Dżenne

Dżenne
Ilustracja
Wielki Meczet w Dżenne
Państwo Mali
RegionMopti
Wysokość307 m n.p.m.
Populacja 
• liczba ludności

14 196
Położenie na mapie Mali
Ziemia13°54′22″N 4°33′18″W/13,906111 -4,555000
Stare miasto Dżenne[a]
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
ilustracja
Państwo Mali
Typkulturowy
Spełniane kryteriumIII, IV
Numer ref.116
Region[b]Afryka
Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę1988
na 12. sesji
Obiekt zagrożony2016-

Dżenne (fr. Djenné) – miasto w środkowym Mali, w regionie równiny Macina nad brzegiem rzeki Bani niedaleko jej ujścia do Nigru. Miasto zamieszkuje ok. 14 tys. osób. Administracyjnie Dżenne należy do regionu Mopti.

Zachował się tu kompleks budynków z cegły suszonej w charakterystycznym dla zachodniego Sahelu stylu architektonicznym. Do najważniejszych budowli należy Wielki Meczet, odbudowany w 1907 roku po zniszczeniu przez Fulan po zajęciu miasta w 1834 roku.

Historia

Dżenne zostało założone około 300 roku n.e. przez lud Bozo około 1,5 km w górę rzeki Bani od dzisiejszego terenu miasta. Między XI a XIII wiekiem po przejęciu islamu Dżenne przenesiono na jego obecną lokalizację. Nowe, strategiczne położenie miasta w miejscu, które w czasie corocznych wylewów Nigru staje się wyspą, pozwalało mieszkańcom Dżenne skutecznie odpierać ataki średniowiecznego Imperium Mali. Miasta pozostawało niezależne aż do jego zdobycia w 1473 roku przez nowe Imperium Songhaj. Położenie w pobliżu ważnego szlaku wodnego, jakim jest rzeka Niger, sprawiało także, że Dżenne stało się szybko ważnym ośrodkiem handlowym, mogącym równać się z Timbuktu.

Po zniszczeniu imperium Songhajów Dżenne dostało się pod panowanie marokańskiej dynastii Saadytów w 1591 roku. W kolejnych wiekach dostawało się pod panowanie różnych pomniejszych królestw w dorzeczu Nigru, m.in. królestwa ludów Bambara, Tukulerów i Fulanów. Miasto w dalszym ciągu zachowywało jednak swoje znaczenie jako ośrodek handlowy - karawany zmierzały stąd na południe do miast Begho, Bono Manso czy Bonduku. Dopiero po podboju przez Francuzów w 1893 roku rozpoczął się upadek potęgi miasta.

W 1988 roku historyczne centrum Dżenne wpisano na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Zobacz też

Bibliografia

  • John G. Jackson, African Civilizations, Citadel Press

Media użyte na tej stronie

Flag of UNESCO.svg
Flag of the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO)
Djenné.jpg
Autor: Devriese, Licencja: CC BY 3.0
Djenné street market and the Great Mosque of Djenné — Mali.