Czerwony Strumień

Czerwony Strumień

uroczysko-dawna miejscowość
Ruina barokowej kaplicy w nieistniejącej wsi Czerwony Strumień
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	kłodzki
Gmina	Międzylesie
Wysokość	650-700[1] m n.p.m.
SIMC	nie nadano
Położenie na mapie gminy Międzylesie Czerwony Strumień
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Czerwony Strumień
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Czerwony Strumień
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego Czerwony Strumień
50°07′33″N 16°36′56″E/50,125833 16,615556

Ruina jednego z wielu zabudowań w nieistniejącej wsi

Czerwony Strumień (niem. Rothflössel, cz. Červený Potok^[2]) – uroczysko-dawna miejscowość gmina Międzylesie^[3], położona w Górach Bystrzyckich, na płaskowyżu Czerwień, którą tworzy północne zbocze Kamyka (721 m n.p.m.) nad potokiem Czerwony Strumień^[4].

Historia

W rejonie wsi od XIV w. do wojny trzydziestoletniej wydobywano rudę żelaza, którą przetapiano w kuźnicy w Boboszowie^[4]. Stałe osadnictwo pojawiło się później, bo w połowie bądź pod koniec XVI wieku^[1]. W 1840 roku wieś liczyła 130 mieszkańców. Zabudowa rozciągała się na wysokościach 650–700 m n.p.m., a należące do wsi użytki rolne przekraczały nawet tę wysokość, zajmując przyległe stoki i spłaszczoną wierzchowinę Kamyka^[1]. Pod koniec XIX wieku grunty orne stanowiły ponad 2/3 areału należącego do miejscowości, a łąki zaledwie 1/4. Obecnie sytuacja jest całkowicie odmienna – nie występują tu żadne grunty orne, a większość dawnych pól to łąki, przeznaczone do zalesienia.

W 1885 znajdowały się tu 53 budynki, w tym 25 mieszkalnych. Mieszkało tu 139 stałych mieszkańców, funkcjonowała gospoda, tkalnie lnu i bawełny, a w XIX wieku – browar^[4]. Miejscowość cieszyła się dużym powodzeniem wśród turystów, stanowiąc punkt wyjścia na szlak do Zemskej brány – skalnego przełomu Dzikiej Orlicy^[4]. Dolna część wsi, przez którą przebiegał dawniej szlak pielgrzymkowy do sanktuarium w Neratovie, uchodziła przed 1945 za bardzo malowniczy zakątek i znana była z malowniczych widoków, co należy już niestety do przeszłości. Częścią wsi była położona po wschodniej stronie miejscowości kolonia Waldhäuser (Leśne Domy).

W czasie wytyczania granicy państwowej po II wojnie światowej w latach 1947-1948 wieś została całkowicie wysiedlona, aczkolwiek jej wyludnianie rozpoczęło się już w okresie międzywojennym. Granica z Czechami przebiega wzdłuż potoku Czerwony Strumień, ale pas graniczny w latach 40. XX w. wyznaczono i zaorano powyżej wsi. Po roku 1945 na skutek braku komunikacji i przygranicznego położenia wieś pozostała niezamieszkana i zanikła^[4].

Współczesność

Obecnie po wsi zostały tylko fragmenty fundamentów obejść gospodarczych, zniszczone postumenty przydrożnych figur religijnych i kamienne mury barokowej kaplicy z XVIII wieku^[1], do początku XIX wieku będącej siedzibą odrębnej parafii. Przed kaplicą przez kilkanaście lat leżał kamienny krzyż z figurą Jezusa ukrzyżowanego z 1733 roku^[4]. Został on przeniesiony do Kamieńczyka i stoi przed zabytkowym kościołem św. Michała. Z kolei tuż za granicznym mostkiem, już w Czechach, znajduje się figura św. Jana Nepomucena pochodząca z 1801 roku^[1].

Przy drodze do Międzylesia na skrzyżowaniu drogi polnej Lesica – Kamieńczyk znajdują się ruiny przydrożnej kamiennej kapliczki, a przy lesie ruiny dużego obiektu, w którym w czasie II wojny światowej mieścił się ośrodek rehabilitacyjny SS zwany Esbaude.

W latach 2010-2012 Towarzystwo Górskie "Kłodzka Róża" wytyczyło ścieżkę dydaktyczną "Śladami opuszczonej wsi Czerwony Strumień", która biegnie od drewnianego kościoła w Kamieńczyku do Niemojowa. 8 lipca 2015 roku szlak został zniszczony przez nawałnicę, która powaliła m.in. 300-letnie pomnikowe wiązy górskie, a konary zabytkowej lipy spadając uszkodziły mury kaplicy^[5].

Osoby związane z Czerwonym Strumieniem

We wsi 1 grudnia 1764 roku urodził się Joseph Knauer późniejszy biskup wrocławski^[1].

Przypisy

Bibliografia

• Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 14: Góry Bystrzyckie i Orlickie. Warszawa; Kraków: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1992, ISBN 83-7005-340-8.
• Ziemia Kłodzka. Mapa turystyczna 1:50 000. Wyd. Kartogr. COMPASS, Kraków. 2004. ISBN 83-89165-49-X.
• M.Gałkowski ; Przewodnik turystyczny, Góry Bystrzyckie i Orlickie; Ofic.Wydawn. „BRAMA” Kłodzko 2227 r. ISBN 978-83-60549-04-9.
• Agnieszka Latocha "Śladami dawnego osadnictwa w Sudetach (10). Czerwony Strumień (Rothflössel)", "Sudety" nr 1-2/2013.
• WaldemarW. Brygier WaldemarW., TomaszT. Dudziak TomaszT., IwonaI. Chomiak IwonaI., Ziemia Kłodzka, Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2010, ISBN 978-83-89188-95-3, OCLC 751422625 .

Linki zewnętrzne

• Zdjęcia Czerwonego Strumienia – historyczne i współczesne