Czarnostawiańska Przełęcz

Czarnostawiańska Przełęcz
Ilustracja
Państwo

 Polska
 Słowacja

Wysokość

2340 m n.p.m.

Pasmo

Karpaty, Tatry

Sąsiednie szczyty

Mięguszowiecki Szczyt Czarny, Hińczowa Turnia

Położenie na mapie Tatr
Mapa konturowa Tatr, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Czarnostawiańska Przełęcz”
Położenie na mapie Karpat
Mapa konturowa Karpat, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Czarnostawiańska Przełęcz”
Ziemia49°10′53,3″N 20°04′06,2″E/49,181472 20,068389

Czarnostawiańska Przełęcz (niem. Megsdorfer Scharte, słow. Východné Mengusovské sedlo, węg. Menguszfalvi-csorba, 2340 m) – stosunkowo szeroka przełęcz w grani głównej Tatr, oddzielająca od siebie Mięguszowieckie Szczyty i Wołowy Grzbiet, a dokładniej ich skrajne punkty[1].: Mięguszowiecki Szczyt Czarny (Východný Mengusovský štít, 2410 m) i Hińczową Turnię (Hincova veža, 2372 m)[2].

Opis przełęczy

Po stronie polskiej ku północnemu wschodowi do Wyżniego Czarnostawiańskiego Kotła w Dolinie Rybiego Potoku opada z przełęczy skalisto-trawiasta ściana poprzecinana żlebami. Nie tworzą one jednak ciągłego żlebu opadającego na piargi u podnóży ścian. Po stronie słowackiej ku południowemu zachodowi z przełęczy do Doliny Hińczowej opada częściowo piarżysta, częściowo płytowa depresja[2]. Przełęcz stanowi dość dogodny dostęp do Wołowego Grzbietu, nie służy jednak jako przejście pomiędzy sąsiednimi dolinami[3].

W rejonie przełęczy stwierdzono występowanie rutewnika jaskrowatego – bardzo rzadkiej rośliny, w Polsce występującej tylko w Tatrach i to w nielicznych tylko miejscach (na Czarnostawiańskiej Przełęczy znajduje się najwyżej położone w Tatrach stanowisko tej rośliny)[4].

Historia zdobycia

Najprawdopodobniej pierwszymi taternikami, którzy przeszli przez tę przełęcz, byli dwaj bracia Schrimpf. Podczas wycieczki (22 sierpnia 1886 r.) zabłądzili w Dolinie Mięguszowieckiej i przeszli nad Czarny Staw pod Rysami w bliżej nieokreślonym miejscu. Podczas przejścia starszy z braci stoczył się po zaśnieżonym zboczu i potłukł się, następnego dnia zaś został zniesiony w dół przez wezwanych na pomoc górali[3].

Pierwsze odnotowane wejścia:

Widok z drogi na Rysy
Widok z Doliny Hińczowej

Taternictwo

Najłatwiesze wejście na przełęcz jest z Mięguszowieckiej Przełęczy pod Chłopkiem trawersem po słowackiej stronie Mięguszowieckiego Szczytu Czarnego (droga nr 6). Dla turystów jest to jednak obszar zamknięty, dopuszczalne jest tutaj natomiast uprawianie taternictwa. Jest kilka dróg wspinaczkowych[2]:

  1. Z Siodła za Kazalnicą; 0+ w skali tatrzańskiej, czas przejścia 30 min,
  2. Z Wyżniego Kotła Czarnostawiańskiego przez wschodnią ścianę Mięguszowieckiego Szczytu Czarnego; III lub V (wariant), 2 godz.,
  3. Asceta-pomurnik; I, II, miejsce II, zimą 3 godz.,
  4. Przez północną ścianę Hińczowej Turni; IV, 3 godz.,
  5. Z Doliny Hińczowej południowo-zachodnią depresją; 0+ od stawu 1 godz.,
  6. Z Przełęczy pod Chłopkiem dolnym trawersem; I, 30 min[2].

Przypisy

  1. Witold Henryk Paryski, Zofia Radwańska-Paryska, Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1.
  2. a b c d Władysław Cywiński, Mięguszowieckie Szczyty. Przewodnik szczegółowy, tom 10, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2003, ISBN 83-7104-031-8.
  3. a b c Witold Henryk Paryski, Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część VI. Cubryna – Żabia Turnia Mięguszowiecka, Warszawa: Spółdzielczy Instytut Wydawniczy „Kraj”.
  4. Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Czerwona księga Karpat Polskich, Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-71-6.

Media użyte na tej stronie

Carpathians relief location map.jpg
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Carpathians.
  • Projection: Equirectangular projection, strechted by 148.0%.
  • Geographic limits of the map:
  • N: 50.0° N
  • S: 44.25° N
  • W: 16.0° E
  • E: 27.5° E
  • GMT projection: -JX19.473333333333333cd/14.410266666666665cd
  • GMT region: -R16.0/44.25/27.5/50.0r
  • GMT region for grdcut: -R16.0/44.25/27.5/50.0r
  • Relief: SRTM30plus.
  • Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.
Mięguszowieckie Szczyty R+NR2019 (2).jpg
Autor: Foto:Adam Opioła, opis:Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Widok z Rysów
Mięguszowiecki Szczyt Czarny T34 (2).jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mięguszowiecki Szczyt Pośredni i Czarny, Hińczowa Turnia
Droga na Rysy, Wolowy Grzbiet.jpg
Autor: Krzysztof Dudzik (User:ToSter), Licencja: CC BY-SA 3.0
Wołowy Grzbiet i Mięguszowiecki Szczyt Czarny
Mountain pass 12x12 ne.svg
oriented mountain pass symbol : n ne e se