Cztery artykuły grodzkie

Cztery artykuły grodzkie (gardłowe; łac. Quatuor articuli iudicii castrensis) – grupa przestępstw dawnego prawa polskiego, dla rozpatrzenia których, bez względu na stan, z którego wywodził się oskarżony, właściwym był sąd grodzki. Były to, wedle art. XVII Statutu warckiego: podpalenie (incendium et emissio ignis), napad na dom szlachcica (violenta domicilii alicuius invasio), rabunek na drodze publicznej (depraedatio stratae publicae) i gwałt na kobiecie (szlachciance) (violentia feminarum)[1]. Statut nieszawski dodał jeszcze piąty artykuł, zbiegostwo kmieci traktując ich jakoby gwałtem wziętych. Drugi statut litewski z 1566 r. jeszcze bardziej rozszerzył katalog artykułów grodzkich.

Przypisy

  1. Wedle późniejszych sformułowań stuprum, incendium, latrocinium, et vis armata alienis aedibus illata (zgwałcenie, podpalenie, rozbój i najście siłą zbrojną cudzego domu). Zob. Ogniem i mieczem tom 1 rozdział 2.

Bibliografia

  • Bibliografia: "Sądownictwo grodzkie w przedroziorowej Rzeczypospolitej", Michał Pawlikowski, Strzałków 2012, ​ISBN 978-83-933262-1-1