Dębowa Łąka
| Artykuł | 53°15′25″N 19°5′46″E |
|---|---|
| - błąd | 38 m |
| WD | 53°16'N, 19°6'E, 53°18'N, 19°4'E |
| - błąd | 2282 m |
| Odległość | 1174 m |
| wieś | |
.jpg) Kościół Matki Boskiej Bolesnej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (III 2011) | 777[1] |
| Strefa numeracyjna | 56 |
| Kod pocztowy | 87-207[2] |
| Tablice rejestracyjne | CWA |
| SIMC | 0842549 |
Położenie na mapie gminy Dębowa Łąka _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Dębowa Łąka") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  (c) SANtosito, CC BY-SA 4.0 | |
Położenie na mapie powiatu wąbrzeskiego  | |
 53°15′25″N 19°05′46″E/53,256944 19,096111 | |
.jpg)
.jpg)
Dębowa Łąka (niem. Dembowalonka; 1907–1919 Wittenburg) – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie wąbrzeskim, w gminie Dębowa Łąka.
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Dębowa Łąka. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego. Miejscowość jest obecnie siedzibą władz gminy Dębowa Łąka. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 777 mieszkańców[1]. Jest największą miejscowością gminy Dębowa Łąka.
We wsi znajduje się parafia św. Apostołów Piotra i Pawła[3].
Części wsi
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0842555 | Fryzanowo | część wsi |
| 0842561 | Iwanki | część wsi |
| 0842578 | Mleczary | część wsi |
| 0842584 | Pod Łobdowo | część wsi |
Zabytki
Według rejestru zabytków NID[6] na listę zabytków wpisane są:
- kościół parafialny pw. św.św. Piotra i Pawła, XIV w., nr rej.: A/191/1-2 z 6.05.1930
- cmentarz parafialny, przy kościele, nr rej.: A/197/1-2 z 31.12.1987
- kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki filialny pw. Matki Boskiej Bolesnej, 1900-1901, nr rej.: A/195 z 15.10.2004
- zespół pałacowy:
- pałac, połowa XIX w., przełom XIX/XX w., nr rej.: A/52/1-2 z 30.10.2002
- dom ogrodnika, przełom XIX/XX w., nr rej.: A/52/1-2 z 30.10.2002
- park, 1 połowa XIX w., nr rej.: A/52/3 z 8.10.1984 i z 11.03.2003.
Pałac w Dębowej Łące
Pałac w obecnej formie wybudowany został w 1849 r. przez Karola i Fryderyka Hennigów. W 1892 roku majątek wykupiła od nich Pruska Komisja Kolonizacyjna. Od 1895 r. w pałacu miał swoją siedzibę zakon oraz seminarium duchowne Ojców Ewangelistów. Ojcowie wybudowali w 1901 roku na północnym skraju parku kościół w stylu neogotyckim na potrzeby licznej gminy ewangelickiej. Jest to okres wzmożonego osadnictwa niemieckiego. Wówczas to zmieniono nazwę miejscowości na Wittenburg in Prussen.
W okresie międzywojennym, w latach 1920-1924, w dostosowanym do potrzeb szkoleniowo-wychowawczych budynku, Siostry Służebniczki Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny prowadziły zakład wychowawczy dla panien. W 1924 roku Ojcowie Zgromadzenia Ducha Św. zorganizowali szkołę dla chłopców, a w latach 1925-1930 w pałacu mieściła się Średnia Szkoła Rolnicza. W roku 1932, pozostający bez administratora zrujnowany pałac, wydzierżawiły siostry Zgromadzenia Pasterek od Opatrzności Bożej, organizując w nim nowicjat.
We wrześniu 1939 r. Niemcy urządzili w pałacu więzienie dla księży z powiatu wąbrzeskiego. Po wojnie, w erygowanym ponownie domu Sióstr Zgromadzenia Pasterek od Opatrzności Bożej, opiekę znalazły dzieci i osoby starsze. W 1958 roku Siostry opuściły pałac i zlikwidowany przez władze świeckie ośrodek. Po 6 latach generalnego remontu – od roku 1965 – w pałacu znajdował się Państwowy Dom Dziecka. Od 1984 r. w budynku mieszczą się szkoły i internat Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Dębowej Łące.
Pałac to monumentalny gmach częściowo 2- i częściowo 3-kondygnacyjny, wzniesiony na planie prostokąta o wymiarach 35 x 26 m z niewielkim dziedzińcem pośrodku. Od północnego zachodu 6-kondygnacyjna wieża widokowa zwieńczona belwederem. W najwyższej kondygnacji wieży okna parzyste zamknięte półkoliście oraz wydatny gzyms drewniany na konsolach. Przy narożniku północnym kryty taras z kanelowanymi kolumnami. Elewację pałacu ożywiają boniowania i profilowane gzymsy. Okna częściowo w obramieniach uszatych. Najciekawsza jest pięcioosiowa elewacja frontowa budynku z północno-wschodniej strony, z trójosiowym ryzalitem w głównym skrzydle, zwieńczonym trójkątnym frontonem. Okna na piętrze ryzalitu zamknięte półkoliście, ponad nimi rozety. Od strony ogrodowej przylega portyk zwieńczony tarasem, do którego prowadzą okazałe schody.
Ochrona przyrody
W 2011 roku po odwołaniu jednego z sześciu modrzewi europejskich pozostałe pięć ponownie ustanowiono pomnikami przyrody. Drzewa posiadają obwody: 270, 272, 280, 283 i 320 cm[7].
Przypisy
- ↑ a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 222 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Parafia pod wezwaniem Św. Apostołów Piotra I Pawła
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo kujawsko-pomorskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021, s. 104 [dostęp 2016-02-28].
- ↑ Uchwała nr 22/11 Rady Gminy Dębowa Łąka z dnia 16 września 2011 roku. [dostęp 2012-06-14].
Bibliografia
- Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. XI: Województwo bydgoskie, pod red. T. Chrzanowskiego i M. Korneckiego, z. 19: Powiat wąbrzeski, oprac. T. Chrzanowski i M. Kornecki, Warszawa, 1967
- Pałac w Dębowej Łące. [dostęp 2016-02-28].
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.83 N
- S: 52.28 N
- W: 17.16 E
- E: 19.88 E
Autor:
Mapa gminy Dębowa Łąka, Polska
Autor: 1bumer, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Dębowa Łąka, kościół ewangelicki, ob. rzym.-kat. fil. pw. Matki Boskiej Bolesnej, 1900-1901
Autor: 1bumer, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Dębowa Łąka, kościół par. pw. Św. Apostołów Piotra i Pawła, XIV
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Wąbrzeźno County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 53.40 N
- S: 53.16 N
- W: 18.68 E
- E: 19.17 E
Autor: 1bumer, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Dębowa Łąka, pałac, ob. Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy, poł. XIX, XIX/XX