atlas, J. Meyer, 1855, s. 1. (de); Preussische Provinz Pommern 1:600000, Geographisches Institut, Heinrich Kiepert, Weimar 1856 s. 1 (de); Karte der historischen preussischen Provinz Pommern 1905 1:600000, Deutsches Verlaghaus Bong & Co, Berlin 1905, s.1 (de)
  5. Atlas historyczny Polski. Wyd. 12 1993. Warszawa / Wrocław: Wydawnictw Kartograficznych im. Eugeniusza Romera, 1993. ISBN 83-7000-016-9. (pol.)
  6. Wielki atlas historyczny. Wyd. 3. Warszawa: Demart, 2003. ISBN 83-89239-57-4. (pol.)

Bibliografia

  • Kazimierz Rymut: Nazwy miejscowe Polski, t. II, C-D, hasło "Czarnocin". Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN, 1997, s. 187. ISBN 978-83-64007-04-0.

Media użyte na tej stronie

Stepnica (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Stepnica, Polska
West Pomeranian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of West Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.65 N
  • S: 52.58 N
  • W: 13.95 E
  • E: 17.10 E
Powiat goleniowski location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu goleniowskiego, Polska
POL Szlak zielony.svg
Zielony szlak turystyczny.
Szlak rowerowy zielony.svg
Zielony szlak rowerowy
Flag of the German Empire.svg
Bundesflagge und Handelsflagge des Norddeutschen Bundes (1866-1871) und Reichsflagge des Deutschen Reiches (1871-1918)
Flag of Germany (1867–1918).svg
Bundesflagge und Handelsflagge des Norddeutschen Bundes (1866-1871) und Reichsflagge des Deutschen Reiches (1871-1918)
Flag of Germany (3-2 aspect ratio).svg
Flaga Niemiec o proporcjach 3:2
Flag of Germany (1935–1945).svg
National flag and merchant ensign of Germany from 1935 to 1945.
Czarnocin, Zalew Szczecinski (3).jpg
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zalew Szczeciński widziany z Czarnocina.