Długoszpon żółtoczelny

Długoszpon żółtoczelny
	Jacana spinosa
	(Linnaeus, 1758)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	siewkowe
Podrząd	bekasowce
Rodzina	długoszpony
Rodzaj	Jacana
Gatunek	długoszpon żółtoczelny
Synonimy
	Fulica spinosa Linnaeus, 1758
	Fulica spinosa Linnaeus, 1758
Podgatunki
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania

Długoszpon żółtoczelny^[4] (Jacana spinosa) – gatunek średniego, długopalczastego ptaka z rodziny długoszponów (Jacanidae). Występuje w Meksyku i Ameryce Środkowej, w tym na Kubie i innych karaibskich wyspach; sporadycznie także na południowych krańcach USA. Nie jest zagrożony.

Systematyka, zasięg występowania

Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) uznaje ten gatunek za monotypowy^[5]. Autorzy Handbook of the Birds of the World wstępnie wyróżniają 3 podgatunki^[2]:

J. s. gymnostoma (Wagler, 1831) – Meksyk od południowo-środkowego stanu Sinaloa i środkowego Tamaulipas na południe po Chiapas, Jukatan i wyspę Cozumel; rzadko południowo-wschodnie USA (dawniej odbywał lęgi w południowo-wschodnim Teksasie).
J. s. spinosa (Linnaeus, 1758) – Belize i Gwatemala na południe po zachodnią Panamę.
J. s. violacea (Cory, 1881) – Kuba, Isla de la Juventud (prawdopodobnie tamtejsza populacja wymarła), Jamajka i Hispaniola.

Morfologia

Wygląd: Ma żółty dziób i płytkę kostną na czole. Czarny, opalizujący obszar ma swą granicę na karku i piersi. Brzuch i skrzydła są brązowe, błyszczące. Szare nogi z długimi palcami. Ogon czarny.

Wymiary

długość ciała: 17–23 cm
rozpiętość skrzydeł: 60–65 cm
masa ciała: 85–170 g – samica większa od samca do 77%, w okresie lęgowym cięższa

Ekologia i zachowanie

Jaja z kolekcji muzealnej

Biotop: Rozlewiska, bagna i inne podmokłe tereny z pływającą roślinnością.

Zachowanie: Spaceruje po liliach oraz innych roślinach o pływających liściach.

Głos: Wydaje różne, ostre i wysokie dźwięki; jest hałaśliwy. Czasami bardziej złożone głosy

Pożywienie: Czasami zjada nasiona lilii, ale głównie owady.

Lęgi: Wyprowadza wiele lęgów. Na cały czas podmokłych obszarach może się rozmnażać cały rok. Gniazdo na pływających liściach, zbudowane z materiału roślinnego. W porze deszczowej składa 4 płowe jaja z czarnymi plamkami, wysiaduje 22–24 dni.

Status

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje długoszpona żółtoczelnego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. W 2019 roku organizacja Partners in Flight szacowała, że liczebność światowej populacji lęgowej mieści się w przedziale 0,5–5,0 milionów osobników. BirdLife International uznaje globalny trend liczebności populacji za trudny do określenia ze względu na niepewność co do wpływu modyfikacji siedlisk na wielkość populacji^[3].

Przypisy

↑ Jacana spinosa, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ ^a ^b Jenni, D.A. & Kirwan, G.M.: Northern Jacana (Jacana spinosa). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-01-23].
↑ ^a ^b Jacana spinosa, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Jacanidae Chenu & des Murs, 1854 (1840) - długoszpony - Jacanas (wersja: 2015-02-09). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-09-03].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-09-03]. (ang.).

Bibliografia

D. Chandler, D. Couzens, E. Dunn, J. Elphic, R. Hume i inni: Fakty o zwierzętach świata: Ptaki. Multico, 2008. ISBN 978-83-7073-583-8.

Linki zewnętrzne

Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Jacana spinosa, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[hbwa-2] Jenni, D.A. & Kirwan, G.M.: Northern Jacana (Jacana spinosa). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-01-23].

[iucn-3] Jacana spinosa, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-4] Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Jacanidae Chenu & des Murs, 1854 (1840) - długoszpony - Jacanas (wersja: 2015-02-09). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-09-03].

[ioc-5] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-09-03]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne