Dębinka (województwo kujawsko-pomorskie)

Artykuł52°59′7″N 18°8′58″E
- błąd38 m
WD52°58'N, 18°12'E
- błąd20471 m
Odległość4 m
Dębinka
osada leśna
Ilustracja
Dębinka leśnictwo
Państwo Polska
Województwo kujawsko-pomorskie
Powiatbydgoski
GminaNowa Wieś Wielka
Wysokość80 m n.p.m.
Strefa numeracyjna52
Tablice rejestracyjneCBY
SIMC1028041
Położenie na mapie gminy Nowa Wieś Wielka
Mapa konturowa gminy Nowa Wieś Wielka, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Dębinka”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Położenie na mapie powiatu bydgoskiego
Mapa konturowa powiatu bydgoskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Dębinka”
Ziemia52°59′07″N 18°08′58″E/52,985278 18,149444
Polana leśna w Dębince

Dębinkaosada leśna w woj. kujawsko-pomorskim, w pow. bydgoskim, w gminie Nowa Wieś Wielka.

Położenie

Dębinka to osada niesołecka usytuowana w południowej części Puszczy Bydgoskiej, około 3 km na wschód od Nowej Wsi Wielkiej i 2 km na zachód od Leszyc. Pod względem fizyczno-geograficznym leży w obrębie Pradoliny Toruńsko-Eberswaldzkiej w mezoregionie Kotlina Toruńska[1].

Charakterystyka

Miejscowość zajmuje enklawę leśną, gdzie znajdują się wilgotniejsze siedliska. W tym rejonie Puszczy znajduje się pas gleb piaszczysto-gliniastych, ciągnących się z zachodu na wschód. Tereny te wylesiono i zasiedlono już kilkaset lat temu. Zajmują je wsie: Dobromierz, Dębinka, Leszyce i Chrośna. Na terenach leśnych otaczających osadę spotyka się zarówno zatorfione obniżenia, jak i wydmy śródlądowe.

Nazwą Dębinka określa się również leśnictwo, które wchodzi w skład Nadleśnictwa Solec Kujawski. Jego powierzchnia wynosi 1430 ha z czego 1276 ha to powierzchnia leśna, a 154 ha stanowi powierzchnię nieleśną[2].

Historia

Pierwsze źródła pisane o osadzie Dębinka[a] pochodzą z inwentarza wójtostwa bydgoskiego z 1744 roku[3]. Podano w nim, że 29 czerwca 1731 r. wieś otrzymał w kontrakcie Krzysztof Garski, który obowiązany był opłacać czynsz, pogłówne i hibernę na rzecz wójta bydgoskiego. W inwentarzu z 1753 r. podano, że wieś posiadała 2 włóki ziemi uprawnej. Mieszkał tu Marcin Glim, według kontraktu czynszowego zawartego 8 października 1746 roku. W 1766 r. wieś była opodatkowana kwotą 158 florenów[4]. Z mapy topograficznej Friedricha von Schröttera (1798-1802) wynika, że wieś znajdowała się na dużej polanie leśnej w pobliżu Dobromierza i Nowej Wsi.

Spis miejscowości rejencji bydgoskiej z 1833 r. podaje, że osadę Dembinek w powiecie bydgoskim zamieszkiwały 52 osoby (43 ewangelików, 9 katolików) w 5 domach[5]. Według opisu Jana Nepomucena Bobrowicza z 1846 r. folwark Dębinek należał do rządowej domeny bydgoskiej[6]. Kolejny spis z 1860 r. podaje, że osada liczyła 62 mieszkańców (wszyscy ewangelicy) w 7 domach. Najbliższa szkoła elementarna znajdowała się w Dąbrowie Wielkiej. Miejscowość należała do parafii katolickiej w Pęchowie i ewangelickiej w Bydgoszczy[7].

Z kolei Słownik geograficzny Królestwa Polskiego dla roku 1884 podaje, że Dębinka (niem. Eichenau) była wsią w powiecie bydgoskim. Mieszkało tu 60 osób (58 ewangelików, 2 katolików) w 6 domach. Najbliższa poczta znajdowała się w Nowej Wsi Wielkiej, a telegraf i stacja kolejowa w Bydgoszczy[8]. W styczniu 1920 roku na mocy traktatu wersalskiego miejscowość znalazła się w granicach odrodzonej Polski.

Podczas okupacji niemieckiej wieś wchodziła w skład nowo utworzonej gminy Nowa Wieś Wielka[9], do czasu gdy gminę tą rozwiązano i wcielono do gminy Solec Kujawski[b].

W styczniu 1945 r. nacierające wojska radzieckie uderzeniem oskrzydlającym ominęły Bydgoszcz, pozostawiając na tyłach oddziały niemieckie (m.in. w okolicy Dębinki, Dobromierza i Prądocina), których likwidacją zajęli się żołnierze 47. Armii Radzieckiej i polscy czołgiści[9].

W latach 1945–1954 Dębinka wchodziła w skład gromady wiejskiej Leszyce w składzie gminy Solec Kujawski[c]. Po reformie administracyjnej z 25 września 1954 r. miejscowość znalazła się w gromadzie Nowawieś Wielka[9] i sołectwie Leszyce. Od lat 60. miejscowość znajduje się w obwodzie szkolnym Nowa Wieś Wielka[9]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa bydgoskiego.

Zobacz też

  • Dębinka

Uwagi

  1. w inwentarzach wójtostwa i starostwa bydgoskiego wieś nazywano Dembinki
  2. W skład gminy Nowa Wieś Wielka (1940-1945) weszły wyłączone z gminy Solec Kujawski wsie: Chrośna, Dąbrowy Wielkie, Dobromierz, Leszyce, Łażyn i Nowa Wieś Wielka
  3. Gromada Leszyce obejmowała: wieś Leszyce, leśnictwo Leszyce, nadleśnictwo Leszyce, leśnictwo Nowawieś, leśnictwo Dobromierz, osadę Dębinka oraz leśnictwo Dąbrowy Wielkie

Przypisy

  1. Środowisko przyrodnicze Bydgoszczy. Praca zbiorowa pod red. Józefa Banaszaka, Wydawnictwo Tanan. Bydgoszcz 1996
  2. Opracowanie ekofizjograficzne dla terenu gminy Nowa Wieś Wielka
  3. Guldon Romana, Guldon Zenon: Inwentarz wójtostwa bydgoskiego z 1744 roku. [w:] Bydgoskie Towarzystwo Naukowe. Prace Wydziału Nauk Humanistycznych. Seria C. Nr 10. Prace Komisji Historii VII. Bydgoszcz 1970
  4. Kabaciński Ryszard: Inwentarze starostwa i wójtostwa bydgoskiego z lat 1753-1766 roku. [w:] Bydgoskie Towarzystwo Naukowe. Źródła do dziejów Bydgoszczy. Nr 9. Warszawa-Poznań 1977
  5. Verzeichniss aller Ortschaften des Bromberger Regierungs-Bezirks mit einer geographisch-statistischen Uebersicht. Bromberg 1833
  6. Jan Nepomucen Bobrowicz: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Księstwa Poznańskiego. Lipsk: Księgarnia Zagraniczna (Librairie Étrangère), 1846, s. 426.
  7. Verzeichniss sämmtlicher Ortschaften des Regierungs-Bezirks Bromberg. Bromberg 1860
  8. http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_II/17 dostęp 6-10-2014
  9. a b c d Łukasz Myszka, Gmina Nowa Wieś Wielka. Z dziejów samorządu terytorialnego – do 2002 roku, Bydgoszcz: Bydgoski Dom Wydawniczy Margrafsen, 2006, ISBN 83-89734-14-1, OCLC 749214986.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Kuyavian-Pomeranian Voivodeship location map.svg
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.83 N
  • S: 52.28 N
  • W: 17.16 E
  • E: 19.88 E
Nowa Wieś Wielka (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Nowa Wieś Wielka, Polska
Bydgoszcz County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Bydgoszcz County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 53.46 N
  • S: 52.91 N
  • W: 17.65 E
  • E: 18.42 E
Debinka 2 7-2015.jpg
Autor: Pit1233, Licencja: CC0
Osada leśna Dębinka w Puszczy Bydgoskiej, gmina Nowa Wieś Wielka, powiat bydgoski
Debinka 3 7-2015.jpg
Autor: Pit1233, Licencja: CC0
Osada leśna Dębinka w Puszczy Bydgoskiej, gmina Nowa Wieś Wielka, powiat bydgoski